Morgenavond willen de studenten in Novi Sad aankomen.
Foto: AP

Honderden studenten houden tweedaagse mars tegen regering in Servië: "Heel het systeem moet veranderen"

In Servië zijn honderden universiteitsstudenten aan een mars begonnen van de hoofdstad Belgrado naar Novi Sad, een tocht van bijna 100 kilometer. De mars volgt op maandenlang protest tegen de regering na een dodelijk incident in het treinstation van Novi Sad. "Het zijn vooral jonge mensen die eindelijk verandering willen."

Honderden studenten van verschillende faculteiten in Belgrado vertrokken vanmorgen rond 10 uur voor een tweedaagse tocht naar Novi Sad, ten noordwesten van de hoofdstad. Ze hebben eten, water en extra kleren mee. 

Tegen morgenavond hopen ze in Novi Sad aan te komen. De mars vindt plaats onder zware politiebewaking en ook de brandweer en ambulances zijn paraat voor noodgevallen. Langs het parcours worden de studenten toegejuicht door de plaatselijke bevolking, die hen ook eten en drinken toestopt.

Zaterdag, op 1 februari, willen de studenten uit Belgrado samen met studenten uit Novi Sad de 3 bruggen van de stad over de Donau bezetten. Die dag is het exact 3 maanden geleden dat een deel van een betonnen luifel van het station van Novi Sad instortte. 15 mensen kwamen daarbij om het leven. De studenten zullen zowel onderweg als aan het treinstation van Novi Sad 15 minuten stilte houden ter ere van de slachtoffers. 

De tweedaagse mars en de bezetting van de bruggen komende zaterdag passen in een grote protestbeweging die nu al 3 maanden aan de gang is. Het protest begon meteen na het dodelijke incident in het treinstation.

De demonstranten vinden dat het ongeluk een gevolg was van de wijdverspreide corruptie binnen de overheid. De overheid heeft heel veel geld in het stationsgebouw gestoken, maar dat geld zou grotendeels in de zakken van politici zijn terechtgekomen en het station zelf zou slecht gebouwd zijn.

Intussen is het protest uitgegroeid tot een bredere beweging tegen de regering van de rechts-populistische president Aleksandar Vucic. Het aanvankelijke studentenprotest kreeg in de loop van de voorbije maanden de steun van dokters, leerkrachten, professoren, rechters, advocaten en landbouwers. De voorbije maanden waren er geregeld demonstraties waar tienduizenden mensen aan deelnamen. In verschillende steden in het land worden in totaal ook meer dan 60 gebouwen van faculteiten en hogescholen bezet.

Op 1 november stortte een betonnen luifel aan het station van Novi Sad in. 15 mensen kwamen daarbij om het leven.
Foto: AP

De demonstranten zeggen dat ze zullen doorgaan tot al hun eisen zijn ingewilligd. Ze eisen onder meer dat alle informatie over de bouw van het station openbaar wordt gemaakt en er een gerechtelijk onderzoek wordt geopend naar degenen die verantwoordelijk zijn voor het dodelijke incident.

De voorbije maanden werden ook geregeld betogers opgepakt en vastgezet en zelfs aangevallen. De demonstranten eisen dat alle aanklachten tegen de gearresteerde en vastgezette studenten, activisten en andere burgers worden ingetrokken. Wie studenten heeft aangevallen, moet dan weer gerechtelijk vervolgd worden.

Daarnaast eisen ze ook een aanzienlijke budgetverhoging voor alle faculteiten en meer budget voor cultuur.

President Vucic beweert dat intussen aan alle eisen van de betogers is voldaan, maar zij spreken dat tegen. Eerder deze week moest premier Milos Vucecic opstappen, nadat studenten door regeringsgezinde groepen waren aangevallen met knuppels.

Vucic belooft nu dat hij ook de rest van zijn regering zal herschikken, maar de demonstranten nemen daar geen genoegen mee.    

"Heel het systeem moet veranderen"

Het protest in Servië is het grootste sinds de val van de voormalige president Slobodan Milosevic, in 2000. "Het gaat eigenlijk om protest tegen de oude orde", duidt schrijver en Oost-Europakenner Johan de Boose in De Wereld Vandaag.

De huidige machthebbers hebben hun wortels in het oude Joegoslavië en in de Balkanoorlog, legt De Boose uit. "Er is heel veel corruptie, nepotisme en particratie. Dit protest is gericht tegen het hele systeem dat moet veranderen. Het is een pleidooi tegen autocratie en voor democratie."

"Het verzet komt vooral van jonge mensen, die tijdens of kort na de oorlog geboren zijn. Zij hebben nooit iets anders meegemaakt en willen het nu eindelijk eens oplossen."

"De vraag is of dat gaat lukken. Ik ben daar eerder pessimistisch over. Maar je weet nooit wat er gaat gebeuren. Ik kan alleen maar hopen dat het tot iets constructiefs leidt."

Beluister: Schrijver en Oost-Europakenner Johan de Boose legt in De Wereld Vandaag uit waarover het protest gaat

Meest gelezen