Boerentoren in Antwerpen wordt 'onthoofd': "We willen niet dat er eender wat in de plaats komt"
Het stadsbestuur van Antwerpen heeft een sloopvergunning verleend om de bovenste verdiepingen van de iconische Boerentoren af te breken. Het is een vergunning onder voorwaarden, eigenaar Fernand Huts krijgt geen vrijgeleide om zomaar zijn plannen te realiseren.
De Antwerpse Boerentoren staat er sinds 1931, dus bijna 100 jaar. Het gebouw werd in minder dan 3 jaar opgetrokken en was met 26 verdiepingen één van de eerste Europese wolkenkrabbers. Maar wat velen niet (meer) weten is dat het gebouw er niet altijd heeft uitgezien zoals nu.
De Boerentoren staat op een terrein waar een grote brand verschillende gebouwen in de as heeft gelegd. Die brand werd veroorzaakt door beschietingen bij het begin van de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de volgende oorlog kreeg de toen nog recente toren het zwaar te verduren. Begin 1945 sloeg een Duitse V1 een gat in de constructie.
Waterbak
Mogelijk ontstonden daardoor stabiliteitsproblemen en drong een grote renovatie zich op. Onderaan werd het gebouw uitgebreid met onder meer een winkelgalerij en bovenop werden er enkele lagen bijgebouwd met op de toren een grote waterbak. Bovenop het gebouw prijkt ook nu nog het logo van de toenmalige eigenaar, de Kredietbank en later de KBC.
Met de nieuwe constructie kreeg de toren een ander uitzicht en kwam er ook een einde aan een belangrijke functie van de Boerentoren voor de toenmalige BRT. Want op de oorspronkelijke toren stond ook een zendmast. Heel Antwerpen en omgeving keek naar Kapitein Zeppos via kanaal 2 VHF.
Het is die constructie uit de prille jaren 70 die nu opnieuw ter discussie staat. Want in tegenstelling tot de oorspronkelijke bedoeling, zou het gewicht bovenaan de toren nu stabiliteitsproblemen kunnen veroorzaken in plaats van ze te voorkomen. En dus krijgt eigenaar Fernand Huts een sloopvergunning voor alles wat er dik 50 jaar geleden bovenaan is bijgebouwd.
Geen blanco cheque
Maar stadsontwikkeling is in Antwerpen tegenwoordig opnieuw in handen van de socialisten. Oud-burgemeester Patrick Janssens (Vooruit) wil als schepen duidelijk een trendbreuk veroorzaken. Projectontwikkelaars en eigenaars zullen meer in de pas moeten lopen. Vooral als ze Fernand Huts heten en als het gaat om beschermd erfgoed komen er strikte voorwaarden.
"Wij willen niet dat er nadien zomaar eender wat in de plaats komt", zegt Janssens. "De vergunning is niet enkel om te slopen, maar om de originele dakconstructie opnieuw op te bouwen."
"We willen niet dat er nadien zomaar eender wat in de plaats komt. De originele dakconstructie moet opnieuw worden opgebouwd
Toch betekent dit niet dat de Boerentoren opnieuw zijn oorspronkelijk uiterlijk krijgt. Huts en zijn architecten krijgen de kans om een nieuw ontwerp te maken voor de kop van de toren. Als dat de goedkeuring krijgt van het stadsbestuur, wordt de huidige vergunning geschrapt en vervangen door een nieuwe.
Antwerpen kan alvast uitkijken naar een nieuwe spectaculaire werf. Want de sloopwerken zullen worden uitgevoerd op een hoogte van zo'n 100 meter boven het straatniveau. Een technisch huzarenstukje waaraan toch ook wat veiligheidsrisico's verbonden zijn. Of de toren er weer zal uitzien zoals in 1931 is twijfelachtig. De droom van Fernand Huts komt wellicht weer wat dichterbij al zal die droom wel moeten passen in de visie van de schepen van stadsontwikkeling.