Nieuwe tijden voor vrouwenvoetbal, maar gelijke behandeling is nog ver weg

Stadions zijn binnen korte tijd uitverkocht. De topspeelsters en de bondscoach zijn in trek. De spelersraad praat met de KNVB over aangepaste commerciële regelingen. Het zijn nieuwe taferelen voor de nationale vrouwenploeg, Europees voetbalkampioen sinds augustus.

'Mannentaferelen, en dat is wennen. Maar dit is wat we altijd hebben gewild', zei bondscoach Sarina Wiegman rond het wat geflatteerd met 2-0 gewonnen oefenduel tegen Oostenrijk in Sankt Pölten. De wedstrijd bleef goeddeels verborgen achter mistsluiers, waaruit schimmen in blauw (Nederland) en rood (Oostenrijk, halve finalist op het EK) tevoorschijn schoten en waarachter gejuich deed vermoeden dat er ook publiek zat; 2412 toeschouwers, meldde de omroeper trots.

Stijgende verdiensten

Het eerste duel van de nationale ploeg sinds de EK-finale tegen Denemarken gold als voorbereiding op de cruciale opening van de WK-kwalificatie tegen Noorwegen, dinsdag in Groningen. Wiegman is niet helemaal zorgeloos. Rechtsbuiten Shanice van de Sanden kampt met een enkelblessure en spits Vivianne Miedema, terug van een kwetsuur, speelde alleen het laatste half uur. Verdediger Van der Gragt en Miedema scoorden na spelhervattingen.

Wiegman praat graag over erkenning, sportief, qua aandacht en financieel. De internationals, die lang leefden als prof zonder noemenswaardige inkomsten, zien hun verdiensten stijgen. Allereerst bij de clubs, waar ze betere contracten tekenen bij grotere werkgevers in met name het buitenland. Maar ook bij de KNVB.

De transmissie naar nieuwe tijden levert interessante vergezichten op en discussie. Over gelijke beloning bijvoorbeeld. In Noorwegen is een deel van de sponsorinkomsten van de mannen overgeheveld naar de vrouwen, opdat gelijke betaling door de bond mogelijk is bij interlands. De Deense vrouwen, die vorige maand een oefenduel met Oranje afzegden vanwege ruzie over geld, riskeren een FIFA-schorsing door hun aangekondigde staking voor het duel met Zweden.

Directeur Jan Dirk van der Zee van de amateursectie van de KNVB, waaronder het vrouwenvoetbal valt, spreekt van 'heroriëntatie' als het om vergoedingen gaat. 'Daarover zijn we in gesprek.' Ook de vrouwen hebben een premiestelsel voor wedstrijden en toernooien, alsmede een commerciële regeling inzake portretrechten en zo.

De internationals ontvingen een premie voor de Europese titel, volgens Voetbal International 25 duizend euro de vrouw, al wil Van der Zee niets kwijt over dat bedrag. De premie was gebaseerd op de verkregen gelden van de UEFA, minus de kosten voor de bond. Hoe hoog het bedrag ook is, het steekt schril af tegen de mannen, waar de inkomsten ook veel hoger zijn. Zo toucheerden Robben en co bij het laatste WK, waar ze als derde eindigden, ongeveer anderhalve ton de man. De vergelijking gaat overigens mank. Bij een WK zijn de revenuen sowieso hoger dan bij een EK.

Nivellering

Hoe dan ook, gelijke behandeling als in Noorwegen is ver weg. Middenvelder Jackie Groenen noemt iets meer gelijkheid breed lachend 'een goed idee', al is ze nooit zo met geld bezig. Het door Van der Zee gebruikte woord 'heroriëntatie' veronderstelt in elk geval verschuivingen.

Voor nivellering valt iets te zeggen. De vrouwen presteren de laatste tijd relatief beter. De kijkcijfers stijgen, vaak een indicatie voor commerciële aantrekkingskracht. Zo keken naar Nederland - Zweden (mannen) vorige week 2,7 miljoen mensen, ongeveer evenveel als bij de kwartfinale van de vrouwen tegen Zweden op het EK.

Natuurlijk, de vrouwen speelden in de euforie van een eindtoernooi en de mannen waren voor de aftrap al nagenoeg uitgeschakeld voor het WK, maar de stelling dat de verschillen afnemen is niet gewaagd. De vrouwen staan zevende op de wereldranglijst, de mannen twintigste. De mannen spelen in grotere stadions, maar de Arena was niet uitverkocht voor het duel met Zweden. Bij de vrouwen was het stadion in Groningen binnen drie dagen uitverkocht, bij NEC voor het duel met Ierland na negen uur.

De Europese titel biedt andere perspectieven. Bondscoach Wiegman sloot zich tijdens het EK af van de buitenwereld. Als ze nu eens iets opzoekt, slaat ze spontaan aan het lezen en is ze weer verrast over de euforie van deze zomer. Toen ze rond de finale naar voorpagina's van kranten keek, genoot ze van de overheersende kleur: oranje. Ook Wiegman wordt talloze keren gevraagd voor (commerciële) activiteiten. Ze houdt veel af, simpelweg omdat ze geen tijd heeft. Wat ze doet, heeft vaak met sport in haar regio Den Haag te maken, of met teambuilding.

En waar de Nederlandse mannen op Arjen Robben na niet meer tot de wereldtop behoren, zijn Wiegman (beste coach) en linksbuiten Lieke Martens (beste speelster) genomineerd tijdens het gala van de FIFA volgende week in Londen. Ze zullen ontbreken. Bij de vaststelling van de datum keek de FIFA blijkbaar vooral naar de kalender van de mannen. Martens en Wiegman trainen maandagavond in Groningen, voor Noorwegen-thuis.