De Vooruit opende de deuren in 1913 en is daarmee een van de oudste kunstenhuizen in ons land. Het werd opgetrokken om de vrijetijdsbesteding van arbeiders te democratiseren en groeide uit tot een ankerpunt als socialistisch feest- en kunstencentrum in de verzuilde Vlaamse maatschappij van voor de Tweede Wereldoorlog.

Na de oorlog verloederde het gebouw tot het in 1982 een nieuwe adem vond als onafhankelijk kunstencentrum. Vandaag is De Vooruit een begrip in Gent. Niet enkel bij nostalgische socialisten maar ook bij jongeren die er kennis maken met het nachtleven en internationaal cultureel talent.

In 2021 adopteerde de partijleiding van de voormalige socialistische partij sp.a de naam om haar populariteit op te krikken, tot onvrede van de directie van de Gentse organisatie. Maar een poging om de naam te veranderen, draaide op niets uit en het kunstencentrum leeft sindsdien onder de naam VierNulVier.

Het gebouw heet evenwel nog steeds Vooruit en die naam staat nog altijd in grote drukletters op de gevel.

De achtergrond van het markante gebouw en zijn geschiedenis zal nu verder gedocumenteerd worden om de kandidatuur te verdedigen op het internationale hoofdkantoor van Unesco in Parijs. Vlaams minister van Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) trekt 25.000 euro uit voor de kandidatuur, die wordt toegevoegd aan een Deens initiatief om volkshuizen te erkennen.

Het gaat om The Workers Museum in Kopenhagen (Denemarken), Paasitorni in Helsinki (Finland), Broken Hill Trades Hall in Broken Hill (Australië), Victorian Trades Hall in Melbourne (Australië), Edificio de CGT de Argentina in Buenos Aires (Argentinië) en Redhills in Durham (VK).

“Wereldwijd ontstonden in de laatste helft van de 19de eeuw vakbonden en arbeiderspartijen als antwoord op het industrieel kapitalisme”, zegt algemeen directeur Franky Devos van Vooruit. “Op veel plaatsen in de wereld bouwden ze volkshuizen. Het zijn plaatsen waar voluit ingezet wordt op het wegnemen van drempels bij de vrijetijdsbeleving van een brede groep mensen. Dat is in De Vooruit niet anders.”

De nadruk op toegankelijkheid stond dinsdag ook centraal in de persconferentie waar de officiële Unesco-kandidatuur werd voorgesteld. Een vijftal ingrepen wordt tijdens de grootschalige renovatie van het gebouw in rekening gebracht om de toegang voor mensen met een beperking te garanderen.

De kandidatuur voor Unesco-werelderfgoed kost geen geld en de erkenning brengt ook geen kosten met zich mee. Wel moeten enkele voorwaarden in acht worden genomen. Niet alleen wat betreft de integriteit van het gebouw maar ook de omgeving.

Als De Vooruit erkend wordt tot werelderfgoed, is dat het derde monument, naast het Belfort en het Groot Begijnhof Sint-Elisabeth, dat in Gent die internationale status krijgt.