Unieke vondst in Noordzee: Amerikaanse B-17-bommenwerper

In de Noordzee is een vrij intact wrak gevonden van een Amerikaanse bommenwerper met menselijke resten. De ontdekking werd gedaan tijdens de aanleg van een hoogspanningskabelverbinding tussen het Europese vasteland en Groot-Brittannië.

km, pse

Tijdens de aanleg van het Nemo-tracé zijn in Belgische wateren 25 bommen of restanten ervan gevonden. De meest dramatische ontdekking was het wrak van een Amerikaanse bommenwerper. De Nemo-kabel is er in een bocht omheen gelegd, door de erfgoedwaarde en uit respect voor de nabestaanden.

Na identificatie blijkt het om een Amerikaanse bommenwerper, een B-17G Flying Fortress, te gaan. Dit waren 4-motorige zware bommenwerpers tijdens de Tweede Wereldoorlog met een crew van 9-10 personen en een bommenlast van 2 tot 5 ton. Dit toestel kwam massaal in actie bij de geallieerde bombardementen op de Duitse industrie en grote steden vanop Britse basissen.

Specifiek gaat het om het G-type, de laatste en meest geperfectioneerde operationele versie met een koepel aan de onderzijde. Dit is de laatste versie die deelnam aan de Tweede Wereldoorlog. Chris Marey van de Provincie West-Vlaanderen verduidelijkt dat het vliegtuig gebruikt werd in de tweede helft van de Tweede Wereldoorlog, tussen 1943 en 1945.

Onderzoek van historische documenten en contacten met de Amerikaanse autoriteiten herleidde de identificatie van het vliegtuig tot vier potentiële kanshebbers. Bij elk van deze vliegtuigen zijn tot op vandaag één of meerdere bemanningsleden vermist. Het gaat dus hoogstwaarschijnlijk om een oorlogsgraf. Verder onderzoek is nodig voor een definitieve identificatie.

Oorlogsschepen en -vliegtuigen blijven ook na het vergaan eigendom van de oorspronkelijke staat, in deze de Verenigde Staten. Er werd daarom contact opgenomen met de bevoegde diensten in de Verenigde Staten.

Losse vondsten

Tijdens het bodemonderzoek werd eerst een stuk van een aluminium-vleugel gevonden, vervolgens troffen onderzoekers andere onderdelen aan. Op die onderdelen stonden ook serienummers, waardoor de onderzoekers het toestel konden identificeren. De nummers bleken overeen te komen met die van een bommenwerper van het type B-17.

Verder werden ook nog enkele losse vondsten aangetroffen. Ook die objecten houden verband met vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog en wijzen op de aanwezigheid van Amerikaanse, Britse en Duitse vliegtuigen.

Enkele losse vondsten:

- de loop van een Duits machinegeweer MG 131, die bestemd was voor vaste of flexibele opstelling in vliegtuigen en gebruikt door de Luftwaffe;

- een radiaalmotor van een Amerikaans vliegtuig type Wright R-1820 Cyclone, 9 cilinder, hoogstwaarschijnlijk afkomstig van een B-17 bommenwerper, een toestel dat massaal in actie kwam om vanuit geallieerde basissen in Engeland de Duitse industrie en grote steden te bombarderen.

- Aluminium plaatwerk (Petrol Tank Auxiliary) van een Brits Supermarine Spitfire jachtvliegtuig. Dit type toestel werd gedurende de gehele Tweede Wereldoorlog ingezet door de geallieerden, voornamelijk door de RAF. Er zijn in totaal 20.340 stuks gebouwd.

- Rechtervleugel van een Duitse Messerschmitt Me 410 Hornisse bommenwerper

Onverwachte hindernissen

Het onderzoek van de zeebodem ter voorbereiding van de aanleg van de Nemo-hoogspannings-verbinding tussen België en het Verenigd Koninkrijk botste op onverwachte hindernissen en bleek een veel groter en delicater werk dan voorspeld. De kosten voor de eerste onderzeese stroomkabel liepen daardoor op tot 650 miljoen euro, veel hoger dan verwacht.

© VLIZ

In totaal werden op het traject via camera-onderzoek 12.000 obstakels gedetecteerd. Duizend daarvan werden op de zeebodem zelf bekeken, waarvan 350 op Belgisch grondgebied. Dat er scheepswrakken en -restanten bij waren, was geen verrassing. De Noordzee heeft wel wat weg van een grote vuilnisbak, stelde Markus Berger, bij netbeheerder Elia verantwoordelijk voor de netinfrastructuur, eerder in De Standaard.