Patsers onder elkaar… maar dat ze toch zo anders zijn, ligt aan hun opvoeding

Allebei vechtersbazen, maar...

In zijn eigen biografie zegt Poetin dat hij een straatjoch was. Dat hij geen vechtpartij op straat uit de weg ging als het moest. Het verkillende motto van de president van de tweede grootste kernmacht heeft hij uit die tijd ­onthouden. “Als een gevecht onvermijdelijk is, moet je de eerste klap ­uitdelen.” Trump pikt er niet één ­belangrijk ­gevecht uit zoals Poetin, maar knokt op alle fronten. Rond ­migratie, tegen China, Noord-Korea, de NAVO, Obama, de ­Democraten, de pers, de lijst is eindeloos. Trump kopieert daarmee zijn politieke mentor en voormalige advocaat, Roy Con, die hij als twintiger tegenkwam. Die had als rechterhand van communistenjager Joseph McCarthy drie stelregels: ga geen ­gevecht uit de weg en geef dat nooit op, sla altijd hard terug en zelfs al zit je diep in de miserie, schreeuw het uit dat je gelijk had en gewonnen hebt. Trump gebruikt dezelfde inleidende zinnen waarmee aanklager Roy Con uitpakte: Als je de waarheid wil ­weten..., Om heel eerlijk te zijn... en Ik kan je vertellen dat...

(Lees verder onder de foto.)

Allebei bullebakken, maar...

Poetin is een gesloten boek, een enigma. Hij zal nooit roepen, niet schelden, geen spektakel maken, geen emotie tonen. Toen de familieleden van de bemanning van een vermiste duikboot wilden weten wat er gebeurd was, zei hij: Die zonk. Meer niet. Hij mompelt haast en spreekt monotoon. Hij intimideert door de dreiging die van hem uitgaat. Dat zoiets werkt, leerde hij op straat: de hele buurt was bang van hem. Het is Vera Gurevich, zijn lerares op de lagere school, die zijn ouders waarschuwt dat het met hem de verkeerde kant uitgaat. Volgens de Russische president begint hij dan aan de autocorrectie van zijn ­levenswandel. Via sport – niet toevallig judo en sambo – een zelfverdedigingssport ontwikkeld door het ­Rode Leger – kweekt hij discipline. Zelfcontrole, dat tekent Poetin. Poetin is ook subtiel. Als hij Angela Merkel wil kleineren, laat hij zijn gigantische labrador Nokki los. Wetende dat de bondskanselier voor de camera’s zal verkrampen omdat ze sinds haar jeugd bang is van honden. Als Trump dat doet, weigert hij stuurs haar uit­gestoken hand. Ook Trump was als kind een probleemgeval. Zijn vader Fred stuurde het “verwende nest” op zijn dertiende naar de Military Academy om discipline aan te leren. Daar ontpopte hij zich tot een goed atleet, maar ook tot een vechtersbaas, ­gebruikmakend van zijn indrukwekkende gestalte. Een pestkop was hij ook, die voor de nieuwkomers de initiatieriten verzon om hen “respect” aan te leren. En dan was er later nog Roy Con. Die iedereen en alles ­afsnauwde en bedreigde met processen, te beginnen met journalisten die niet aan zijn kant stonden.

(Lees verder onder de foto.)

Allebei anti-establishment, maar...

De Trumps zijn nieuwe rijken, en worden niet voor vol aangezien door het echte establishment dat genesteld is in de politiek. Dat frustreert. Als hij in zijn begindagen met zijn megalomane projecten botst op de reglementeringen van de bureaucratie en tegenwerking van politici, verandert de frustratie in verachting. De vader van Poetin heeft hooguit een link met het leger. Hij heeft zich naar de politieke top moeten knokken op eigen kracht, ­tegen de apparatsjiks. Zijn politieke mentor is Anatoly Sobchak, de eerste democratisch verkozen burgemeester van Leningrad, die Sint-Petersburg zijn naam teruggeeft. Hij kwam op als onafhankelijke net voor de Sovjet-Unie werd opgedoekt. Maar hij was niet minder autoritair dan de communisten. Zijn doel was de stad weer zijn grandeur te geven. En daar moest ­iedereen en alles voor wijken.

Allebei ‘man van het volk’, maar...

Het fortuin dat zijn vader erft door het uitbaten van bars tijdens de goldrush in Alaska, vloeit ook voort naar Trump. Hij groeit op in een residentie met twintig kamers in Queens, met chauffeur en dienstmeid. Have-nots, daar heeft Trump het niet mee. Dat was hem ingelepeld. Ook door zijn moeder, Mary-Anne Mac­Leod, een Schotse migrante die met 50 dollar op zak aankwam in New York en vier jaar huishoudster was. Haar doel was rijk te trouwen, wat aardig lukte, en vervolgens haar achtergrond te vergeten. Trump moest ooit een minnelijke schikking treffen voor zijn vader. Na een klacht met overdonderend bewijs dat het familiebedrijf een systeem had om bij het verhuren van appartementen steuntrekkers en African Americans te weren. Met die lui moet je geen ­zaken doen, dat had zijn vader Fred hem ingepeperd.

Poetin groeit op in een grauwe buurt in een appartement op de vijfde verdieping in het toenmalige ­Leningrad, nu Sint-Petersburg. “Zonder lift”, voegt hij daar graag aan toe. Maar hij nestelt zich na zijn periode bij de KGB onder de “liberalen” die op de kap van het gewone volk fortuin zullen maken bij de ineenstorting van de Sovjet-Unie. Het is miljardair Roman Abramovich die Poetin aan president Jeltsin voorstelt als de toekomst van het land.

Allebei ijdel, maar...

Voor Poetin is het verplichting. “Het is uiterst gevaarlijk om iemand zich als uitzonderlijk te ­laten beschouwen, wat ook de motivatie moge wezen”, is iets wat er in de Sovjetscholen werd ingelepeld. Het individu is ondergeschikt aan de staat. Poetin is ook letterlijk een stille. Hij gaat, naar voorbeeld van zijn vader, bij de geheime dienst en wordt door de KGB in Oost-Berlijn als spion ingezet. Het is een job waarin men best nooit in de kijker loopt.

Als Poetin de neus aan het ­venster steekt, heeft dat een doel. De hele reeks ­macho-foto’s van de president in bloot bovenlijf, jagend en vissend, was een antwoord op president Bush. Nadat die zich het imago van cowboy had aangemeten.

Trump loopt zo veel mogelijk in de schijnwerpers. Zijn tv-carrière was ook de springplank naar het presidentschap. Zijn hele leven is een kruising tussen een soap en een ­circus.

Allebei willen ze hun land great again maken, maar...

Poetin gebruikt het niet als slogan, maar het is wel zijn ambitie. Vandaar dat hij de Krim annexeerde, het ­Oekraïne lastig maakt, de Baltische staten intimideert, zich in het Midden-Oosten moeit en “de ineenstorting van de Sovjet-Unie” ziet “als de grootste geopolitieke catastrofe van de vorige eeuw”. Poetin is op en top patriot en dat heeft te maken met zijn familie en de oorlog. Zijn vader ­geraakte zwaargewond in 1942, zijn moeder overleefde de oorlog amper. Zijn grootmoeder werd door de Duitsers ­gedood in 1941 en enkele van zijn ooms kwamen niet terug uit de oorlog tegen de nazi’s. Vandaar dat hij de overwinning op het Derde Rijk als de belangrijkste feestdag uit de ­geschiedenis van Rusland aanziet. En achterdochtig is tegenover elke “buitenlandse mogendheid”.

De slogan Make America Great Again heeft niets met de internationale uitstraling van de VS te maken, maar met een binnenlandse agenda. Trump blinkt uit in isolationisme, Poetin denkt in termen van expansie van de invloedssfeer van zijn land. Poetin stond in Berlijn aan de front­linie, toen Oost-Duitsland, nog een ­vazal van zijn land, op breken stond. Het patriottisme van Trump is niet echt je dat. Toen de Vietnamoorlog uitbrak, slaagde hij erin aan de op­roeping te ontsnappen.

Zowel Poetin als Trump beschouwt zichzelf als de enige die z’n vaderland kan redden, maar voor Poetinis het zijn levenswerk, nu al 17 jaar aan de top. Dat maakt een wereld van verschil in een face to face-gesprek met iemand als Trump, een man die ook wel eens president wilde zijn.