Asiel en Migratie, de vervanging van de F-16’s, de woonstbetredingen, de begroting, de zware beroepen, het energiepact, werk. Het wordt moeilijk om nog een politiek dossier te bedenken waarin Charles Michel (MR) zich niet mee op de voorgrond heeft gewerkt. Sommige tenoren van de andere partijen in zijn coalitie veroorzaken misschien meer deining wanneer ze communiceren, maar in de regering staat Michel achter elke hoek te wachten om iedereen bij de les te houden.

Ook VUB-politicoloog Dave Sinardet was de sterkere profilering van Michel al opgevallen. ‘De verkiezingen komen dichterbij, maar dit heeft zeker ook te maken met de dynamiek in de regering. Het is de jongste tijd veel meer ieder voor zich, soms ook ten koste van Michel’, zegt hij. ‘Tussen de Vlaamse partijen is dat vanaf dag één aan de gang. Michel trad dan vaak op als verzoener en achter de schermen. Maar daardoor was minder duidelijk waar hij zelf voor stond. Waar is Michel? werd er vaak gevraagd.’

Dash en Bruneau

Die tijd is voorbij. Michel is veel meer aanwezig. Dat er begin dit jaar door de N-VA-partijtop en MR-vicepremier Didier Reynders in sterrenrestaurant Bruneau gesproken werd over het einde van zijn regering, heeft hij op zijn krachten genomen. Ook de aanvallen de jongste weken uit N-VA-hoek, met voorzitter Bart De Wever die vaststelt dat de regering niets meer klaar krijgt en dat de dash eruit is, kon Michel niet appreciëren.

De premier keert nu regelmatig de rollen om. Zo zat minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) er vorige week maar beteuterd bij toen Michel na de ministerraad aankondigde dat de regering het Franse voorstel voor de vervanging van de F-16 grondig zal onderzoeken. Het is zonneklaar dat er van de Fransen al lang geen sprake meer zou zijn als Michel hun zaak niet zo genegen was. De lijnen met president Macron zijn vele keren beter dan die met Donald Trump (die de F-35 aanbiedt) of Theresa May (met de Eurofighter). Terwijl Vandeput hamert op de door hem ingestelde objectieve procedure en de militair-technische resultaten die dat heeft opgeleverd, laat Michel geen kans liggen om te wijzen op het belang van de geopolitieke veranderingen in de wereld sinds de procedure werd opgesteld. Vanuit de VS onderbouwt president Trump die stelling bijna dagelijks.

‘Profilering is logisch’

Voor de woonstbetredingen, een dossier van minister van Justitie Koen Geens (CD&V), minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) is de ijver van Michel begrijpelijk. Het wetsontwerp leidde tot stevige turbulentie in zijn eigen MR.

Maar ook op Asiel en Migratie laat Michel zich niet wegduwen door zijn staatssecretaris. Franckens communicatie over artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens kwam hem op de zoveelste bolwassing te staan. In een ‘persoonlijk standpunt’ zei Francken afgelopen weekend nog eens dat hij een Australisch model wil, waarin wie illegaal Europa probeert binnen te komen, alle kans op asiel verspeelt. Volgens CD&V en Michel is dat in strijd met het internationale recht. In een eigen communiqué markeerde Michel gisteren het speelveld: sterkere controle aan de buitengrenzen, een herziening van de Dublin-verordening en nieuwe deals met derde landen. De komende dagen is hij het uiteraard die mee aan tafel schuift met Angela Merkel en co., niet zijn staatssecretaris. Niet zo verwonderlijk dus dat hij hier zijn zeg in wil.

Of is het toch een manier om te tonen dat er in de regering niets passeert zonder dat hij er mee zijn schouders onder zet? ‘Het is logisch dat een premier zich profileert als chef van de regering’, zegt ULB-politicoloog Pascal Delwit daarover in Le Soir. Hij ziet nochtans geen breuklijn in de visies van Michel en de betrokken ministers en staatssecretarissen. ‘Op vlak van Asiel en Migratie liggen de posities van MR en de N-VA niet zo ver uit elkaar. Aangezien het een Europees dossier is, is het logisch dat Michel zich toont en de Europese regeringsleiders mee in beweging probeert te krijgen.’

Geen vuiltje aan de lucht dus? Toch oppassen, waarschuwt Delwit. ‘Bij de publieke opinie dreig je het beeld te krijgen van een ploeg ministers die zijn werk niet goed of niet volledig genoeg doet. Dat is dan weer wel een probleem.’

‘Ik beslis over de agenda’

Ook andere dossiers wachten op een definitieve oplossing. De zware beroepen, de woonstbetredingen, het energiepact, Arco. Een primeur is het niet dat zoveel dossiers samengenomen worden en door Michel met bilaterale contacten voorbereid worden. Het is een methode die hem al een paar keer succes opleverde. Alle lijnen komen bij hem terecht en, zo benadrukt hij graag, ‘ik beslis over de agenda’. Pas wanneer hij kans ziet op een akkoord, wordt het gaspedaal ingedrukt.

Een nadeel van op zoveel schaakborden tegelijk te spelen, is dat niet alles tot in detail wordt uitgewerkt. Van de andere regeringsleden mag worden verwacht dat zij, zeker na vier jaar regeren, specialist zijn in hun domein. Michel kent wel alle dossiers, maar in de grote zomerakkoorden de voorbije jaren werden toch vooral de grote lijnen uitgezet. De details werden ondergeschikt aan het akkoord en dat leidde telkens tot zure oprispingen bij het begin van de herfst.

‘Profilering is bovendien iets anders dan een dossier naar je toe trekken. Dat laatste deed Michel eerder al subtiel, bijvoorbeeld bij de taxshift. Maar als hij zich nu tegelijk gaat profileren, zou dat oplossingen wel eens net in de weg kunnen staan’, zegt Sinardet. ‘De regering is daardoor niet in gevaar, maar hij kan best uitkijken dat hij niet te ver gaat.’