De dubbele verpakking van tandpasta is terug: een tube én een doosje. Waarom eigenlijk?

Welke tandpasta zit níét in een doosje?

Een paar huismerken houden moedig stand en sommige merken gebruiken alleen doosjes voor hun ‘whitening’-tandpasta’s. Maar verreweg de meeste tandpasta’s zijn dubbel verpakt: een tube én een kartonnen doosje.

Is dat iets nieuws?

Nee. Vroeger zat alle tandpasta in een aluminium tube met een beschermdoosje. De introductie van kunststof ‘sta-tubes’ die geen doosje nodig hadden, werd begin jaren negentig als een enorme milieuoverwinning gezien. Toch rukken de doosjes de laatste jaren weer op, ondanks de grote milieudruk van verpakkingen. 

Maar waarom dan?

De producenten verzinnen van alles. Zo zou de tekst bij speciale ‘whitening’ of ‘voor gevoelige tanden’-tandpasta’s niet op een tube passen. Opeens zouden de tubes zonder doosje ‘twee keer zoveel plastic moeten bevatten’. En ten slotte zouden moderne tandpasta’s ‘gevoeliger’ zijn.

Klopt dit wel?

Volgens verpakkingsdeskundige Cathrien Ruoff zijn zulke argumenten onzin. ‘Producenten willen dat wij hun tandpasta kopen. In zo’n doosje lijkt de tandpasta luxer, of professioneler. Maar het doosje heeft geen praktisch nut. Je mond wordt er niet schoner of gezonder door.’

Mag dat dan zomaar?

Ja en nee. Volgens Europese richtlijnen zijn fabrikanten verplicht ‘het gewicht en het volume van de verpakking te beperken tot de minimale hoeveelheid die nodig is voor het vereiste niveau van veiligheid, hygiëne en aanvaardbaarheid voor de consument’. Maar producenten kunnen deze eisen gemakkelijk omzeilen, zegt controle-instantie Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Bijvoorbeeld door het argument van ‘aantrekkelijke presentatie’. Dat maakt handhaving eigenlijk onmogelijk.

Dus er kan niks aan gedaan worden?

Ook bij het Meldpunt Verpakkingen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken wemelt het van de klachten over de tandpastadoosjes. Maar, zegt Milieu Centraal, wanneer wij consumenten geen tandpasta in een doosje meer kopen, verdwijnen de doosjes vanzelf.

Maar ik wil wel wittere tanden…

Even zoeken, maar er zijn ook witmakende tandpasta’s, tandpasta’s voor gevoelig tandvlees of anti-tandsteenpasta’s zónder doosje te koop.

Zowel de doosjes als de tubes kunnen toch worden gerecycled?

In principe kan karton bij het papierafval en kunststof tubes mogen bij het plastic verpakkingsafval. Maar sommige luxe doosjes hebben een plastic coating of een laklaag: dan zijn ze níét meer recyclebaar, zegt Papier Recycling Nederland. Dat geldt ook voor tubes met binnenin een aluminium coating, wat je bovendien van buitenaf niet kunt zien. Zulke doosjes en tubes horen bij het restafval: dat staat er alleen niet op.

Wat kan ik zelf doen?

Behalve geen tandpasta in een doosje meer kopen? Je bijna lege tube openknippen. Er blijkt namelijk tussen de 5 en 20 procent tandpasta in een tube achter te blijven, genoeg voor nog een weekje door poetsen. En je kunt meteen zien of de binnenkant een coating heeft.