Direct naar artikelinhoud
Sociale media

Sociale media verwijderen steeds meer illegale 'haatspraak'

De Europese Commissie houdt sociale media nauw in de gaten om te controleren of ze er alles aan doen om racisme van hun platformen te bannen.Beeld ANP XTRA

Facebook, Twitter, YouTube en Microsoft schakelen een versnelling hoger in de strijd tegen racistische en xenofobe berichten. Dat stemt de Europese Commissie tevreden. "Maar transparantie over waarom berichten verwijderd worden, is nog een werkpunt."

De Europese Commissie probeert steeds meer grip te krijgen op technologiereuzen. Een van de gereedschappen om die grote Amerikaanse bedrijven te temmen, is de zogenaamde 'Code of Conduct'. 

Daarin verbinden Facebook, Twitter, YouTube en Microsoft zich om racistische of xenofobe berichten binnen de 24 uur van hun netwerk te halen. Ook Instagram en Google+ hebben deze week laten weten dat ze dat engagement willen aangaan.

In de 'Code of Conduct' verbinden Facebook, Twitter, YouTube en Microsoft zich om racisctische of xenofobe berichten binnen de 24 uur van hun netwerk te halen

Uit nieuwe cijfers, die dateren van een monitoringsonderzoek van 6 november tot en met 15 december, blijkt dat die platformen steeds efficiënter reageren op meldingen van racisme. Zo wordt 81 procent van de in totaal 2.982 meldingen in 27 landen binnen de 24 uur behandeld. Een jaar geleden ging dat maar om 51 procent. 

Wat vooral opvalt, is dat het aantal verwijderde berichten blijft toenemen. Eind 2016 werd 28 procent van de gemelde berichten verwijderd, in mei 2017 ging het om 58 procent. De nieuwste cijfers tonen dat 70 procent van de meldingen uiteindelijk leidt tot een verwijdering van het bericht. Van de 58 Belgische rapporteringen in het onderzoek, werd maar liefst 83 procent verwijderd.

Grijze zone 

Die stijgende trend doet een belangrijke vraag rijzen: verwacht de Europese Unie dat platformen uiteindelijk de volle 100 procent nastreven en dat elke melding van racisme of xenofobie meteen tot wissen leidt? 

"Absoluut niet", zegt Europees Commissaris voor Justitie, Consumenten en Gendergelijkheid Vĕra Jourová, "Wij moeten de vrijheid van meningsuiting respecteren." Ze wijst er op dat sommige meldingen schipperen tussen scherpe satire of kritiek en racisme.

Het is volgens Jourová aan het personeel van de platformen om een inschatting te maken of de gemelde berichten al dan niet xenofobisch van aard zijn. Welke parameters de verschillende platformen daarin gebruiken, is helemaal niet duidelijk. "Een van de werkpunten blijft transparantie. Zowel naar gebruikers als overheden toe."

'Het is belangrijk dat de controleurs van de platformen de taal spreken en aanvoelen hoe zwaar een bericht doorweegt'
Europees Commissaris Vĕra Jourová

Europa laat de beoordeling of een boodschap de racismewetgeving overtreedt dus volledig aan de platformen over. "Indien het om flagrante overtredingen gaat, moet ook de politie in de lidstaten verwittigd worden. Daar spelen de erkende organisaties waar we mee samenwerken een cruciale rol." In totaal werden er 511 van de 2.982 meldingen doorgespeeld aan de daarvoor bevoegde autoriteiten.

Goodwill

Nog een opmerkelijk detail: de 'Code of Conduct' is niet bindend. Als de platformen hun engagement niet serieus nemen, heeft Europa geen stok achter de deur om ze te straffen of te dwingen om actie tegen racisme te ondernemen.

"Maar wat niet is, kan nog komen", waarschuwt de EU-commissaris. "Volgende week zit ik met alle ministers van Justitie samen om te kijken of er extra Europese regelgeving nodig is om racisme, terroristische boodschappen en fake news te verbannen van sociale media." 

Met die dreiging hoopt Jourová vooral goodwill af te dwingen bij de technologiereuzen. "Dit project toont aan dat een nauwe samenwerking tussen de EU, non-profitorganisaties en platformen tot gewenste resultaten kan leiden."