Nog geen alternatief voor gas

Amsterdam

De industriële bedrijven willen wel overschakelen op een alternatief voor het Gronings gas, maar voorzien grote technische en financiële knelpunten. Dat blijkt uit een enquête van de Volkskrant onder 36 grote gasverbruikers in Nederland die per jaar tot 100 miljoen kuub Gronings gas verbruiken.

De 36 ondervraagde bedrijven krijgen uiterlijk in 2030 geen gas meer uit Groningen, omdat de staat de gaskraan helemaal dichtdraait. Dit zou het risico op aardbevingen moeten uitsluiten. Minister Wiebes van Klimaat grijpt het einde van het Gronings gas aan voor de energietransitie, waarmee Nederland volledig afstapt van fossiele brandstoffen zoals gas en overgaat op alternatieven zoals zonne- en windenergie. Het uiteindelijke doel is dat de uitstoot van CO2 naar bijna nul gaat.

Aanvankelijk hadden de 36 ondervraagde bedrijven van de minister de opdracht gekregen dat ze in 2022 van het Groningse gas af moesten. Wiebes slaagt er echter in om de gaskraan in Groningen al genoeg dicht te draaien door de negen allergrootste gasverbruikers, zoals gasgestookte energiecentrales en de stikstoffabriek van Yara in Terneuzen, te verplichten hun installaties vanaf 2022 geschikt te maken voor geïmporteerd gas.

Wiebes heeft andere grootverbruikers van gas, waaronder bedrijven als Heineken, FrieslandCampina, Suikerunie en papierfabrikant Sappi, nu gevraagd om direct over te stappen op duurzame alternatieven, in plaats van een tussenstap te maken via geïmporteerd gas of gas uit kleine velden. ‘Dit draagt ook bij aan de doelstellingen uit het Klimaatakkoord’, aldus Wiebes vorige maand.

hoge temperaturen

‘Uiteindelijk moeten we van het aardgas af. Maar hoe? Dat is de grote vraag’, zegt fabrieksdirecteur Jos Leuveld van het chemische bedrijf Zeolyst uit Delfzijl. Elektriciteit is onvoldoende geschikt voor processen met hoge temperaturen, zoals in zijn fabriek, legt hij uit. Of er voldoende groene stroom beschikbaar komt voor een massale overstap is een zorg, net als de kosten. En de techniek van (groene) waterstof staat nog in de kinderschoenen.

‘De onzekerheid om grote investeringen te plegen is daardoor veel te groot’, vult Floris Hekster van grondstofverwerker Sonneborn aan. ‘Welke energiebron heeft de toekomst: biogas, waterstofgas? Als je nu een brandstof kiest, is de kans groot dat je verkeerd gokt.’

In het Klimaatakkoord is vastgelegd dat grote energieverbruikers zelf een plan moeten opstellen om de uitstoot van CO2 te reduceren. Omdat veel technieken nog volop in ontwikkeling zijn, zal het kabinet voor innovatieve plannen subsidie geven. Bedrijven die er niet in slagen de uitstoot drastisch te verminderen, krijgen een boete. Een belasting op CO2 komt er echter niet. De industrie wordt ontzien, stellen critici daarom.

De 36 ondervraagde bedrijven waren al concreet aan het nadenken over een overstap naar ander gas, zo blijkt uit de enquête van de Volkskrant. Nu deze verplichting wegvalt, zijn ze voorzichtig plannen aan het maken om over te stappen op andere energiebronnen.

Maar dat lijkt veel makkelijker gezegd dan gedaan. De bedrijven rekenen bovendien op subsidie en de medewerking van de (lokale) overheden om aanpassingen door te voeren op hun bedrijventerrein. <