Vier redenen waarom de verkiezingen in Mauritanië geen "fait divers" zijn

In Mauritanië, in West-Afrika, heeft Mohammed Ould Ghazouani de verkiezingen gewonnen. Hij is de kandidaat van de huidige president, Mohamed Ould Aziz. Zijn belangrijkste uitdager, Biram Dah Abeid, spreekt van bedrog. Op zich is dat niet opzienbarend voor een land ver van ons bed. Maar toch zijn er enkele interessante aspecten aan die verkiezingen in Mauritanië, een land met moderne slavernij, jihadisme, staatsgrepen en een enorm gasveld.

Moderne slavernij

Officieel is de slavernij in Mauritanië afgeschaft in 1981, als laatste land ter wereld. In 2007 werd het ook strafbaar, maar de praktijk ligt ver van de theorie. Volgens het jaarrapport van de organisatie Global Slavery werkten er in 2018 nog 90.000 slaven in huishoudens en in de landarbeid en stond Mauritanië daarmee op de zesde plaats in de top 10. 

De slaven komen uit de sociaal als minderwaardig beschouwde bevolkingsgroep van zowat anderhalf miljoen "zwarte Moren", of Haratin. Ze zijn nazaten van slaven die in de vroege middeleeuwen uit zuidelijkere regio's werden aangevoerd door Berbers en later de Arabieren. Die twee bevolkingsgroepen, ook wel de "witte Moren" genoemd, maken tweederde van de bevolking uit en bekleden de hogere functies. 

De nu verslagen presidentskandidaat, Biram Dah Abeid, is een fervente activist tegen de slavernij. Hij is zelf een Haratin en zat vorig jaar nog twee maanden in de cel, wellicht omwille van zijn kritiek op het regeringsbeleid. (lees voort onder foto)

AFP or licensors

Twee ambtstermijnen

Nog een opmerkelijk feit is het verloop van de verkiezingen zelf. Dit was de eerste democratische overgang van de ene president op de andere sinds Mauritanië in 1960 onafhankelijk werd. Ontslagnemend president Mohamed Ould Abdel Aziz (zie foto boven) kwam in 2008 aan de macht na een staatsgreep en besliste na twee ambtstermijnen de fakkel door te geven aan zijn absolute vertrouweling,  oud-defensieminister Mohamed Ould Ghazouani (foto op de affiche). Ghazouani haalde het gisteren met 52 procent, voor Abeid en oud-premier Sidi Mohamed Ould Boubacar, de kandidaat van de grootste streng islamitische partij. 

Maar voor critici gaat het maar om een schijndemocratie en een feitelijke voortzetting van het militaire regime, want Ghazouani was de man achter de staatsgreep van 2008 en had ook al eens de macht gegrepen in 2005.  "Dit is een nieuwe staatsgreep", riep de verslagen uitdager Biram Dah Abeid uit. Hij wil de oppositie verenigen tegen de verkozen kandidaat en de uitslag aanvechten. 

Jihadisme

President Aziz is er de voorbije jaren met westerse steun in geslaagd om uit de schaduw te ontsnappen van het jihadisme in de grote regio. Mauritanië ligt aan de westkust van Afrika en is begin jaren 2000 een tijdlang in de greep geweest van islamistisch geweld en ontvoeringen. Maar nu zijn vooral de buurlanden Mali en Algerije, en verderop Burkina Faso en Niger hard getroffen door gewapende islamistische groepen met banden met Al Qaeda en IS.  

De president en zijn opvolger maakten van de veiligheid en stabiliteit dan ook een belangrijk verkiezingsthema. Mogelijk heeft die afweging zwaarder doorgewogen bij de kiezer dan de sociaal-economische thema's zoals jeugdwerkloosheid en slavernij, waarop de oppositie heeft ingezet. Bovendien heeft de veiligheid ook een kostprijs: niemand in Mauritanië mag vrijuit spreken, zeggen mensenrechtenactivisten. "Mauritanië lijdt", zegt een werkneemster, "maar wie durft erover te praten?" 

Gasvelden

Op 21 december vorig jaar ondertekenden Mauritanië en Senegal in de hoofdstad Nouakchott een belangrijk contract. De twee landen gaan samen een reusachtig nieuw gaswinningsveld in zee uitbaten, GTA of Grand Tortue Ahmeyim, samen met de Britse energiereus British Petroleum, het Amerikaanse Kosmos Energy en het Franse infrastructuurbedrijf Eiffage. De gasbel bevindt zich langs de kustlijn op 2.700 meter diepte en zou 450 miljard kubieke meter gas bevatten. Dat is te vergelijken met 15 procent van wat een land als Nigeria naar boven haalt. Tegen 2022 zou het eerste gas door de buizen vloeien.

Eerder had Mauritanië ook al contracten afgesloten met de Franse oliereus Total. Die gaat nog nieuwe olievelden aanboren, ook voor de kust. Total heeft voor alle olievelden voor de kust meer dan 60 miljoen euro veil.  Een van de bazen van Total loofde onlangs nog de regering van Mauritanië omdat het - anders dan veel andere landen - erg voorzichtig omspringt met beloftes rond de gas- en petroleumwinning. 

Meest gelezen