Direct naar artikelinhoud
BrexitGrote anti-Brexit-demonstratie

Betoging tegen Brexit brengt miljoen eurogezinde Britten op de been

Naar schatting een miljoen mensen heeft zaterdagmiddag in Londen meegelopen in de grootste anti-Brexit demonstratie tot nu toe. Met nog twee weken te gaan tot de Brexitdeadline, hopen ze het Britse vertrek uit de EU toch nog te kunnen voorkomen door een nieuw referendum.

Anti-Brexit demonstraten in Londen.Beeld Getty Images

De tocht gaat van Hyde Park via Trafalgar Square en langs Downing Street naar Westminster. Vanuit heel het Verenigd Koninkrijk zijn bussen met actievoerders naar de hoofdstad gekomen om, met de Brexit-deadline in zicht, te pleiten voor een nieuw EU-referendum of simpelweg het intrekken van artikel 50. Zelfs in het buitenland woonachtige Britten zijn voor de gelegenheid naar hun vaderland gereisd. Tegelijkertijd hebben meer dan 3,5 miljoen Britten een online petitie voor het annuleren van Brexit ondertekend. De regering-May verkeert in een grote crisis en het vertrek van de premier lijkt aanstaande.

Ondertussen zijn enkele tientallen pro-Brexit-demonstranten in Mansfield, Midden-Engeland, begonnen met de achtste etappe van de door Nigel Farage georganiseerde March to Leave, die komende vrijdag moet eindigen in Westminster.

‘I hate being ashamed’, staat er op het bord van Andy Sutton, ‘Of my country’, staat er op de andere zijde. ‘Ik ben niet iemand die snel demonstreert’, zegt de gepensioneerde medisch onderzoeker uit Midhurst, Sussex, terwijl hij zijn thermoskan met thee open draait, ‘maar wat er nu gebeurt, dat is zo vreselijk. Veel van mijn landgenoten hebben een ‘pig in a poke’ gekocht, zoals we dat zeggen, hebben zich laten bekopen.’ Volgens hem is een herkansingsreferendum de enige manier om uit de crisis te komen. ‘Natuurlijk zullen veel mensen woedend zijn, maar dat is nu ook het geval. Angst is een slechte raadgever.’

Van openlijke, Gele Hesjes-achtige woede is geen sprake bij de honderdduizenden demonstranten die vreedzaam door het regeringshart van Londen marcheren, langs de standbeelden van koningen en kolonisten. Er klinkt muziek van Prince en de Pet Shop Boys, onderbroken door toespraken van eurogezinde politici, zoals de voormalige Conservatief Anna Soubry, de Schotse nationaliste Nicola Sturgeon en van Tom Watson, de tweede man van Labour. Jeremy Corbyn, die zelden een demonstratie of protest overslaat, is in geen velden of wegen te bekennen.

Demonstranten bij de Cabinet Office, de residentie van de ‘vice-premier’.Beeld Patrick van IJzendoorn

Honderden demonstranten hebben hun best gedaan om geestige teksten te bedenken voor hun spandoeken en kartonnen borden. ‘We are all Brexperts now – now let us vote Mr Gove’, is een oproep aan de minister en Brexiteer die genoemd wordt als opvolger van May. ‘Snowman. Haircut. Tampon. My list is more coherent than your Brexit’, luidt een oordeel over May's crisisbeleid. ‘IKEA has better cabinets’, weet een jonge vrouw die voor de deur van de Cabinet Office met haar vriendinnen op een muurtje zit. De deur zelf is volgeplakt met ‘Bollocks to Brexit’-stickers.

Bekende Brexiteers als Boris Johnson, Jacob Rees-Mogg en Nigel Farage zijn gewilde doelwitten van spot, maar de kritiek gaat vooral uit naar May. ‘Ze is zo gehecht aan haar deal, dat ze het verwerpen daarvan als een persoonlijke nederlaag beschouwt’, denkt David Wallace, een softwareontwikkelaar uit Chichester, ‘en ze dreigt het hele land mee te nemen door haar koppigheid. Ze moet worden gestopt door die mensen daar’, zegt hij, wijzend op het parlement. ‘Brexit is zo onplezierig.’ In zijn hand houdt hij schep. ‘Daarmee zou ik graag de Brexshit willen opruimen’, vervolgt hij op montere wijze.

Ter hoogte van Downing Street, dat sinds de dagen van Margaret Thatcher met ijzeren hekken is afgesloten, klinkt er gejoel en gefluit. ‘Kijk uit het raam, premier,’ roept Labours Watson in de microfoon, ‘open de gordijnen. Doe de televisie aan. Kijk naar de enorme menigte vandaag. Hier zijn de mensen.’ Tevergeefs, want de premier brengt het weekeinde door op buitenverblijf Chequers, de geboorteplek van haar gehate akkoord. ver weg van de dekke menigte, van de genadeloze critici. Een Guardian-columniste had haar zelfs vergeleken met Kurtz, de doorgedraaide kolonel uit de Vietnam-film Apocalyspe Now.

Niet blij met BrexitBeeld REUTERS

Ook de afwezige socialist Corbyn, een heimelijke Brexiteer, blijkt weinig geliefd te zijn. ‘Allebei de leiders zijn hopeloos’, treurt de 76-jarige Julia Goacher uit Epsom. Steunend op een wandelstok loopt ze mee, te klein om het podium te zien. ‘Ik ben voel me een Europeaan’, zegt dit trouwe lid van de eurogezinde Liberaal-democraten die tot de dood van haar echtgenoot, vorig jaar, in Frankrijk woonde. ‘Sterker, toen de euro werd ingevoerd ben ik samen met mijn man op vakantie naar het Zwarte Woud gegaan om de invoering mee te maken. Wat ik nu het liefst wil, is terug naar Frankrijk.’

De historische band met het vasteland blijkt ook uit het protestbord van Lianna Azzopardi, een Canadese met een Maltees paspoort die al vijf jaar in Londen woont en werkt. ‘Europeans Making Britain Great Since 1066’, staat er, een verwijzing naar de Normandische Verovering. ‘Ik werk ik de muziekindustrie’, zegt Azzopardi, die maar wat graag zou willen stemmen, ‘en na Brexit zal het een heel gedoe worden voor toerende muzikanten.’ Dat afzonderen van het vasteland, wat de Brexiteers beogen, vindt ze mal. ‘Maar het is nog niet te laat’, vervolgt ze tussen hoop en vrees. Dan, na een lach: ‘We hebben nog twee weken.’