Direct naar artikelinhoud
Opinie

Klimaatspijbelaars zijn belangrijker dan bedrijfsleiders in Davos

Paul De Grauwe.Beeld Bob Van Mol

Paul De Grauwe is professor aan de London School of Economics. Zijn column verschijnt wekelijks.

Scholieren betogen voor drastische maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Het is sinds de jaren 60 van de vorige eeuw geleden dat de jonge generatie protesteert tegen een falen van de volwassenen. Een falen om de noodwendige maatregelen te nemen die toekomstige klimaatcatastrofes kunnen vermijden. Een falen dat de toekomst van die jongeren in het gedrang brengt.

Zoals in de jaren 60 is de reactie van de volwassenen heel uiteenlopend. Velen omarmen de jongeren en erkennen hun eigen falen. Of dit hen ertoe zal brengen het roer om te gooien valt nog te bezien. Er zijn zovele hindernissen die een klimaatbeleid bemoeilijken. De belangrijkste is wel dat velen de planeet willen beschermen tegen klimaatomwentelingen, maar weinigen bereid zijn de kosten daarvan nu te dragen.

Verkrampte reacties

Andere volwassenen verwerpen de kritiek van de jongeren. Ze doen dit meestal niet direct maar op indirecte wijze. Ik merk het vooral op in de Twitter-trafiek. Daar zie je vandaag vooral de negatieve en verkrampte reacties.

Er is de cynische reactie: die jongeren willen gewoon wat plezier beleven buiten de klasmuren. Het protest heeft niets om het lijf. Het zal vanzelf een stille dood ondergaan zoals zovele protestbewegingen uit het verleden.

Er zijn de verdachtmakingen: de scholieren worden gemanipuleerd door linkse onderwijskrachten die hun wereldbeeld hebben opgedrongen. Tijd om het onderwijs aan te pakken.

Een variant op die verdachtmakingen: die scholieren behoren tot een elite, en elites zijn vandaag verdacht. Bovendien gaan die elitaire kinderen vier maal per jaar op citytrip met hun ouders. Ze zouden beter die trips schrappen in plaats van op straat te protesteren.

Er is paternalisme: de jongeren zouden beter in de klas blijven en goed studeren om hun eigen toekomst te vrijwaren in plaats van zich zorgen te maken over problemen waar ze niet veel van begrijpen.

Mijn kleindochter van vijftien jaar is ook naar Brussel getrokken om te protesteren. Niets van die kritiek is op haar, en ik ben er zeker van op het grote deel van de jonge manifestanten, van toepassing. Om te beginnen ben ik getroffen door de grondigheid van haar informatie. We praten veel over het klimaat en over het milieu in het algemeen. Ik moet soms toegeven dat ze meer weet over klimaat- en milieuproblemen dan ik.

Mijn kleindochter van vijftien jaar is ook naar Brussel getrokken om te protesteren. Niets van die kritiek is op haar van toepassing

Er is niets cynisch aan haar houding, wel een grote gedrevenheid om de wereld te veranderen, maar helaas soms ook wanhoop omdat de volwassenen zo weinig doen.

Er is ook een grote bereidheid om in haar dagelijks leven de principes toe te passen die nodig zijn om de planeet te vrijwaren van toekomstige catastrofes. Een verlangen naar meer soberheid en minder verkwisting is voor haar van grote betekenis.

Op citytrip

Er is bij haar ook het inzicht dat de oplossing gebracht zal moeten worden door de politici. Die moeten ervoor zorgen dat individu’s betere keuzes maken voor het milieu. Wanneer jongeren voor 30 euro naar alle hoeken van Europa kunnen vliegen, moeten we hen niet verwijten dat velen onder hen, ook sommigen die nu op straat komen, op citytrip gaan. De politiek moet ervoor zorgen dat die keuzes niet meer gemaakt worden. En dat kan alleen door de vliegtuigmaatschappijen te dwingen de prijs aan te rekenen die de volledige kosten van een vlucht weerspiegelt, inclusief de milieukosten. Dat kan door het opleggen van belastingen. De vliegtuigmaatschappijen, en de andere ondernemingen die het milieu schade toebrengen, zullen dat niet uit vrije wil doen.

De jonge klimaatspijbelaars kunnen ertoe bijdragen dat de druk op de politici wordt verhoogd zodat die tot actie overgaan

De CEO’s van die grote ondernemingen vliegen deze week naar Davos om deel te nemen aan het jaarlijkse World Economic Forum. Ze zullen ronkende verklaringen afleggen over de verantwoordelijkheid die ze willen opnemen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Die verklaringen hebben niets om het lijf. Geloof er niets van. De CEO’s zullen het alleen maar doen als ze gedwongen worden om iets te doen. Die dwang kan alleen door de politiek ingezet worden.

De jonge klimaatspijbelaars kunnen ertoe bijdragen dat de druk op de politici wordt verhoogd zodat die tot actie overgaan. Daarom denk ik dat de jongeren die nu op straat komen in Europa belangrijker zijn dan de CEO’s die deze week in Davos verzamelen.