Escape rooms worden echte attracties: zelfs schilderachtig kasteel Withof in Brasschaat krijgt er een

Ook de tweede verdieping van kasteel Withof in Brasschaat wordt een escape room. Over hoe die eruit zal gaan zien, blijven de drie bedenkers van organisator Laagwater mysterieus. Het draait tenslotte om het verrassingseffect. Wel willen ze kwijt dat de ontsnapping draait rond een trouwfeest dat opeens moet worden afgebroken. En rond een hoop kinderen die kotsmisselijk naar het ziekenhuis moet.

Een heel verhaal, dus. En dat verhaal wordt steeds belangrijker voor escape rooms. “De tijd van hangslotjes en sudoku’tjes oplossen, zoals onze eerste kamers die vijf jaar geleden hadden, is voorbij”, zegt Marc Bergers, zaakvoerder van Escaping, een bedrijf dat vier escape rooms heeft, waaronder eentje in het midden van Antwerpen. “Escape rooms zijn steeds vaker een attractie met fraai uitgewerkte decors en speciale effecten, zodat je de hoofdrolspeler lijkt van een film.”

Rijk door zandwinning

Frank Belmans, die een goeie drie jaar geleden met Escape 2300 in Turnhout de eerste escape room opende in de Kempen, bevestigt dat: “De nieuwe generatie ontsnappingsruimtes moet een verhaal hebben. Onze nieuwe escape room in Mol draait rond een fictief personage dat rijk geworden is door zandwinning in de regio. In de kamers krijg je een kijk in haar verleden.”

(Lees verder onder de foto.)

“Die verhalen verzinnen, is net het leuke aan de zaak”, zegt Bergers. “Ik haal mijn inspiratie uit films, maar ook uit voorwerpen die ik tegenkom op straat, zoals een speciale kluis. Daarrond begin ik dan een verhaal te bouwen. In Antwerpen hebben we binnenkort een escape room met piraten. Heel dat verhaal is er gekomen omdat ik al heel lang iets wilde doen met een pratende papegaai.”

Om die almaar ingewikkelder wordende verzinsels in realiteit om te zetten, doen eigenaars steeds vaker een beroep op derden. Bergers heeft intussen een heel team dat zijn kamers ineenknutselt. En ook Belmans doet maar wat graag beroep op specialisten die de technologische snufjes in elkaar krijgen geflanst. “Onze kamer in Turnhout hebben we nog zelf gemaakt. Maar om de grote verhalen te kunnen brengen, moet je echt wel technologische kennis hebben.”

Eerste stond in Hongarije

Escape rooms komen overgewaaid uit Oost-Europa. De eerste echte ontsnappingsruimte zou in 2010 ergens in Hongarije gestaan hebben. Via Nederland kwamen de kamers in 2015 naar ons land. Niet alleen grote steden surfen mee op het succes, ook in kleine gemeentes hebben ze soortgelijke concepten. In Meer, een deelgemeente van Hoogstraten met maar een paar duizend inwoners, hebben ze een escape room in een voormalig boekhoudkantoor ondergebracht (zie kader).

Intussen zijn er in Oost-Europa zelfs bedrijven die ideeën én kant-en-klare escape rooms verkopen aan Westerse uitbaters. “Een beetje een vervelende evolutie”, geeft Bergers toe. “Want soms maken die bedrijven zo’n escape room twee keer. Ik herinner me twee uitbaters in Las Vegas die dezelfde escape room in Oost-Europa gekocht hadden. Maar omdat de fabrikant ze verkocht onder een verschillende naam, wisten ze dat niet. Sneu voor de klanten daar, die twee keer dezelfde raadsels voorgeschoteld kregen.”

(Lees verder onder de foto.)

In datzelfde Oost-Europa kwamen in de Poolse stad Koszalin begin dit jaar vijf meisjes om het leven nadat er brand uitgebroken was in een escape room. De autoriteiten controleerden meteen de veiligheid van bijna tweehonderd soortgelijke ruimtes. 129 escape rooms bleken niet aan de normen te voldoen. Dertien kamers werden onmiddellijk gesloten.

“Dat betekent niet dat escape rooms in Polen en de rest van Oost-Europa sowieso onveilig zijn”, zegt Bergers. “Ik heb er verschillende bezocht en de meesten zien er echt heel goed uit. Maar zoals in elke sector zal je altijd individuen hebben die het niet zo nauw nemen met de veiligheid.”

Vluchtroutes

Belgische escape rooms zijn uitermate veilig, verzekeren beide uitbaters. “In elke kamer hebben wij een grote rode knop die een deur vanzelf opent”, zegt Bergers. “Het gevoel van opsluiting zit hem vooral in het hoofd van de mensen. In realiteit geraak je een escape room makkelijker buiten dan je eigen wc. Bovendien worden zulke rooms gecontroleerd op aanwezigheid van brandblussers en vluchtroutes. De ruimtes mogen ook niet te klein zijn. Wij zorgen er altijd voor dat onze kamers minstens twintig vierkante meter groot zijn.”

Volgens Belmans zijn escape rooms zo populair omdat ontsnappen geen kennis vereist. “Het maakt niet uit wat je gestudeerd hebt, ergens uit ontsnappen is voor iedereen hetzelfde. Ook de samenwerking maakt het tof. Samen ergens uitgeraken alsof het een film betreft, geeft de mensen een kick.”

Een greep uit de opvallendste in de provincie

De Kraakfabriek (Antwerpen): nucleaire ramp

De locatie van De Kraakfabriek is erg apart; een oude loods op het eilandje waar vroeger de boeien van de Schelde werden hersteld. De Kraakfabriek, van broers Simon en Jakob, heeft twee concepten bedacht. In de ene komt u terecht in een nucleaire ramp aan de boorden van de Schelde, in de andere moet u iets ontfutselen van een louche zakenman. “Onze derde escape room is volgende maand klaar. In totaal zijn we er anderhalf jaar mee bezig geweest”, zegt Jakob.

Zesscaping (Arendonk): in het nonnenklooster

Een escape room uitgedacht door de studenten van het Sint-Claracollege in Arendonk en een verhaal dat zich afspeelt in een oude kloostercrèche in datzelfde Arendonk. Het thema is geïnspireerd op een waargebeurd verhaal over het nonnenklooster van The Magdalene Sisters in Ierland, waar tot 1996 jonge meisjes als slavinnen werden uitgebuit en vernederd. Honderden meisjes probeerden te ontsnappen. Het is de bedoeling dat u dat ook doet. De escape room is nog open tot 31 maart.

Clocks (Kalmthout): FC De Kampioenen

De thema’s van de vier kamers van Clocks Escape Room zijn op zijn zachtst gezegd gevarieerd te noemen: FC De Kampioenen, tijd, italiaans restaurant en spoorlijn 12. Ook de locatie springt in het oog. Dat is het vroegere stationsgebouw van de gemeente. De escape room die draait rond FC De Kampioenen is uniek in België en kwam tot stand in samenwerking met de VRT. Bekomen, analyseren en nagenieten kan in het koffiehuisje dat in hetzelfde gebouw is ondergebracht.

De Gouden Kooi (Mechelen): als in een film

Bert Briké en Jan Gheyle van De Gouden Kooi hebben al verscheidene jaren escape rooms in de Gerechtstraat in Mechelen. Volgende maand komt er een tweede gebouw bij. En ook Bert en Jan weten dat het meer moet zijn dan zomaar wat raadsels oplossen. “Ontsnappen is zelfs geen doel meer”, zegt Bert Briké. “Wel de beleving en het door middel van door jou uitgevoerde acties vooruitkomen in het spel. Alles draait rond beleving zodat het lijkt dat je in een film speelt.”

De Ruyt (Meer): verdwijning van een boekhouder

Zelfs in Meer, deelgemeente van Hoogstraten, hebben ze een escape room. Toen Fred De Gruyter zijn boekhoudkantoor vier jaar geleden verhuisde naar Minderhout, zagen zijn zonen de kans schoon om er een escape room van te maken. De naam? De Ruyt, een woordspelletje van ‘eruit’ (ergens uitgeraken) en de familienaam van Fred en zijn zonen. Het verhaal in Meer begint met – kan het ook anders? – de verdwijning van een boekhouder.