Drie getuigenissen van kleuterleidsters in Gazet van Antwerpen vandaag hebben me diep geraakt. Alle drie hoppen ze jarenlang van tijdelijke opdracht naar tijdelijke opdracht, gemotiveerd tot en met, maar altijd in onzekerheid. 32 jaar geleden begon ik mijn eigen carrière in het onderwijs. Met vier lesopdrachten in vier verschillende scholen, en met elke dag de dreiging dat ik die opdrachten ook weer kon verliezen. Er is dus niks veranderd. Hoe is dat in godsnaam mogelijk?

Het was 1985, ik was niet eens 22, pas afgestudeerd en ik wilde les geven. Ik had mijn studies gekozen met één doel voor ogen: lerares Nederlands worden, ik wilde mijn leerlingen de liefde voor taal bijbrengen, boeken met hen lezen, ik wilde voor een klas staan, kennis overbrengen, jonge mensen kansen geven om hun talenten te ontplooien. Kortom, ik wilde leerkracht worden, en liefst de beste die er was. Met veel moeite sprokkelde ik 20 lesuren bij elkaar, in vier verschillende scholen, vier verschillende niveaus, voor de duur van maximaal één schooljaar, maar wel altijd met de mogelijkheid

dat een vastbenoemde leerkracht die elders zijn baan verloren had, mijn plaats kwam innemen. Een deel van mijn opdracht vervulde ik in het technisch en beroepsonderwijs. Het was vaak afzien, echt afzien. Een klas stilhouden was al bijna onmogelijk, ze boeien nog moeilijker. Maar af en toe lukte het, en dan was ik gelukkig. Twee jaar heb ik het volgehouden, van tijdelijke job, naar part-time, in vijf verschillende scholen, altijd bang om mijn job te verliezen, dapper het flegmatisme van sommige collega’s trotserend, stap voor stap een klein beetje autoriteit opbouwend.

Toen kwam het aanbod om journalist te worden. Ik kon bij Gazet van Antwerpen beginnen als regionale reporter, aan de andere kant van het land dat wel, maar wel met een contract voor onbepaalde duur. Dat kon het onderwijs me niet bieden.

En nog altijd niet. Aan geen enkele leerkracht die begint, hoe goed hij of zij ook is, hoe gemotiveerd ook, dat doet allemaal niets ter zake. Het systeem draait nog altijd volgens dezelfde regels: vastbenoemden krijgen voorrang binnen een bepaald net of een bepaalde scholengroep, ongeacht hun motivatie en hun inzet. Er zijn wat lapmiddelen in het leven geroepen zoals de lerarenpool, maar wezenlijk heeft dat niets veranderd. De vakbonden schreeuwen moord en brand als aan het huidige systeem geraakt wordt, maar verdragen intussen al meer dan dertig jaar dat jonge leerkrachten in grote onzekerheid leven. Ik zeg niet dat de vaste benoemingen moeten worden afgeschaft, maar kan er nu eindelijk eens aan dit vastgeroeste systeem worden gesleuteld zodat nieuwe mensen de kans krijgen om het onderwijs te verrijken met hun frisse kijk en hun inzet? Ons onderwijs heeft nood aan sterke, gemotiveerde en goed opgeleide leerkrachten. Daar is iedereen het mee eens. Waarom halen we ze dan niet binnen met de rode loper als ze zich aandienen?

Ik heb intussen mijn grote liefde gevonden in de journalistiek, waarin ik al dertig jaar heel gelukkig ben, maar het onderwijs blijft me nauw aan het hart liggen. Daarom dit stukje. Beste minister, beste vakbonden, beste onderwijskoepels, heb nu eindelijk de moed om er iets aan te doen. Het is in het belang van honderden jonge leerkrachten, van tienduizenden leerlingen en van de toekomst van het onderwijs.