Explosieve groei aantal opgerolde drugslabs: ‘Er is meer vraag naar drugs, dus wordt er meer gemaakt’

Het is voor de politie enigszins gissen naar verklaringen voor de enorme toename van het aantal opgerolde drugslabs. De cijfers werden dinsdag bekendgemaakt. Willem Woelders, portefeuillehouder drugs bij de politie, heeft wel een idee: “Wereldwijd is er meer vraag naar drugs. Dus wordt er ook meer gemaakt.”

Woelders sluit ook niet uit dat het publiek scherper is op de aanwezigheid van labs. Bij Meld Misdaad Anoniem kwamen afgelopen jaar veel meer meldingen over plekken waar pillen of cocaïne werden verwerkt. In 2023 kwamen 330 tips over labs binnen. Een jaar eerder waren dat er nog 246. Woelders: “Bewoners zijn eerder bereid om opvallende zaken te melden.”

Experts in de bak

Het vorige record stamt uit 2020, toen er 129 drugslabs werden opgerold. Dat was mede te danken aan het kraken van Encrochat, een populaire, versleutelde berichtenservice waarmee veel criminelen communiceerden. De politie kon drie maanden live meelezen, een grote golf aan arrestaties volgde. Veel kopstukken uit de drugshandel zaten plots achter de tralies.

Dat verklaart wellicht ook waarom er in de jaren daarna minder labs werden aangetroffen. De onderwereld leek bezig met het verwerken van de klap. Daarna volgde corona. Na de epidemie lijkt het erop dat nieuwe criminelen hun plek hebben gevonden.

Dat laatste verklaart volgens Woelders mogelijk ook de toename van het aantal incidenten. Zo werd Rotterdam eind januari opgeschrikt toen daar in een woonwijk een cokelab ontplofte. Er kwamen drie mensen om het leven. “Met de vele arrestaties gingen ook de nodige kennis en ervaring over het produceren van drugs verloren. Misschien dat we daardoor tegenwoordig vaker een brand of ontploffing zien.”

Meer heroïne

De politie noteert apart een toename van het aantal opgerolde heroïnelabs. Dat waren er tien, tegenover twee een jaar eerder. Deze productie is vrijwel uitsluitend gericht op export, aangezien het aantal heroïnegebruikers in Nederland verhoudingsgewijs klein is.

Ook werden er relatief veel zogenaamde combinatielabs gevonden: locaties waar verschillende soorten drugs worden geproduceerd. Het gaat dan om bijvoorbeeld mdma en crystal meth. Woelders: “Criminele organisaties zijn kennelijk in staat snel te schakelen, naargelang de vraag.”

In Noord-Holland werden negentien labs opgerold, vier meer dan een jaar eerder. In de regio Amsterdam werden vier locaties ontmanteld, dat is er één minder dan in 2022. De regio Rotterdam is qua opgerolde labs de absolute koploper (28). Een logische verklaring daarvoor is de nabijheid van de Rotterdamse haven, die een cruciale rol speelt in de internationale cocaïnehandel.

De politie ziet het probleem van drugsafval groeien. Bij het produceren van synthetische drugs blijft veel (gevaarlijk) afval over, dat door criminelen in groengebied wordt gedumpt. In 2023 werden 191 dumpplekken ontdekt, een stijging van 23 procent. Opvallend is dat in Amsterdam het aantal drugsdumpingen daalde van tien in 2022 naar één in 2023.