Koeien grazen in Park Spoor Noord: landelijk tafereel als levend schilderij

Onder de kop ‘Mmmeuseum’ stonden er in juni 2003 twee koeien op de voorpagina van uw krant. De beesten stonden te grazen voor het KMSKA, op de plek waar intussen de fontein van Cristina Iglesias verrees. Van Captain Boomer was toen nog geen sprake. Het project kwam uit de koker van Antwerpenaar Bart Van Peel die intussen met voornoemd kunstcollectief wereldwijd installaties neerpoot.

Zegt de aangespoelde potvis (2008) op Linkeroever je nog iets? Of de afdaling in een schacht (2015) aan Het Steen? Allemaal projecten van Captain Boomer. Door een flirt met fictie en realiteit kaart het collectief hete hangijzers aan, zoals de teloorgang van het milieu. In Park Spoor Noord stoten voorbijgangers op Weiland met koeien. Idyllisch, of toch niet?

“Deze installatie zou je een mobiele versie van dat embryonale project op het Zuid kunnen noemen”, vertelt Bart Van Peel. “Met de grazende dieren voor het museum werd destijds een landelijk tafereel in de stad geschetst. Ook nu zijn er weer twee koeien van de partij, samen met enkele acteurs. Door om hun spel een verguld houten kader van 32 bij 15 meter te leggen, lijkt een schilderij tot leven te komen.”

Van Peel verwijst hiermee naar de bucolische thema’s die vanaf de 17de eeuw in de schilderkunst furore maakten. “Er waren artiesten die niets anders deden dan koeien schilderen. Ook toen al was er dat verlangen naar de zuiverheid van het boerenleven. Natuurlijk is dat louter een idee. Zeker toen was de boerenstiel een hard bestaan.”

Londense vuurdoop

Wie van Weiland met koeien wil genieten, hoeft geen rekening te houden met een aanvangsuur. Gewoon langslopen, en mee aanschuiven op de grote vergulde lijst in Park Spoor Noord. “De klassieke kader met golvende beweging naar binnen ontpopt zich tot een tribune. Je kan even halt houden of er een hele middag blijven zitten. Intussen ontvouwt zich voor je ogen een schilderij met eenvoudige scènes uit het boerenleven. Je ziet boeren ruziën, eten, vrijen ... En dat in een opeenvolging van taferelen.”

“Het is niet te voorspellen wanneer er wat zal gebeuren. De koeien bepalen het ritme van het spel. Soms botsen ze tegen een kruiwagen, of stoten ze de tafel om. Dan hebben de acteurs meteen gedaan met eten. Soms worden er ook toeschouwers bij de voorstelling betrokken. Een man met een boerse kop. Of een meisje met melktanden.”

Hoe toeschouwers reageren op dit project mocht Captain Boomer eind juni al ervaren in Londen, toen Pasture with Cows er in première ging. “Duizenden enthousiaste bezoekers vonden de weg naar het grasveld nabij Christopher Wren’s Old Royal Naval College in Greenwich. Het samenzijn voelde meteen vertrouwd aan. Het idee van een lijst rond een stel koeien te leggen zet een hele gedachtemolen in gang. Je voelt de tegenstelling tussen mens en beest, stad en platteland of heden en verleden. Vergelijk deze ervaring als het kijken naar een schilderij. Wel, wij lijsten de werkelijkheid in. En kijken naar kunst doet de tijd vertragen. Je zag toeschouwers tot rust komen. Sommigen dommelden zelfs in”, aldus Van Peel.

Vers gras

En de koebeesten, houden die zich koest? “De dieren in Antwerpen zijn melkkoeien die gewend zijn aan contact met mensen, die zullen zich wel gedeisd houden. In Londen was dat niet altijd het geval. De koeien lieten het decor niet ongemoeid, tot groot jolijt van het publiek. Een beest blijft een beest. Het trof mij ook hoe het publiek op de dieren reageerde. Tussen de toeschouwers zaten kinderen die nog nooit een koe in levenden lijve hadden gezien. Sommige mensen konden ook niet geloven dat er echte dieren stonden. Zij dachten aan ‘animatronics’, automaten. Tot er eentje begon te schijten.”

Intussen legt het collectief de laatste hand aan hun project in Park Spoor Noord. Een ideale locatie, meent Van Peel. “Vanop de heuvel of de brug bekeken wordt het opzet van wat er zich beneden afspeelt al vlug duidelijk.”

En na Antwerpen mag Captain Boomer al meteen inpakken voor Parijs. Van 26 juli tot 1 augustus staat Pasture with Cows er in Parc de la Villette. “Halverwege verhuist de voorstelling er naar een andere plek. Eens het gras afgegraasd, hebben de koeien nood aan vers groen.”

Weiland met koeien, van 18 tot 21 juli tussen 10 en 18u, Park Spoor Noord, Antwerpen. Gratis.