“Ik ben alleen nog zo verrast als mijn hond me bijt”: de ‘broedermoord’ van André Villas-Boas achter de voorzittersverkiezing van FC Porto

Jorge Nuno Pinto da Costa (86) wás FC Porto. Hij was al clubvoorzitter sinds 1982 - wereldwijd doet niemand beter. Onder hem speelde FC Porto liefst 23 keer kampioen (Benfica, de aartsrivaal uit Lissabon, slechts 14 keer) en wonnen ze twee keer de Champions League annex voorganger Europacup I. In die 42 jaar werd zijn voorzitterschap vaak verlengd met enkel ‘papieren’ verkiezingen - geen tegenkandidaat die het zich in zijn hoofd durfde halen tegen hem op te tornen.

Tot dit jaar. Niet alleen was er ineens een tegenkandidaat, de man vaagde Pinto da Costa ook weg in de stemmen. Tienduizenden Porto-fans daagden ineens op na de meest verhitte politieke campagne die de club ooit al had meegemaakt. 21.489 van hen stemden voor André Villas-Boas, de grote winnaar van de voorzittersverkiezingen.

Ondermijnd door zijn protegé

Dat behoeft wat uitleg. Villas-Boas is immens populair in FC Porto nadat hij de club als 31-jarige trainer naar de Portugese ‘triple’ - titel, beker én ligabeker - leidde en in datzelfde seizoen ook nog de Europa League won. De man die hem, ondanks zijn jonge leeftijd een kans gaf? Juist, ja: Pinto da Costa.

Die was niet bepaald amused dat hij tegenwind ondervond van iemand die hij lange tijd als protegé beschouwd had. Toen hem gevraagd werd naar de tegenkandidaat bij de presentatie van een Amazon Prime-documentaire over zijn periode als voorzitter van FC Porto - deel van de verkiezingscampagne - vergeleek hij Villas-Boas met zijn hond. “Hij is veranderd, hebben jullie dat nu nog niet door? Zo snel ben ik niet meer verrast… alleen nog maar als mijn hond me op een dag bijt.”

Mourinho blinkt uit in afwezigheid

Dat zette de toon voor een bitse campagne waarin kosten noch moeite gespaard werden. Villas-Boas pakte uit met een luxueuze gala met een hele parade aan ex-Porto-spelers, waarin hij eerst nog omzichtig zei dat het tijd was voor verandering. Al kan hij zelf blijkbaar ook niet meer door één deur met José Mourinho: in een gemonteerd filmpje met de grootste triomfen van Porto dat hij losliet op het publiek, was geen spoor van The Special One te zien. Nochtans maakte Villas-Boas eerst naam als zijn assistent.

Villas-Boas, die uit een gegoede familie komt, zei daarna dat hij als voorzitter gratis zou werken voor Porto - een verdoken sneer naar de royale bonussen die Pinto da Costa zichzelf uitbetaalde voor zijn voorzitterschap. Om daarna zoals Donald Trump over de leeftijd van zijn tegenkandidaat te beginnen. “Pinto da Costa is niet meer in staat Porto nog vier jaar te leiden. De club is de gans met de gouden eieren geworden. Er zijn mensen die zijn fragiliteit uitbuiten.”

Samenzweringstheorieën

Dat deed de stoom net niet uit de oren van Pinto da Costa komen. “Mentaal mag ik misschien soms wat verward zijn, maar alles is beter dan een imbeciel te zijn”, klonk het. Daarna ging de pot met samenzweringstheorieën open. “Vanaf het moment dat Villas-Boas zijn kandidatuur aankondigde, zijn alle scheidsrechterlijke beslissingen al tegen ons geweest. Toeval?” Hij hintte er ook op dat Villas-Boas een stroman zou zijn voor anderen. “Hij omringt zich met vijanden van FC Porto.”

Vanaf dat moment was elke gelegenheid goed voor een al dan niet verdoken steek richting de ander. Na het openen van een nieuw trainingscomplex, zei Pinto da Costa tegen de verzamelde media: “Villas-Boas zei dat dit centrum een utopie was, maar kijk hier eens. Als hij wat ruggengraat had, zou hij me nu zijn publieke excuses aanbieden.”

De troefkaart van Villas-Boas was echter de slechte financiële situatie van de club - ondanks miljoenen uit de Champions League en transferinkomsten. Volgens hem is FC Porto “virtueel failliet” met meer dan 700 miljoen euro aan uitstaande schulden. “Pinto da Costa heeft de club slecht gemanaged. Hij heeft veel fouten gemaakt, de club werd gegijzeld door belangen van buitenaf.” Daarmee verwees hij naar een aantal makelaars die te veel te zeggen zouden hebben.

Harde kern valt supporters aan

Op de algemene ledenvergadering van de club in november vorig jaar escaleerde de boel tot geweld. De ‘Super Dragões’, leden van de harde kern van FC Porto, vielen fans aan die zich kritisch toonden voor het leiderschap van Pinto da Costa. Tientallen mensen werden in de boeien geslagen, bij hun leider Fernando Madureira werd daarna drugs, wapen en duizenden euro’s cash gevonden.

Villas-Boas noemde het “één van de donkerste dagen uit onze geschiedenis” en greep het aan om te benadrukken dat de club nood had aan verandering, dat de Ultra’s één van de groepen zijn die te veel invloed hadden. “Stem voor een FC Porto dat transparant is en vrij is van bloedzuigers”, klonk de slogan van de uitdager.

In de laatste weken voor de verkiezingen maakte Pinto da Costa nog snel een hele hoop grote beslissingen. Zo kregen trainer Sérgio Conceição en zijn zoon Francisco nog een nieuw contract, werden de rechten voor de naam van het stadion verkocht en werd land gekocht voor het bouwen van een nieuw jeugdcomplex.

“Een wanhoopspoging. Schandelijk dat hij zo nog de verkiezingen probeert te beïnvloeden”, zei Villas-Boas. Die zal nu de Spaanse oud-doelman Andoni Zubizareta, met wie hij samenwerkte bij Marseille, aanstellen als sportief directeur. Hij wil ook Jorge Costa (ex-Porto en Standard) betrekken bij het beleid.