Woningen van burgemeesters voortaan preventief op veiligheid gecontroleerd
Er wordt een landelijke veiligheidsscan ingevoerd voor woningen van burgemeesters. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken besloten nu burgemeesters vaak doelwit zijn van agressie en bedreiging. Zo verblijft de Haarlemse burgemeester Jos Wienen momenteel in een safehouse na ernstige bedreigingen aan zijn adres.
In de regeling waarin de rechtspositie van de burgemeester is geregeld wordt voortaan vastgelegd dat diens woning en de directe omgeving op veiligheid wordt gecontroleerd. Dat gebeurt preventief en niet, zoals nu het geval is, wanneer een burgemeester daadwerkelijk te maken heeft gekregen met bedreiging.
De veiligheidsscan wordt uitgevoerd door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). ‘Het gaat om heel basale adviezen’, zegt CCV-directeur Patrick van den Brink, zelf oud-burgemeester van IJsselstein. ‘Over de kwaliteit van de sloten, de ramen, de aanwezigheid van een alarminstallatie en het doorschakelen daarvan.’
Burgemeesters kunnen al trainingen in weerbaarheid volgen om zich beter te wapenen tegen agressie, bedreiging en intimidatie. Dat gebeurt op initiatief van hun beroepsvereniging, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. ‘Wij zijn nu aan het inventariseren bij burgemeesters die een jaar in functie zijn of ze met agressie te maken hebben en aan welke maatregelen ze behoefte hebben’, zegt een woordvoerster van het genootschap.
De beroepsvereniging dringt erop aan dat burgemeesters niet zelf opdraaien voor de kosten van beveiligingsmaatregelen aan hun woning. De kosten van de scans komen voor rekening van het ministerie.
Meer bevoegdheden
Een veiligheidscontrole voor de burgemeesterswoning is een van de maatregelen die voortkomt uit overleg binnen het zogeheten Netwerk Weerbaar Bestuur. Dat is een in april ingesteld samenwerkingsverband van onder meer het ministerie van Binnenlandse Zaken, de politie, veiligheidsspecialisten en beroepsverenigingen van lokale bestuurders.
Ook het CCV is bij dat netwerk aangesloten. ‘Het is een feit dat burgemeesters op veiligheidsgebied en het handhaven van de openbare orde steeds meer taken hebben gekregen en daardoor ook vaak persoonlijk onder vuur komen te liggen’, zegt CCV-directeur Van den Brink. ‘Je moet als burgemeester heel goed tegen stemverheffing kunnen.’
Van den Brink wijst er bijvoorbeeld op dat burgemeesters tegenwoordig iemand een tijd uit huis mogen zetten als er vermoedens zijn van huiselijk geweld en voordat er strafrechtelijk wordt ingegrepen. ‘Of het sluiten van panden waar wiet wordt geteeld, ook voordat het eventueel tot een strafzaak komt.’
Van den Brink: ‘Er zijn natuurlijk altijd mensen die niet blij zijn met zo’n maatregel. Ik hoor te vaak dat mensen zeggen als een burgemeester wordt lastig gevallen: ‘Ach, dat hoort bij het ambt.’ Wie dat vindt zit er echt helemaal naast. Van onze bestuurders blijf je af.’
Volgens de Monitor Agressie & Geweld van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft 43 procent van de burgemeesters in de periode mei 2017 - mei 2018 met (verbale) agressie en/of bedreiging te maken gehad. Als burgemeester van IJsselstein (2007-2013) is het Van den Brink bespaard gebleven. ‘Maar als wethouder van Hilversum ben ik bedreigd door iemand wiens bouwvergunning niet werd goedgekeurd. De politie moest eraan te pas komen om hem uit mijn kamer te krijgen.’