Fraude met een groot deel van de Nederlandse biodiesel
Amsterdam
De fraude maakt het nog moeilijker de Parijse klimaatdoelen te halen. Biodiesel is immers een van de wapens die Europa inzet om de uitstoot van CO2 te verminderen, net als bio-ethanol, dat in benzine wordt bijgemengd. Die bijmengverplichting geldt in de Europese Unie sinds 2009. De fraude scheelt in de jaren 2015 en 2016 rond de 400.000 ton CO2-uitstoot per jaar. Dat is ongeveer 2 procent van de uitstoot door het wegverkeer. Mogelijk moeten de statistieken over de gehaalde doelen om deze reden worden bijgsteld.
afgewerkt frituurvet
Het onderzoek naar de fraude wordt verricht door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Het Openbaar Ministerie maakte eerder deze week bekend dat vier mensen zijn aangehouden. Ook in België en Groot-Brittannië (bij het bedrijf Greenergy) vindt onderzoek plaats.
In Nederland richt het onderzoek zich op één bedrijf, Biodiesel Kampen. Dat maakt biodiesel uit afgewerkt frituurvet. Het bedrijf, dat onbereikbaar is voor vragen, zou ten onrechte een duurzaamheidscertificaat hebben gegeven aan een deel van zijn biodiesel.
De ILT heeft de naam van het verdachte bedrijf niet bekendgemaakt, maar het bedrijf blijkt onlangs zijn certificering te zijn kwijtgeraakt.
Biodiesel Kampen was gecertificeerd bij de Duitse instantie ISCC. Het certificaat was nog geldig tot 8 december van dit jaar. Maar op 8 mei trok ISCC het in.
vier aanhoudingen
Dat was kort nadat in Engeland, België en Nederland vier aanhoudingen waren verricht en invallen waren gedaan bij verdachte bedrijven. ISCC geeft geen toelichting op het doorhalen van het certificaat, en wil niet zeggen of het iets met het fraudeonderzoek te maken heeft. Frans Claassen, secretaris van brancheorganisatie MVO (handelaren in vetten en oliën), bevestigt dat Biodiesel Kampen het verdachte bedrijf in kwestie is.
Minister Van Nieuwenhuizen stuurde deze week een rapportage van de ILT naar de Tweede Kamer. Daaruit blijkt dat de fraude zou zijn gepleegd in 2015 en 2016, en dat nog wordt gekeken of die ook daarna is doorgegaan. De ILT vermoedt dat in 2015 59 procent van de hele verkoop van het verdachte bedrijf ten onrechte het predicaat duurzaam heeft gekregen. In dat jaar was de productie van dat bedrijf gelijk aan 32 procent van het totale Nederlandse verbruik van biodiesel.
Biodiesel is duurder dan gewone diesel, dus zonder een verplichting zou geen oliemaatschappij erover denken om biodiesel bij te mengen. Dankzij de verplichting is er echter veel vraag naar. In Nederland wordt het toezicht uitgeoefend door de Nederlandse Emissieautoriteit NEa. Nederland heeft flink ingezet op biodiesel uit frituurvet, dat van over de hele wereld naar Nederland wordt verscheept.
dubbel tellen
Bij het voldoen aan de bijmengverplichting mag een producent deze frietdiesel dubbel tellen. Van alle biodiesel in Nederland is rond 70 procent gemaakt uit afgewerkt frituurvet. Maar wat kan er nou mis zijn met biodiesel uit frituurvet? Dat, zegt Harry Geritz van de NEa, is niet bekend. ‘Misschien zijn er vervuilde grondstoffen in verwerkt. Het kan ook zijn dat andere grondstoffen, bijvoorbeeld niet-duurzame palmolie, zijn omgekat tot duurzaam afgewerkt frituurvet. In deze markt wordt als ‘duurzaam’ gelabeld afval soms meer waard dan grondstoffen.’
Het is ook denkbaar dat Biodiesel Kampen certificaten twee keer gebruikte: een keer in Nederland en een keer in een buitenland. NEa waarschuwde in 2016 al dat de constructie waarbij biodiesel uit frituurvet dubbel meetelt bij de bijmengverplichting, fraudegevoelig is. <
Diesel is gemaakt van fossiele grondstof; het verbranden ervan geeft dus CO2 in de atmosfeer. Als autobrandstof wordt gemaakt van plantaardige of dierlijke grondstoffen, is dat in theorie niet het geval. Sommige biobrandstoffen zijn klimaattechnisch juist beroerder dan gewone diesel. Palmolie is berucht. Sinds 2010 wordt biodiesel bijgemengd in diesel, en bio-ethanol in benzine.
