Eerst het goede nieuws: vergeleken met andere landen zijn Belgische gezinnen erg alert: elk jaar verandert 20 tot 25 procent van leverancier, om van de goedkoopste prijs te kunnen genieten. De concurrentiegraad op de markt zit ook wel goed. In Vlaanderen zijn er vijftien leveranciers om uit te kiezen.

Maar er is een andere kant aan die medaille. Er zijn ook gezinnen die niet met hun energiefactuur bezig zijn. Een kwart van de consumenten weet niet eens of ze een vast of een variabel tarief hebben, 70 procent kent de naam van zijn contract niet. Het gevolg is dat veel mensen nog te veel betalen.

Volgens schattingen van de federale energieregulator Creg betalen nog altijd 1,2 miljoen consumenten – een kwart van de Belgische gezinnen – jaarlijks minimum duizend euro te veel voor gas en elektriciteit, als je rekening houdt met de goedkoopste producten op de markt.

Het valt op dat de leveranciers met het grootste marktaandeel gemiddeld ook de hoogste prijzen hanteren, zowel voor elektriciteit als voor gas. De tien duurste stroomcontracten hebben een marktaandeel van 48 procent, de tien goedkoopste slechts 9 procent. Voor gas hebben de tien duurste zelfs 51 procent van de markt in handen, de goedkoopste 20 procent.

Kleine lettertjes

Dat heeft zeker te maken met de grote complexiteit van de energiemarkt. De Creg roept op om zeker de aangeboden kortingen vooraf grondig te bekijken. Een “welkomstkorting” van 75 of 150 euro zou volgens de kleine lettertjes weleens helemaal geen welkomstkorting kunnen zijn, aangezien ze pas na afloop van het contract wordt toegekend.

Zo goed als niemand kent bovendien de versiedatum van zijn contract. Net die is belangrijk om contracten te kunnen vergelijken. Een contract voor een vast tarief dat in mei 2024 is getekend, zal een heel ander resultaat opleveren dan wanneer hetzelfde contract in 2022, tijdens de energiecrisis, is gestart.

De Creg dringt er daarom op aan dat leveranciers transparanter worden en via een QR-code verplicht worden om alle contractuele gegevens aan hun klanten te bezorgen. De app van de energieregulator, waarmee huishoudens kunnen zien of hun contract al dan niet duur is, is ook aangepast, zodat met die versiedatum rekening wordt gehouden.

Oude contracten

Dat is nuttig om onaangename verrassingen te vermijden. Oude contracten kunnen niet alleen duur zijn, maar ook erg goedkoop, waardoor veranderen van contract geen voor- maar een nadeel inhoudt.

Dat is zeker het geval voor vaste contracten die getekend zijn voor de energiecrisis. De Creg schat dat zo’n 280.000 gezinnen nog zo’n extreem goedkoop contract hebben voor elektriciteit. Voor aardgas zijn het er 180.000. “Je kan maar weten waar je naartoe wil, als je weet vanwaar je komt”, zegt Creg-expert Kurt Hernot.

De Creg roept op om regelmatig te controleren of je nog het juiste contract hebt en begint een nieuwe sensibiliseringscampagne. Inschatten of je contract goedkoop of duur is, kan via cregscan.be. Die app zal consumenten er ook aan herinneren om regelmatig na te gaan of een contract nog interessant is.

Lees ook

 Nergens weegt energiefactuur zo licht op beschikbaar inkomen als in België