De snaren strak gespannen van Japan tot de VS: zo bereiden violisten zich voor op de Koningin Elisabethwedstrijd
Violisten uit de 4 windstreken stomen zich klaar voor de beroemde Koningin Elisabethwedstrijd, die maandag van start gaat. Hoe verloopt die weg naar Brussel? Drie kandidaten uit Japan, Oekraïne en de Verenigde Staten vertellen over hun voorbereiding én ze laten heel uitzonderlijk hun selectievideo’s zien. "De stomste fout die ik ooit maakte? Een veel te lang dutje waardoor ik alle focus verloor."
De Koningin Elisabethwedstrijd heeft wereldfaam, dat staat buiten kijf. Nu alle wedstrijdrondes overal via livestream te bekijken zijn, groeit de internationale reputatie nog. Dit is zonder meer "een van de grootste, meest exclusieve wedstrijden ter wereld”, is te horen bij drie kandidaten die vanaf maandag hun viool uit de kist pakken voor de eerste ronde in Brussel.
Bekijk: Hoe bereiden violisten zich voor? En hoe ziet hun selectievideo eruit?
"Ik heb aan veel wedstrijden meegedaan, maar de Koningin Elisabethwedstrijd was altijd al speciaal," zegt de Amerikaan Joshua Brown. "Het was de eerste die ik zag als kind en ik heb altijd gehoopt om te kunnen deelnemen." Georgii Moroz, een Oekraïner die in Berlijn studeert, houdt van de "grote traditie" van de wedstrijd, waar bijvoorbeeld vroegere winnaars in de jury zetelen.
Oefenen voor vrienden en collega's, dat is veel enger dan voor een onbekend publiek
Hoe bereiden deze twintigers zich voor op de loodzware, lange wedstrijd? "Voor vrienden en collega's spelen is de beste oefening," zegt Joshua Brown, "dat is veel enger dan voor een anoniem publiek". De Japanse Minami Yoshida heeft de voorbije jaren de livestreams goed bekeken en ze is aan het studeren met Miriam Fried, de Israëlische violiste die de Koningin Elisabethwedstrijd won in 1971. Ook Georgii Moroz legt zijn oor te luisteren bij vroegere deelnemers, "hoe het is om in Brussel te spelen, hoe de zaal klinkt, hoe het publiek reageert".
Net voor ik met orkest moest spelen, deed ik een dutje van twee uur. Mijn focus was helemaal weg
Nagenoeg alle violisten hebben al tonnen wedstrijdervaring. Wat zijn hun grootste fouten tot nu toe? "Te veel wedstrijden spelen in te korte tijd. Dat geeft stress," heeft de Amerikaan Brown ervaren. Ook de Oekraïener Moroz is wijzer geworden van een negatieve ervaring. "Ik deed eens een fijne dut van twee uur voor ik met orkest moest spelen. Mijn focus was helemaal verdwenen. Ik was nog aan het wakker worden en wist niet meer waar ik was." Niet voor herhaling vatbaar.
290 vioolvideo's uit 21 landen
De Koningin Elisabethwedstrijd is een marathon van olympische proporties, een afvallingskoers ook. En de eerste etappe, die speelt zich op tientallen plaatsen ter wereld af.
Violisten moeten een video van zichzelf opnemen en die (niet bewerkt of gemonteerd) insturen. Ze spelen niet zomaar wat ze willen; ze moeten een verplicht programma afwerken met muziek van Bach, Mozart, Beethoven, Schubert en natuurlijk een vingerbrekend 'Capriccio' van Paganini.
Dit jaar heeft de jury maar liefst 290 video’s beoordeeld van violisten uit 21 landen. En heeft meteen een inkijkje gekregen in al die muziekzalen, klaslokalen of woonkamers waar de violisten aan het spelen waren.
Maar één Belgische kandidate: Pauline van der Rest
Op basis van de video's heeft de jury 63 gegadigden gekozen, die fysiek naar Brussel mogen komen om te laten horen wat ze in hun mars hebben. Er is één Belgische violiste bij, de 20-jarige Pauline van der Rest uit Namen.
Hen wacht een slopende eerste ronde in Studio 4 van Flagey in Brussel vanaf 6 mei. Ook daar met een verplicht menu voor viool solo en met piano. 24 violisten worden daarna toegelaten tot de halve finale vanaf 13 mei.
Dan komt het orkest erbij, het Orchestre Royal de Chambre de Wallonie, en brengen de violisten een concerto van Mozart ten gehore en het nieuwe verplichte werk 'The sun and her flowers' van Charlotte Bray. En alsof dat allemaal nog niet genoeg is: ze moeten ook twéé programma's met piano instuderen, waar de jury er dan last minute ééntje uit kiest.
Voor de 20e keer is viool aan de beurt
12 gelukkigen stoten vervolgens door naar de finale, maar eerst gaan ze een week in afzondering (zonder telefoon of computer) om een nieuw gecomponeerd stuk in te studeren, dit jaar van de Franse componist Thierry Escaich. In de finale vanaf 27 mei brengen ze ook een vioolconcerto naar keuze, samen met het Belgian National Orchestra.
Op 1 juni eindigen de 'Olympische Spelen voor viool' en weten we wie de winnaar is, de opvolger van de Amerikaanse Stella Chen in 2019. Het is trouwens de 20e keer dat de prestigieuze wedstrijd voor viool wordt georganiseerd, naast cello, piano en zang.
Praktische info: de eerste ronde van de Koningin Elisabethwedstrijd voor viool is vanaf maandag 6 mei live te volgen op de website van de wedstrijd. Vanaf de halve finale ook uitgebreid op VRT MAX, VRT Canvas en Klara.