Meeste kiezers beslissen pas in laatste drie weken voor wie ze gaan stemmen: nu begint het pas echt

© REUTERS

De campagne voor de lokale verkiezingen is al een tijdje bezig, maar de echte strijd moet nog losbarsten. Want de meeste kiezers beslissen pas in de laatste drie weken voor wie ze gaan stemmen, en een op de drie kiezers zelfs maar in de laatste week. De jacht op de zwevende kiezer is bij deze geopend. En hij of zij beslist vaak over winst of ­verlies.

farid el mabrouk

Nog altijd niet uitgemaakt op wie je straks gaat stemmen? Kun je door het voortdurend groeiende bos van verkiezingsborden de bomen niet meer zien? Niet erg, want je bent lang niet alleen. Wie niet elke dag met politiek bezig is, begint pas enkele weken voordien over de stembusslag na te denken. En een op de drie hakt maar de laatste week de knoop door. Voor dertien procent gebeurt dat zelfs maar op het allerlaatste moment, in het kieshokje. Dat blijkt uit onderzoek dat TNS na de laatste parlementsverkiezingen, in 2014, heeft uitgevoerd. Het zijn vooral vrouwen, jongvolwassenen, lager opgeleiden en bedienden die laat beslissen. ­Gepensioneerden zijn hun tegenpolen: zij weten vaak al meer dan een maand op voorhand voor wie ze gaan stemmen.

LEES OOK. Dit zijn alle kandidaten die opkomen tijdens de verkiezingen

De partijen hebben dus nog heel veel werk om die grote groep kiezers te overtuigen. Vooral omdat ze niet alleen heel laat beslissen, maar ook veel meer dan vroeger overlopen naar een andere partij. “Kiezers zijn veel minder trouw dan vroeger”, zegt politicoloog Bram Wauters (UGent). De tijd dat iemand zijn leven lang voor dezelfde partij stemde of dat het verlies van één of twee procent als een politieke aardverschuiving werd beschouwd, ligt al lang achter ons. Nu vertrouwen vier op de tien kiezers hun stem aan een andere partij toe. Alleen N-VA heeft heel trouwe kiezers. Meer dan de helft heeft al vóór de campagne begint beslist om voor de partij van Bart De Wever te stemmen.

Drie tandjes bijsteken

Conclusie is dus dat alle partijen tijdens de campagne nog hard zullen moeten vechten. En die campagnestrijd was nu al bits. Het dreigt dus alleen maar erger te worden. Alle partijen weten ook dat de laatste weken doorslaggevend worden.

DOE de STEMCHECK en ontdek met welke partij jij het best overeenkomt

“Veel kandidaten zijn nu al druk bezig met affiches, huisbezoeken en het afschuimen van markten. Maar iedereen weet dat de eindsprint in de laatste weken cruciaal is. Iedereen steekt dan niet één, maar twee of drie tandjes bij”, zegt Gorik Van Holen, campagnecoördinator van SP.A.

Eenzelfde geluid valt te horen bij CD&V. De partijen willen strategisch niet in hun kaarten laten kijken over wat ze die ­laatste weken nog uit hun hoed zullen toveren. Maar dat ze een versnelling hoger zullen schakelen, staat vast. “Hier en daar wordt zelfs een stunt over­wogen”, stelt Peter Poulussen, de CD&V-campagneman. Bij Open VLD hebben ze er nog het meeste belang bij om de late kiezers te charmeren. Ze hebben er proportioneel immers veel meer. In 2014 besliste een op de vijf blauwe kiezers maar op de laatste dag om voor Open VLD te kiezen.

Van vlees en bloed

De lokale verkiezingen zijn overigens dé kiesstrijd bij uitstek waar het om personen draait. Driekwart van de kiezers stemt immers niet voor een partij, maar voor een kandidaat. Dat is veel meer dan bij nationale verkiezingen (57 procent). “De lokale politiek staat ook veel dichter bij de mensen. Iedereen kent wel de burgemeester, een schepen, de buurman of de lokale voorzitter van de voetbalclub die op een lijst staat. Het gaat op 14 oktober over mensen van vlees en bloed”, zegt Bram Wauters.

DOE MEE met onze GEMEENTEQUIZ: hoeveel weet jij van de politieke situatie in jouw gemeente?

En het kiessysteem dat bij gemeenteraadsverkiezingen wordt gebruikt, geeft ook veel meer gewicht aan voorkeurstemmen. Wie veel stemmen haalt, kan dus veel makkelijker vanop om het even welke plaats op de lijst in de gemeenteraad gekatapulteerd worden. Je zou voor minder nog snel een tandje bijsteken.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen