Staatsveiligheid maakt brochure om salafisme uit te leggen
Het salafisme kan op termijn onze democratische en grondwettelijke rechtsorde bedreigen, stelt de Staatsveiligheid. Daarom verspreidt de dienst brochures die een genuanceerd beeld moeten schetsen van de radicale stroming. Maar hoe nuttig zijn ze?
Je vindt ze nu al online, en de komende weken ook in politiekantoren, gemeentehuizen, OCMW's, universiteiten en jeugdinstellingen: twintig pagina's tellende brochures met de titel 'Salafisme in België – mechanismen en realiteit'.
De brochures, waarover Knack als eerste berichtte, zijn samengesteld door twee experts van de Veiligheid van de Staat, stelt woordvoerster Ingrid Van Daele. "We willen hiermee het brede publiek sensibiliseren en verheldering brengen in het debat", stelt ze. "Want hoewel het aantal salafisten in ons land beperkt is, merken we op dat de groep uitbreidt, niet alleen in de steden maar ook in de dorpen. Op termijn kan dat een gevaar vormen. Veel jihadisten hebben een salafistische achtergrond."
Wie zijn de salafisten? Welke ideologie hangen ze aan? Leidt salafisme onvermijdelijk tot terrorisme? De Staatsveiligheid probeert antwoorden op die vragen aan te reiken door onder meer de geschiedenis van de radicale leer toe te lichten, maar ook bewegingen zoals de Moslimbroeders en het wahhabisme, die vaak in één adem worden genoemd, te duiden.
Ook stromingen zoals het wetenschappelijke, het politieke en het jihadistische salafisme komen aan bod. Er is ook een lexicon, dat termen als de jihad (heilige oorlog) en kafir (ongelovigen) uitlegt. En er zijn voorbeelden van problematische salafistische praktijken, zoals het verwerpen van Belgische wetten, moslims gebieden om niet te stemmen, en vrouwen en dochters verplichten om thuis te blijven.
'Van de 600.000 à 700.000 moslims in ons land zijn er slechts enkele duizenden salafist'
Randverschijnsel
De brochures benadrukken dat het salafisme vooralsnog een marginaal fenomeen is in België. "Van de 600.000 à 700.000 moslims in ons land zijn er slechts enkele duizenden salafist. Enkele honderden daarvan steunen jihadistische groeperingen en hun daden."
Volgens de terreurexpert Rik Coolsaet kan die boodschap niet genoeg benadrukt worden. "Ik hoop dat de brochures het gevaar dat het salafisme vormt niet groter maken dan het is. Het is op dit moment echt een randverschijnsel. Ik hoop dat voldoende mensen die boodschap in de brochures maar ook tijdens de verspreiding ervan meekrijgen. Anders lopen we het risico dat ze de karikaturen die rond het salafisme zijn ontstaan sinds de aanslagen, versterken."
In datzelfde licht is het ook belangrijk dat de brochure volledig wordt gelezen, meent hij. "Het salafisme is iets heel complex. Het is geen afgelijnde organisatie, maar een diffuse beweging. Het is essentieel dat je de verschillende dimensies meekrijgt."
Legitieme stem
Het is bijzonder dat de Staatsveiligheid met een brochure komt – het is de vierde keer dat ze dat doet, in meer dan 180 jaar. "We geloven dat dit een goede manier is om het brede publiek te bereiken", aldus Van Daele. "We zijn in elk geval van plan in de toekomst nog meer van dit soort documenten op te stellen. We werken ook aan een eigen website."
Coolsaet vindt het een goede zaak dat de dienst steeds meer met de bevolking communiceert. "De expertise die ze in huis heeft, is erg belangrijk voor het publieke debat. Dit is een legitieme stem, en een stap vooruit in het Belgische politieke discours."
De Staatsveiligheid benadrukt dat de brochure niet als een wondermiddel gezien mag worden. "We zijn niet naïef, een probleem als het salafisme zal alleen hiermee niet ingedijkt worden. Maar sensibiliseren en informeren kan wel helpen."