Gedetineerden met problematisch alcohol- of druggebruik hebben hogere kans op recidive
Gedetineerden met een voorgeschiedenis van problematisch alcohol- of druggebruik hebben een veel hogere kans op recidive dan anderen. Zowat veertig procent belandt binnen de drie jaar terug in de gevangenis. In de helft van de gevallen is dat al binnen het eerste half jaar na het ontslag uit de gevangenis.
Dat blijkt uit onderzoek door het Nationaal Instituut voor Criminalistiek. De resultaten staan in het criminologenvakblad Panopticon.
Een belangrijk deel van de Belgische gevangenispopulatie heeft een dergelijke voorgeschiedenis. Twee derde gebruikte ooit illegale middelen, terwijl één derde dergelijke producten ook gebruikte tijdens de detentie. Ongeveer dertig procent van de gedetineerden verblijft in de gevangenis voor drugsmisdrijven, tegenover slechts zes procent in 1980. "Dit toenemend aantal van dergelijke gedetineerden vormt een van de grootste uitdagingen voor het huidige gevangenis- en gezondheidsbeleid", aldus onderzoekers Eric Maes en Benjamin Mine.
Behandeling
De onderzoekers bestudeerden de dossiers van 2.758 gedetineerden, die zich in de periode 2011-2013 hadden aangemeld bij de Centrale Aanmeldingspunten Drugs (CAP), met het oog op post-penitentiaire behandeling voor hun verslavingsproblematiek en die op 27 september 2014 ontslagen waren uit de gevangenis. Binnen de opvolgingsperiode na hun ontslag, die maximaal vier jaar en negen maanden bedroeg, was 75,7 procent opnieuw gedagvaard in een correctionele zaak, 39,7 procent opnieuw veroordeeld en belandde 40,4 procent opnieuw in de gevangenis omwille van nieuwe feiten of niet-naleving van opgelegde voorwaarden.
Opvallend is dat als er binnen de bestudeerde gedetineerdenpopulatie recidive optreedt, dit meestal al vrij kort na het ontslag uit de gevangenis plaatsvindt. Er werd hierbij geen verschil gevonden tussen mannelijke en vrouwelijke gedetineerden. Gedetineerden die met voorwaarden vrijgelaten worden, lopen ook duidelijk meer risico in de gevangenis te belanden dan anderen. Of en in welke mate effectieve aanmelding bij behandelingsprogramma's een effect heeft op de recidive, blijft vooralsnog onduidelijk.