Automatisering nekt oudere werknemers

Amstelveen

In hun onderzoek, Twin Threats of Aging and Automation (bedreigingen van veroudering en automatisering), vergeleken ze de risico’s van oudere werknemers in zestien landen in Azië, Europa, Noord- en Zuid-Amerika. Daaruit blijkt dat van alle OESO-landen in Nederland het percentage oudere werklozen het snelst groeit. Terwijl zestien jaar geleden 14 procent van de mensen tussen 50 en 64 jaar werkloos was, is dat percentage nu gestegen naar 30.

Volgens het rapport heeft 50 procent van de Nederlandse ouderen kans om vervangen te worden door automatisering, tegenover 76 procent in China (de nummer 1 van de lijst) en 42 voor hekkensluiter Australië.

Verder lopen juist landen met een groot percentage ouderen voorop in de inzet van intelligente technologie.

Bij het onderzoek is uitgegaan van negen categorieën van werkgelegenheid van de VN en de door de onderzoekers Carl Frey en Michael Osborne geformuleerde ‘risico’s van automatisering’ bij deze categorieën.

laaggeschooldheid

‘Inderdaad loopt de werkloosheid onder ouderen op, maar dat komt niet alleen door de automatisering ’, zegt Paul de Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen. ‘Er zijn nu meer werkenden tussen 50 en 64 jaar dan vroeger. Toen maakten veel mensen in deze leeftijd gebruik van een vut-regeling, of ze kregen een wao-uitkering.’

Volgens De Beer is niet de leeftijd, maar de mate van geschooldheid bepalend voor concurrentie door automatisering. ‘Het zijn vooral laaggeschoolde banen die geautomatiseerd kunnen worden. Wel is het zo dat bij ouderen laaggeschooldheid vaker voorkomt dan bij jongeren.’

Dan is er nog een factor: ‘Veel ouderen werken al jarenlang bij hetzelfde bedrijf. Vaak zijn dat bedrijven die nu tot krimpsectoren behoren, bijvoorbeeld in de industrie. Als ze dan ontslagen worden, is dat niet vanwege hun leeftijd, maar omdat het bedrijf moet krimpen of sluiten.’

Ten slotte zet De Beer vraagtekens bij de aannames van Frey en Osborne. ‘Zij gingen er enkele jaren geleden van uit dat wanneer een baan voor de helft geautomatiseerd werd, de hele baan zou verdwijnen. In de praktijk is dat niet het geval en wordt heel vaak voor het verdwenen deel van de baan ander werk gevonden.’ <