Socialistische partij wint Catalaanse verkiezingen, separatisten voor het eerst in decennia zonder meerderheid

Met ruim 99 procent van de stemmen geteld komen de socialisten, in Catalonië geleid door Salvador Illa, op 42 zetels in het regionale parlement met 135 zetels, een winst van 9 zetels. De radicale separatistische partij Junts van ex-premier Carles Puigdemont eindigt met 35 zetels op de tweede plaats (+3), terwijl de meer gematigde linkse separatistische partij Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) van uittreden premier Pere Aragones zwaar verliest en van zijn 33 zetels er nog 20 overhoudt.

Puigdemont was minister-president van Catalonië tijdens een mislukte poging om de regio in 2017 van Spanje af te scheiden. Hij ging daarop in België in een zelfopgelegde ballingschap. Puigdemont wordt in Spanje al jaren vervolgd om die afscheidingspoging en voerde campagne vanuit Zuid-Frankrijk.

Samen met de radicaal-linkse onafhankelijkheidspartij CUP (4 zetels) komen de separatistische partijen in Catalonië zo voor het eerst sinds decennia niet meer aan een meerderheid: met de nieuwe extreemrechtse nationalistische anti-immigratiepartij Aliança.CAT (2 zetels) erbij komen ze aan slechts 61 zetels.

De conservatieve Partido Popular (PP) is de andere winnaar van de regionale verkiezingen, de nationale oppositiepartij haalt 15 zetels, tegenover 3 in de vorige legislatuur. Het extreemrechtse Vox haalt opnieuw 11 zetels, het radicaal-linkse Comuns Sumar 6 zetels.

Zware klus

Het is voor het eerst sinds het herstel van de democratie in Spanje in de jaren 70 dat de socialisten in Catalonië de grootste worden in stemmen en zetels. Toch belooft de regeringsvorming een zware klus te zullen worden. Illa zou een coalitie op links kunnen vormen met ERC en Comuns Sumar, maar die coalitie zou met 68 zetels geen enkele marge hebben. Bovendien kondigde ERC zondagavond al aan in de oppositie te zullen gaan zetelen.

Puigdemont klonk zondagavond vanuit Zuid-Frankrijk nog strijdvaardiger: ook al zijn zijn opties beperkt, toch put hij hoop uit de zetelwinst van Junts en roept hij ERC op samen aan hetzelfde zeel te trekken en te proberen een separatistische minderheidsregering te vormen.

Ook een coalitie van de twee grootste partijen, PSC en Junts, zien waarnemers als weinig waarschijnlijk, gezien de grote inhoudelijke verschillen.

Waarnemers zien de socialistische overwinning als een beloning voor de verzoenende benadering van de regio door de Spaanse premier Pedro Sánchez, eveneens een socialist. Sánchez heeft de overwinning van de regionale uitloper van zijn nationale Spaanse Socialistische Arbeiderspartij (PSOE) in Catalonië verwelkomd. Hij feliciteerde Salvador Illa “met dit historische resultaat behaald in Catalonië”, in een bericht op X. “Wij socialisten zijn opnieuw de topmacht.”