“Een school moet opleiding aanbieden, maar ze dient niet om leerlingen van melk te voorzien. Slovakije gaat niet akkoord.” Het is maar een van de 27 debatfiches die de piepjonge Europese ministers vrijdagochtend voor hun neus krijgen. Iedere leerling speelt de rol van de landbouwminister van een ander land, om zo het standpunt van zijn of haar natie te verdedigen over het vraagstuk of landen gratis melk moeten verdelen op school. Omdat nogal wat landen hun kat naar de ministerraad stuurden (lees: de klas van het vijfde leerjaar van basisschool Het Rietje uit Westerlo telt niet genoeg leerlingen), strandt de stemming op negen voor en negen tegen. Er was dus geen consensus onder de ministers.

Maar wanneer gedeputeerde Kathleen Helsen (CD&V) van de provincie Antwerpen als voorzitter van de raad de leerlingen om hun persoonlijke mening omtrent het vraagstuk vraagt, kantelt de stemming volledig. Slechts zes leerlingen tonen zich voorstander van het gratis melkaanbod, “want melk is gezond en het is lekkerder dan water”, de twaalf anderen zijn tegen. “Sommige kinderen zijn allergisch voor melk”, zegt een meisje dat zelf een koemelkallergie heeft. “Water is niet ongezonder dan melk en dat kan iedereen drinken.” Of nog: “Er zijn genoeg andere voedingsproducten waar je je eiwitten uit haalt.”

“Bij de provincie vinden we dat we niet tot de leeftijd van 16 jaar moeten wachten om tieners in aanraking te brengen met de werking van de Europese Unie”

Kathleen Helsen

Gedeputeerde

Beter onthouden

De leerlingen van Het Rietje beleven zo een nieuw project van Europa Xpert, een programma van Europa Direct voor de derde graad basisschool. Nog tot eind volgende week strijken in totaal 250 leerlingen neer in de Hooibeekhoeve in Geel-Ten Aard, om een bezoek aan de stallen te combineren met rollenspelen rond de Europese beleidsorganen. Het is bovendien het tiende jaar dat dit provinciaal onderzoekscentrum voor melkveehouderij en voedergewassen gastheer speelt voor Europa Xpert. “Een mooie verjaardag, in het jaar dat jongeren vanaf 16 jaar voor de allereerste keer mogen gaan stemmen bij de Europese verkiezingen “, zegt Kathleen Helsen. “Maar bij de provincie vinden we dat we niet tot die leeftijd moeten wachten om tieners in aanraking te brengen met de werking van de Europese Unie.”

Dat de theorie gepaard gaat met een praktische benadering is een bewuste keuze. “Het staat wetenschappelijk vast dat jongeren de theorie dan veel beter onthouden. “Voor veel jongeren ligt het leven op de boerderij echt ver van hun bed. Door deze ervaring blijven ze de eraan gekoppelde theorie ook beter vasthouden. En door het rollenspel leren ze naar elkaars standpunt te luisteren en een eigen mening te formuleren. Dat ze als minister van een bepaald land een mening moeten verdedigen die misschien niet de hunne is, maakt het juist boeiend. Dat is in de echte politiek natuurlijk soms ook zo.”

Altijd volgeboekt

De leerlingen vertellen achteraf dat ze het eigenlijk niet lastig vonden om een andere mening dan de eigen te vertolken. “Het stond uitgeschreven op de fiche wat we moesten zeggen, eigenlijk was dat gemakkelijk. Maar je beseft wel dat je zo een land verdedigt, niet je eigen mening. En we leerden dat iedere stem telt.”

“De jaarlijkse programma’s van Europa Xpert zijn echt geweldig populair bij scholen in de regio”, vertelt directeur Ilse Van den Broeck van de Hooibeekhoeve. “Die reeksen zitten altijd direct volgeboekt, we moeten altijd weer klassen weigeren. Maar die krijgen dan voorrang bij een volgend programma.”