Maar 4 vrouwen in de nieuwe regering: "Je creëert het beeld dat machtsfuncties naar mannen gaan"

"Dat is toch niet het beeld dat we moeten geven van de politiek vandaag?" Annelies Verlinden (CD&V) is 1 van de slechts 4 vrouwen in de regering. Ze liet haar teleurstelling daarover duidelijk merken in De Ochtend op Radio 1.

Bovendien is geen enkele vrouwelijke minister benoemd tot vicepremier. Het kernkabinet - waar de vicepremiers de belangrijkste dossiers met elkaar bespreken - is dus volledig mannelijk. 

"Dat is bijzonder jammer, en dan druk ik me voorzichtig uit", zegt Verlinden. "Het zegt iets over de methode en de politieke cultuur."

"Ik had dit niet verwacht, voor mij is dit ook een verrassing", zegt premier Bart De Wever (N-VA). "Maar elke partij duidt haar eigen mensen aan. In de Vlaamse regering zitten overwegend vrouwen, hier gaat het de andere richting uit. Dat is natuurlijk jammer." Hij benadrukt dat het eerder toeval is, maar dat het "niet elegant" overkomt.

Vincent Van Peteghem relativeert de situatie. "De voorbije jaren was het vaak enkel de kern die samenkwam, zeker tijdens corona."

Toen was de regering, mét staatssecretarissen, ook groter. "Nu hebben we een compactere regering. Ik verwacht dat de premier daarvan gebruik zal maken om vaker de hele regering bij elkaar te roepen. Daarin zetelen wel vrouwen."

De regering scoort slecht op het vlak van diversiteit in het algemeen. Geen enkele minister heeft een migratieachtergrond. Met minister van Consumentenzaken en Gelijke kansen Rob Beenders (Vooruit) telt de regering wel iemand met een beperking. Hij heeft een auditieve beperking en draagt een hoorapparaat. "Het is goed dat Conner eraan gedacht heeft om iemand met een zichtbare beperking minister te maken", zegt hij daar zelf over.

"Jammer." Ook politicologen Bart Maddens (KU Leuven) en Robin Devroe (VUB) storen zich aan het gebrek aan vrouwen. "Vooral omdat je weet dat het kernkabinet alle moeilijke beslissingen neemt", aldus Maddens. Al relativeert hij wel de situatie. "Ik zou het liever anders zien, in een ideale wereld is daar altijd een vrouw bij. Maar ik denk niet dat het gebrek aan vrouwen in dat kabinet een grote impact op het beleid zal hebben."

Daar denkt Robin Devroe anders over. Zij onderzoekt gendervertegenwoordiging in de politiek. "Mannen en vrouwen hebben een andere stijl en houding om aan politiek te doen. Het is een cliché, maar bij mannen zien we een drang naar status en competitie, waardoor er veel conflicten kunnen ontstaan. Vrouwen zoeken meer naar een compromis."

Devroe hoopte sinds de regering-De Croo op meer gendergelijkheid in de politiek. "Regeringen zijn altijd voornamelijk mannelijk geweest, tot de vorige regering. Die zorgde voor een trendbreuk met een gelijk aantal mannen en vrouwen. Het was veelbelovend, maar vandaag zien we dat patroon niet terugkeren."

Een volledig mannelijk kabinet is volgens Devroe een verkeerd signaal naar de buitenwereld. "Je creëert het beeld dat belangrijke functies met veel macht vooral naar mannen gaan. In een samenleving met veel aandacht voor gendergelijkheid is het spijtig dat dit niet in de politiek wordt doorgetrokken."

Bij verkiezingen zien we wel voldoende diversiteit op de kieslijsten. De eerste 2 plaatsen moeten dan ook afwisselend naar een man en vrouw gaan, in willekeurige volgorde. "Met als effect dat er meer vrouwen werden verkozen. We hoopten daardoor dat er meer topfuncties naar vrouwen zouden gaan, maar dat is voorlopig niet de realiteit."

Niet alleen de genderongelijkheid kan voor problemen zorgen. "Als je kijkt welke mannen er in dat kernkabinet zitten, zie je weinig diversiteit. Het zijn bijna allemaal dezelfde profielen, die dus ook dezelfde mindset hebben. Meer diversiteit zorgt ook voor meer perspectieven aan tafel."

Robin Devroe was dus bij aanvang van de vorige regering zeer tevreden over de gendergelijkheid. De ministerposten waren bij de regering-De Croo eerlijk verdeeld: 7 van de 14 ministers waren vrouwen. In het kernkabinet zat wel maar 1 vrouw: Petra De Sutter (Groen).

In de regering van Charles Michel (MR) zat geen enkele vrouw in het kernkabinet. Van de 17 ministers waren er maar 4 vrouwen bij. In 2019 volgde Sophie Wilmès (MR) Michel op als premier en was ze ook de enige vrouw in het kernkabinet.

Ook toen Wilmès opnieuw premier werd, in de noodregering bij aanvang van de coronacrisis, was zij de enige vrouw in het kernkabinet. Er zaten wel 4 vrouwen in haar regering van 13 ministers.

Het kernkabinet van regering-Di Rupo telde 2 vrouwen bij de 10 vicepremiers. Net zoals bij Michel waren maar 4 van de 17 ministers een vrouw.