Hoe Dienst Vreemdelingenzaken zware crimineel het land uitzette, en politie er nu naar op zoek kan

De Albanese familie Rustemi is op zijn minst berucht te noemen. Ze runde een prostitutienetwerk in de Brusselse Alhambrawijk, is betrokken bij schietpartijen en voerde aanzienlijke hoeveelheden cocaïne in via Nederland om bij ons aan de man te brengen. Politie en parket zaten niet stil en de broers Rustemi liepen meerdere veroordelingen op. 

"Zowat het hele strafwetboek kwam eraan te pas", zegt Sven Mary, advocaat van een van de broers. "Afpersing, bendevorming, mensensmokkel en poging tot doodslag, noem maar op."

En dat alles zonder een wettig verblijf in ons land. Bardhyl Rustemi is daarom in januari 2017 al gerepatrieerd naar Albanië. Als de oudste broer, Siad Rustemi, zijn straf heeft uitgezeten, zal hij ook naar zijn thuisland worden teruggebracht.

En ook de jongste, Safet Rustemi, is terug in Albanië, meer bepaald in Shkodër, zo kon La Dernière Heure achterhalen, hoewel hij op de lijst met meest gezochte criminelen staat.

Safet Rustemi moet immers zijn straffen in ons land nog uitzitten. Het hof van beroep veroordeelde hem in januari 2017 voor 9 jaar. Zijn advocaat Sven Mary tekende daartegen cassatieberoep aan. De rechter oordeelt dat Rustemi in tussentijd niet onmiddellijk moet worden aangehouden. "Want hij was altijd aanwezig als het gerecht daarom vroeg, ook op het moment van de uitspraak", zegt Mary. 

Er liep bovendien nog een ander aanhoudingsmandaat, voor een drugszaak. In die zaak oordeelt de Kamer voor Inbeschuldigingstelling in juni 2017 over zijn voorlopige hechtenis. De KI stelt dat Safet Rustemi vrij mag, als hij ter beschikking blijft van het gerecht. Om dat te garanderen moet Rustemi een borgsom van 25.000 euro betalen.

Op dat moment verwittigt het gerecht de Dienst Vreemdelingenzaken dat Rustemi, zonder verblijfsvergunning, vrijkomt. Safet Rustemi kreeg in het verleden al een bevel om het grondgebied te verlaten en dus brengt Dienst Vreemdelingenzaken hem naar een gesloten centrum. Zijn repatriëring naar Tirana volgt op 14 juni 2017. 

"Hoe kan hij op elke zitting aanwezig zijn, zoals het gerecht vraagt, als DVZ hem naar Albanië heeft uitgewezen?" zegt Mary.

Discotheek Evasion

Sindsdien is zijn cassatieberoep verworpen en is Safet Rustemi ook voor de drugszaak bij verstek veroordeeld. Daarom staat hij sinds vorige week op de Most Wanted-lijst van de federale politie. Volgens La Dernière Heure denken speurders dat hij ook betrokken is bij twee onrustwekkende verdwijningen. Safet Rustemi zit ondertussen echter in Shkodër waar hij zou zijn gesignaleerd in de discotheek met de toepasselijke naam 'Evasion'.

"Eigenlijk is het de Dienst Vreemdelingenzaken die ervoor heeft gezorgd dat Safet Rustemi zijn straf niet kan, en dus niet moet uitzitten", zegt Sven Mary. 

"Er is nooit gevraagd geweest om Rustemi ter beschikking te houden van het gerecht", zegt de woordvoerder van DVZ. "Wij hebben wel toegang tot de databank van justitie, maar die toegang is beperkt. We kunnen enkel het strafregister raadplegen, zodat we effectieve veroordelingen zien."

Bronnen bij justitie stellen dat in de databank ook staat of de gevangenisstraf al actief is. Dat vakje stond niet aangevinkt bij Safet Rustemi, omdat de beroepsprocedure liep. "Op dat moment hadden toch enkele alarmbellen moeten afgaan en had men toch een telefoontje kunnen doen?"

De Dienst Vreemdelingenzaken valt onder de bevoegdheid van staatssecretaris Theo Francken (N-VA), die het houdt bij een reactie via Twitter. "Geen onmiddellijke aanhouding, geen signaal van justitie, illegaal in het land, crimineel, dus weg. Zo gaan wij om met criminele illegalen. Snel en efficiënt."

De oppositie is minder enthousiast. "Dit is hallucinant", zegt fractieleider voor sp.a Meryame Kitir. "Francken zet hem het land uit, en vervolgens mogen de diensten van minister van Binnenlandse Zaken naar de man op zoek."