Direct naar artikelinhoud
Witwaspraktijken

Reconstructie van de grootste politie-actie in de geschiedenis van het Belgische voetbal

Huiszoeking bij spelersmakelaar Mogi Bayat in zijn woning in Lasne.Beeld Photo News

Corruptie, witwassen van geld, opzetten van een criminele organisatie en vervalsing van matchen. De aantijgingen die het gerecht gisteren uitkieperde over een aantal topfiguren in het Belgische voetbal zijn niet min. Er zou de voorbije jaren voor honderdduizenden euro zijn gesjoemeld. Wie hangt straks?

, , en

Zes uur woensdagochtend. In de kleine gemeente Lasne in Waals-Brabant staan politie-agenten klaar voor het huis van Mogi Bayat. Ze brengen de bekendste voetbalmakelaar van het land een onaangekondigd bezoek. Met bivakmutsen over het hoofd en geweren in de aanslag. "De deur werd open gebeukt en er is zelfs een geweer tegen de slaap van zijn echtgenote gezet", zegt Bayats advocaat Jean-Philippe Mayence. "En dat in aanwezigheid van de kinderen." 

Het is onduidelijk in hoeverre Bayat en Veljkovic samenwerkten aan bepaalde constructies, maar er zou wel sprake zijn van methodes die opvallend vaak weerkeren

Op hetzelfde moment doen 184 politiemensen over het hele land invallen. Op 44 plaatsen doorzoeken ze huizen en kantoren. Negen voetbalclubs – van AA Gent over Standard tot Anderlecht – moeten hun boekhouding of laptops meegeven. Vijfentwintig mensen worden opgepakt als verdachte. Onder hen ook grote namen als Club Brugge-trainer Ivan Leko, voormalig Anderlecht-manager Herman Van Holsbeeck en topscheidsrechters Sébastien Delferière en Bart Vertenten. Maar net zo goed worden juweliers, journalisten en boekhouders geviseerd. 

Lees ook: Misschien wordt het nu dan stilaan toch tijd voor moedige wetgevers om de stal uit te mesten

Bij KV Mechelen moeten drie clubmedewerkers mee voor verhoor. Van de Servische makelaar Dejan Veljkovic wordt zelfs bijna de hele familie afgevoerd. Terwijl hij en zijn echtgenote in hun huis in Wilrijk worden opgepakt, valt de Servische politie binnen bij zijn vader, broer en neef. De Serviërs doen op nog vijf andere locaties huiszoekingen en nemen een slordige 800.000 euro in beslag. Ook in Luxemburg, Frankrijk, Cyprus, Montenegro en Macedonië worden burelen en huizen doorzocht. De grootste politie-actie in de geschiedenis van het Belgisch voetbal is daarmee een feit.

Het onderzoek wordt gevoerd door een onderzoeksrechter in Hasselt en is in de eerste plaats gericht op financiële fraude en witwaspraktijken. Bij alle clubs werden immers bijna uitsluitend contracten opgevraagd van spelers en trainers die banden hebben met enerzijds Mogi Bayat of anderzijds Dejan Veljkovic. Het gaat om de financiële overeenkomsten van tientallen spelers en trainers, onder wie ook Standard-coach Michel Preud'homme. Enkele jaren geleden al kreeg men bij de federale politie en de Bijzondere Belastingsinspectie (BBI) lucht van verdachte fiscale constructies in het Belgische voetbal. 

Lees ook: Portret van de 'Godfather' van het Belgisch voetbal

Cyprus

Daar waren verschillende aanwijzingen voor. Eén ervan was de interne audit die in januari 2015 bij de voetbalbond werd uitgevoerd over het financiële wanbeheer onder CEO Steven Martens. Daarin was sprake van een lid van de technische staf dat werd betaald via een Cypriotische vennootschap. Die vennootschap behoort toe aan Goran Veljkovic, familie en zakenpartner van Dejan Veljkovic. De facturen variëren tussen 12.000 en 28.000 euro. De constructie werd onmiddellijk na het uitlekken van de audit in Het Laatste Nieuws stopgezet, maar dat weerhield de BBI er niet van om twee maanden later binnen te vallen op de hoofdzetel van de KBVB en documenten in beslag te nemen. Eind 2015 werd vervolgens ook een medewerker van de bond ondervraagd en daarbij werd specifiek gefocust op de Cypriotische constructie waarin de familie Veljkovic een rol speelt.

In 2016 en 2017 bleef de politie in alle stilte doorwerken aan het dossier. Er doken almaar meer aanwijzingen op. Het is onduidelijk in hoeverre Bayat en Veljkovic samenwerkten aan bepaalde constructies, maar er zou wel sprake zijn van methodes die opvallend vaak weerkeren. Zo zouden verschillende eersteklasseclubs de voorbije jaren makelaarsvergoedingen voor transfers van bepaalde spelers op dubieuze manieren hebben betaald. 

Er is sprake van transfers waarbij de commissielonen voor de betrokken makelaars opvallend laag waren, maar waarbij de club vervolgens wel werd verplicht om de makelaar te vergoeden voor 'scouting' in pakweg Macedonië of Montenegro. In maart 2013 duikt er van zo'n constructie overigens al een eerste officieel bewijs op. Een makelaar klaagt Beerschot aan omdat hij nog 170.400 euro tegoed heeft van de club. Niet voor het aanbrengen van een speler, maar voor 'scouting'. Die makelaar is Goran Veljkovic. Zijn advocaat in die zaak is Laurent Denis. Ook hij werd gisteren opgepakt.

Er zijn weinig mensen in het voetbal die de constructies niet kennen. Meerdere clubs zouden bepaalde makelaars de voorbije jaren via tientallen verschillende vennootschappen hebben betaald. Bovendien zou het gerecht ook nog andere zaken in het vizier hebben. Zo zou men verdachte stromen hebben ontdekt tussen bepaalde sportief managers, clubs en makelaars.

Driehoeksverhouding

"Dat is institutionele corruptie", zegt advocaat Dimitri Dedecker, die onder meer voor KV Oostende en Cercle Brugge werkt. "Stel: een club tekent een nieuwe speler voor een transferbedrag van 1 miljoen euro. Dat geld zou volledig naar de club moeten gaan, maar dat is niet het geval. Er moet een zware commissie worden betaald aan de makelaar – neem 200.000 euro op dat miljoen. 

"Maar er vloeit ook geld terug naar de sportieve directeur, die over die transfer had beslist. Dat is de reden waarom mensen als Herman Van Holsbeek nu ook in het vizier van de speurders zijn gekomen. Dat is een heel foute driehoeksverhouding: een sportief directeur beslist over welke speler wordt aangeworven, de club betaalt, maar er vloeit geld terug naar de sportief directeur én naar de makelaar die de sportief directeur de beste financiële deal voor hém heeft voorgesteld." 

Of Van Holsbeeck effectief bij zo'n constructie betrokken is, is onduidelijk. Gisteravond werd de voormalige manager van Anderlecht opnieuw vrijgelaten door de politie.

Naast het onderzoek naar fiscale constructies, witwassen en persoonlijke corruptie, is er nog een onderzoek aan het dossier toegevoegd. En dat is zo mogelijk nog nefaster voor het imago van het Belgisch voetbal. Want tijdens het verzamelen van bewijs voor de financiële constructies, zijn speurders ook op aanwijzingen gestoten voor matchfixing. 

Opmerkelijk in dat verband is dat scheidsrechters Bart Vertenten en Sébastien Delférière zijn opgepakt voor verhoor. Zij staan bekend als toppers in hun vak, maar zouden nauwe banden hebben met de Servische makelaar Veljkovic. Volgens onze info was Vertenten gisteravond echter nog niet verhoord. Het parket geeft deze ochtend meer tekst en uitleg bij de ondervragingen die de voorbije 24 uur hebben plaatsgevonden. Mogelijk geraakt dan ook bekend wie in verdenking wordt gesteld.