Gemor in peloton: veel topsprinters en kopmannen verlieten de Tour al. Zoekt organisatie te veel sensatie?

Het zijn niet de minste renners die de Tour de France van 2018 voortijdig hebben verlaten. Vincenzo Nibali, kopman Bahrein Merida. Rigoberto Urán, kopman EF Education First Drapac. Richie Porte, kopman BMC. Dylan Groenewegen, topsprinter Lotto-Jumbo. Marcel Kittel, topsprinter Katusha. Fernando Gaviria, topsprinter Quick-Step. De teller staat nu op 25. Er klinkt gemor in het peloton. Wat zijn de oorzaken van de kaalslag onder de toprenners? Is Tourorganisator ASO te veel op zoek geweest naar sensatie?

De kasseienrit naar Roubaix

Voor de bus van de Belgische formatie Lotto-Soudal staan nog vier fietsen in de rekken. De helft van het aantal renners is naar huis, zeven verzorgers en mecaniciens zijn op vakantie gestuurd. De ploeg verloor Jens Keukeleire in de rit naar Roubaix. Hij was betrokken bij een valpartij nog voor de eerste kasseienstrook begon. De renner reed nog door naar Roubaix, nam het vliegtuig naar Annecy, waar de volgende dag een scan een breuk in de kop van het kuitbeen aan het licht bracht. Einde Tour.

Ploegleider Marc Sergeant van Lotto-Soudal: ‘Je moet vaststellen dat de schade van de etappe naar Roubaix onevenredig groot is geweest. Niet alleen tijdens de wedstrijd zelf, het ebde nog dagenlang na. Ik hoor het bij collega’s en renners: het is wel erg veel spektakel dit jaar.’ 

Teammanager Richard Plugge van Lotto-Jumbo: ‘In een grote ronde past het eigenlijk niet, zo’n etappe. Het is extreem specialistisch. Je kunt van een klassementsrenner niet vragen dat hij dit ook nog kan. Bijna iedereen is gevallen.’

Ook Bauke Mollema lag tegen de grond, hij reed in op een renner die voor hem viel. De bloeduitstortingen op zijn rug braken hem op in de dagen erna, hij speelt geen rol meer in het algemeen klassement. ‘Kasseien horen erbij, ik vond het best een mooie etappe, maar het brengt zoveel stress met zich mee. Laat ik het zo zeggen: het hoeft van mij niet elk jaar, zo’n kasseienrit. Kasseien zijn mooi, maar zoveel stroken in één etappe is extreem.’

Hebben de ploegleiders wel eens overwogen te protesteren tegen de ASO als ze de risico’s onverantwoord vinden? Marc Sergeant: ‘Nee. Dat heeft geen zin. De ASO is de baas. Maar ik denk niet dat de organisatie nog eens vijftien kasseienstroken gaat opzoeken. Ze zullen zelf ook geschrokken zijn.’

Volgens de ASO was het aantal valpartijen niet buitensporig. ‘We hebben er eigenlijk niemand over gehoord. Het is ook niet voor het eerst dat er kasseien in een Tour zijn geweest.’

De bergetappes

Zelfs de zogeheten bus, waarin de renners bergop rijdend bij elkaar klitten om gezamenlijk binnen de tijd de finish te halen, bood in de afgelopen Alpenetappes geen soelaas. Sprinters van naam en faam gaven er de brui aan. André Greipel van Lotto-Soudal weigerde aan een auto te gaan hangen. ‘Als ik niet op eigen krachten de finish haal, ga ik liever naar huis.’

Ploegleider Sergeant: ‘Er is geen twijfel: de tijdslimieten zijn veel te scherp. De organisatie heeft dat ook ingezien door nog tijdens de rit naar Alpe d’Huez tijd erbij te tellen. Maar dan is het kwaad al geschied, de renners liggen er dan al af.’ Hij herinnert zich dat hij Peter Sagan zag fietsen. ‘De wereldkampioen die zich helemaal laat afzakken en een hele fles water van een toeschouwer aanpakt om over zijn hoofd te gieten, dat is ongekend.’ Sagan zei dat hij nog nooit zo’n zware rit heeft gereden.

De tijdslimiet wordt bepaald op basis van de categorie van de wedstrijd – makkelijk, middelzwaar, moeilijk – en de gemiddelde snelheid van een rit. Bij de winnende tijd wordt een percentage opgeteld waarbinnen een renner moet binnenkomen. Voor de Alpe d’Huez was dat vooraf 20 procent.

Teammanager Plugge van Lotto-Jumbo vindt het onbegrijpelijk dat tijdens de wedstrijd de regels werden aangepast. ‘Als je voor de start nog het idee hebt dat je een kans hebt, ga je heel anders de wedstrijd in. Onze ploegleiders zeiden het al aan het begin: deze limiet is onhaalbaar. Die limiet moet zo liggen dat renners stevig moeten doorfietsen, maar wel in de wetenschap dat het niet onmogelijk is.’ Sergeant maakt de balans op: ‘Van een koninklijke sprint op de Champs-Élysées is nu geen sprake meer.’

Volgens de ASO is het aantal uitvallers als gevolg van een tijdsoverschrijding niet ongebruikelijk hoog. Dat er enkele topsprinters in korte tijd opgaven, trok veel aandacht. Dat zou het beeld hebben vertekend.

De veiligheid

Vincenzo Nibali, de Italiaan die zijn hele seizoen had afgestemd op de Tour, reed op de Alpe d’Huez achter de motoren een mist in, veroorzaakt door fakkels. Hij raakte het zicht kwijt en bleef haken achter een draagriem van fotoapparatuur. Hij brak bij de val zijn ruggenwervel.

Was dat nog als betreurenswaardig incident af te doen, de veiligheid van Sky-kopman Chris Froome baart de ASO elke dag zorgen. Op de Alpe d’Huez kon een toeschouwer zo naar hem toe lopen om hem een duw te verkopen. De Brit slingerde even, maar fietste onaangedaan verder. Een dag later wierp iemand een rookbom naar het team. Zaterdag vloog er vanuit het publiek een plens water over de renners. Stoïcijns trapten ze voort. Volgens Froome mag de organisatie wel wat meer doen.

Zijn ploegleider, Servais Knaven: ‘Bij bocht 7 op de Alpe d’Huez, waar veel Nederlanders zitten, was alleen maar een touwtje gespannen.’ Het was daar waar hij van alles op zijn auto kreeg gesmeten. Precieze details geeft hij niet. ‘Laten we dit zeggen: ik moest de ruitenwissers aanzetten en de auto was niet erg schoon meer toen ik bij het hotel aan kwam. We zijn wel wat gewend.’

Ook Mollema maakt zich zorgen over de veiligheid. Hij reed deze Tour meermalen door de rook. ‘Het is irritant. Soms zie je bijna niets, en je wilt het ook niet inademen met een hartslag van 180. Het is toegenomen dit jaar. Het is een beetje deze tijd. Iedereen maakt selfies, iedereen doet gekke dingen. Je moet laten zien dat je erbij was.’

Wat is dan de oplossing? Manager Plugge van Lotto-Jumbo: ‘Je moet het niet willen, de hele weg van onder tot boven in de hekken zetten. Het is van alle tijden. Eddy Merckx kreeg ook een beuk van een toeschouwer.’ Hij heeft het thema besproken met ASO-directeur Christian Prudhomme en heeft hem uit de volgauto zien hangen om fans opzij te schreeuwen en te duwen. ‘Hij zegt: we doen er van alles aan.’

De ASO verklaart al veel te hebben geïnvesteerd in veiligheid. Niet eerder waren er zoveel dranghekken geplaatst op de Alpe d’Huez. In bocht 7 waren extra agenten en eigen beveiligers geposteerd. De organisatie roept in spotjes op radio, tv en websites het publiek op zich te gedragen, goed op de kinderen te letten en de hond thuis te laten.

Een zegsman van de ASO: ‘Natuurlijk zou je over de volle 13 kilometer van de klim hekken kunnen neerzetten, maar dan is er weer iemand die zegt dat je het over 14 kilometer moet doen en eigenlijk bij alle bergritten over de hele lengte. Waar moet je stoppen? Kijk wat er gebeurde tijdens de WK finale in Moskou. Zelfs in een stadion kun je niet garanderen dat er geen toeschouwers bij de spelers kunnen komen.’

Laatste bericht: Bahrein-Merida overweegt bij de ASO een schadeclaim in te dienen wegens het uitvallen van kopman Nibali. En de ASO heeft intussen het ontsteken van Bengaals vuur langs het parcours verboden.