Direct naar artikelinhoud
Familieklap

Meryame en Fatima Kitir: “Wij waren een jeugdbeweging op zich: Chiro Kitir’

De zussen Meryame en Fatima Kitir.Beeld Bob van Mol

De jongste is 38 jaar en trekt straks de federale kieslijst voor sp.a in Limburg. De oudste is 44 jaar, staat niet op de lijst, maar is wel het klankbord, de steunpilaar en de vertrouwelinge van de politica. Meryame en Fatima Kitir, zussen.

MERYAME

“Fatima is diegene die het meest van mij weet. Eigenlijk weet ze alles, of toch bijna alles (lacht en kijkt naar haar zus: “Ik vertel het je straks wel”). Onze band is moeilijk in woorden te vatten. Als ik Fatima bel, weet ze al op voorhand wat ik ga zeggen. We denken op dezelfde manier, we voelen hetzelfde, alsof we in elkaar overgaan.

“Ooit was die band anders en was Fatima de vervelende oudere zus die enigszins over mij waakte. Wij komen uit een gezin van elf kinderen: Mohammed, Othmane, Fouzia, Naima, Khadija, Hafida, Youssef, Fedji, Rachida, Fatima en ik. De oudste is nu 50 jaar, de jongste 32. Onze moeder is gestorven toen ik twee was, aan haar heb ik weinig herinneringen. Als oudste zus boog Fatima zich daarom thuis over de jongere zussen. Dan zaten wij naast elkaar aan de wasbak en kamde Fatima ons haar. Ook toen vader hertrouwde, had ieder kind een specifieke taak: de ene bakte vijf broden per dag, de ander kookte, iemand poetste de woonkamer, iemand maakte de bedden op, iemand deed de was, vader ging om boodschappen, en dan nog stofzuigen, dweilen, afwassen...

“Op reis gaan is duur met zo’n groot gezin, dus gingen we ’s zomers naar de speeltuin van Bokrijk of wandelen in de Mechelse heide (natuurpark nabij Maasmechelen, waar het gezin is opgegroeid, red.). Niemand was lid van een jeugdbeweging, want in wezen waren wij al een jeugdbeweging op zich: ‘Chiro Kitir’. (lacht) Er was ’s avonds ook geen ruzie over wie de afstandsbediening van de televisie mocht hebben. We keken gewoon allemaal samen naar Wittekerke of Familie. Opgroeien in zo’n groot gezin is geen evidentie, de privacy is beperkt, er is geen hoekje waarin je je even alleen kunt terugtrekken. Pas later besef je dat onze jeugd niet vergelijkbaar was met die van klasgenoten. Velen groeiden zorgeloos op in een gezin met vader en moeder. Dat was anders bij de Kitirs. Terwijl de anderen buiten speelden, bakten wij brood.

‘Praten over onze zus Rachida ligt nog altijd gevoelig. Die klap was er te veel aan’
Meryame

“Dat alles werd nog een stuk complexer en harder, toen onze vader stierf aan stoflong. Hij had zijn hele leven in de mijn van Eisden gewerkt. Zijn dood was een enorme klap. Logisch ook, plots lagen onze beide ouders begraven in Marokko en zaten wij in Maasmechelen. Velen waren het huis al uit. Als oudste zus die nog thuis woonde nam ik, samen met onze stiefmoeder, veel verantwoordelijkheden op. Al sprongen de uithuizige broers en zussen wel vaak bij. Alle paperassen moesten geregeld worden na zijn dood: de bank, het ziekenhuis, het werk... pfff.

“Papa was een erg fijne, rustige, zachte man. Die rust vind je bij alle kinderen terug. Hij vertrok ’s avonds om tien uur naar de mijn en kwam ’s ochtends om zeven uur weer thuis. Na schooltijd zette hij thee en praatte met ons: ‘Vertel eens, hoe was het op school?’ We konden altijd bij hem terecht voor raad.

“Twee jaar was ik toen moeder stierf, achttien toen vader overleed en negentien toen onze zus Rachida omkwam in een auto-ongeluk. (stil) Praten over Rachida ligt nog altijd gevoelig. Die klap was er te veel aan.

“Na deze hele geschiedenis groeiden Fatima en ik naar elkaar toe. De leeftijdskloof werd overbrugd, we zochten elkaar steeds vaker op. Ik bewonder haar, echt waar. Altijd cijfert ze zich weg, ongeacht de situatie. Altijd staat ze voor je klaar. Ze is ingoed, en heeft ook quasi altijd gelijk (lacht).”

FATIMA

“Toen in 2012 bekend raakte dat Ford Genk de deuren zou sluiten, en Meryame als werkneemster van de autofabriek in de Kamer het Parlement toesprak, voelde ik een grote trots. Het bevestigde mijn vermoeden dat zij het verdomd ver zou schoppen. Meryame is daarin niet de enige, overigens: de Kitirs vind je op veel plekken terug: in het onderwijs, in het vrijwilligerswerk, in een bakkerij, in een fabriek... Ieder vult zijn tijd waardevol in, maar Meryame heeft de meest zichtbare functie, natuurlijk. Soms worden wij daarop aangesproken – ‘Wat heeft je zus daar gezegd in de krant?’ – en bellen we haar: ‘Meryame, hoe zit dat hier eigenlijk?’ (lacht)

“Haar zelfredzaamheid is haar grote kracht. Meryame trekt haar plan. Soms help ik haar, ook als ze voor de zoveelste keer verhuist en wij samen zetels in een camionette duwen. Nee, mannen hebben we daar niet voor nodig. Ook niet om de kast in elkaar te schroeven.

“Na de dood van moeder, vader en zus is onze familie niet uit elkaar gevallen. Integendeel: het leed heeft onze band nog versterkt. Uiteindelijk zijn we allemaal versneld volwassen geworden, een andere optie was er niet. Als de moeder wegvalt, nemen de dochters de verantwoordelijkheden op. Dus las ik de jongere kinderen ’s avonds een verhaaltje voor, keek er op toe dat iedereen fris gewassen in bed kroop, dat de rekeningen werden betaald, enzovoort. Dat heeft tot andere inzichten geleid, van kindsbeen af: geduldig zijn, voor elkaar zorgen, contact houden. Die waarden werden ons heel snel duidelijk.

‘Soms help ik haar, ook als ze voor de zoveelste keer verhuist. Nee, mannen hebben we daar niet voor nodig’
Fatima

“Nog altijd proberen we maandelijks met alle broers en zussen samen te komen en regelmatig gaat er iemand naar Marokko. Naar Foum Zguid, een dorpje in het zuiden, waar vader vandaan kwam. Of Marrakech, daar is moeder geboren. In het primitieve Foum Zguid was het destijds fijn om op ezels te rijden en bronwater te halen. Dan begrijp je het levensverhaal van je ouders wel.

“Vader kwam in de jaren zestig naar België, op zoek naar werk. Moeder bleef thuis met de kinderen die toen al waren geboren, in de veronderstelling dat vader maar tijdelijk wegbleef. Een paar jaar geleden trok ik met Meryame en mijn kinderen zelf ook naar Marokko, verdeeld over twee auto’s. Oldskool, met walkietalkies. We bezochten er onze familie en gingen ook naar het graf van vader en moeder. Reizen naar Marokko heeft een andere lading gekregen. Het is niet anders.”