Het gaat van kwaad naar erger met de productie van cava in Spanje. Voor het derde jaar op rij gooien extreme weersomstandigheden roet in het eten. Wijngaarden in de beroemde cava-regio Penedès in Catalonië – het kloppend hart van de cava-industrie, net ten zuiden van Barcelona – zijn zo uitgedroogd dat de wortels van dertig jaar oude wijnstokken dreigen af te sterven. Verschrompelde rode en groene druiven kwijnen er stilletjes weg onder de intense zon.

“Het weer wordt hier jaar na jaar extremer”, bevestigt Toni Torello, eigenaar van het gelijknamige wijnhuis. Hij produceert hoogwaardige Corpinat, een dure cava uit de topcategorie die zich vijf jaar geleden van de andere cavaproducenten uit de regio heeft afgescheurd. “We produceren in Penedès nu zo’n 50 procent minder druiven dan drie jaar geleden”, zucht hij aan de telefoon. “En als er niet snel regen komt, zal 10 tot 15 procent van onze wijnstokken volledig afsterven.”

615 werknemers tijdelijk werkloos

Recent onderzoek toont aan dat Toni Torello niet overdrijft. Volgens een studie die werd gepubliceerd in Nature Geoscience, hebben sommige delen van het Iberisch Schiereiland te lijden onder de droogste periode in 1.200 jaar. De situatie is zo kritiek in Penedès, waar 95 procent van alle cava wordt geproduceerd, dat de bekende cavaproducent Freixenet begin deze week een extreme maatregel nam.

Freixenet kondigde maandag aan dat liefst 80 procent van het personeel, goed voor 615 werknemers, vanaf begin mei op tijdelijke werkloosheid wordt gezet. Freixenet heeft niet gespecificeerd wanneer de werknemers weer aan het werk mogen.

Dat lijkt slecht nieuws voor de bubbelgekke Belgische consument. Ons land verbruikt per inwoner het meeste cava in de hele wereld, ook al ging de verkoop er de voorbije jaren wel wat op achteruit. Freixenet is met een jaarlijkse productie van meer dan 80 miljoen flessen en een jaarlijkse omzet van ruim 1,2 miljard euro een van de grootste producenten van cava ter wereld.

Lees ook

Lees ook

Recordjaar voor champagne: waarom bubbels miljarden blijven opbrengen 

Hogere prijzen

Dat alles zal vroeg of laat impact hebben op de cava in onze winkelrekken, bevestigt supermarktketen Colruyt. “De situatie in de cava-regio is zeer precair. De grond is er poederdroog. In december en januari is geen druppel regen gevallen. De gevolgen zijn nu al voelbaar. Sinds midden vorig jaar is er minder volume beschikbaar en dat zet zich voort in 2024”, legt woordvoerster Silja Decock uit. “Een tekort aan Freixenet is er nog niet, maar van Recoda, ons andere huismerk, hebben we minder volumes beschikbaar. In combinatie met de blijvend hoge consumptie van cava zal dat betekenen dat de prijzen zullen stijgen.”

Die ijzeren wet van vraag en aanbod geldt voor alle cava’s. “De prijzen voor de afgescheurde topmerken uit de cava-streek, zoals Corpinat, zijn de laatste jaren 20 tot 30 procent gestegen”, bevestigt Wim Vanleuven van La Buena Vida uit Mol. Door die hoge prijzen raken sommige Belgische wijnimporteurs de dure cava’s aan de straatstenen niet meer kwijt. “De verkoop in het topsegment van cava’s is de voorbije vijf jaar ingestort. Veel gastronomische restaurants durven er zich niet meer aan te wagen. Mensen associëren cava met goedkoop en willen enkel geld uitgeven aan de ‘brolcava’ uit de supermarkten.”

Minder kwaliteit

Dat laatste klinkt wel erg hard. Maar helemaal uit de lucht gegrepen is het ook niet. “Als grootste commerciële producent uit de regio koopt Freixenet nu druiven uit andere regio’s en verschuift het zijn productie naar minder kwalitatieve schuimwijnen”, legt Torello uit. Die aangepaste schuimwijn zal volgens de lokale zakenkrant El Economista met een andere fermentatiemethode en onder een andere naam (Freixenet Premium Sparkling Wine – Cuvée de España) vanaf augustus geproduceerd worden voor minder veeleisende afzetmarkten zoals Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk.

Om de lokale cavaproducenten tegemoet te komen, wordt er zelfs over nagedacht om de aloude productieregels voor cava te versoepelen. Druivenoogsten in de regio Penedès zouden drie jaar lang kunnen worden bijgehouden, zodat de cavaproducenten die oudere druiven als een soort noodreserve kunnen gebruiken voor de slechte klimaatjaren. Iets wat nu nog niet mag.

Zeewater ontzilten?

Daarvan kunnen de kleinere wijnhuizen, zoals dat van Toni Torello, enkel dromen. “Wij mogen om kwaliteitsredenen voor onze Corpinat enkel druiven kopen uit Penedès”, legt hij uit. “Waar wij dan wel op hopen? Dat de overheid meer investeert in bedrijven en machines die zout water uit de zee ontzilten – zoals dat nu al gebeurt in Barcelona. Dat water kan dan naar hier komen om onze kurkdroge wijngaarden te irrigeren.”

Lees ook

 Extreme droogte in Spanje: ‘Dit is niet alleen ons probleem, dit gaat ook om jullie eten’