Antwerpse mama, na ‘stigmatiserende toets’ in lagere school: “Ik hoop dat ze iets leren uit al deze ophef”

De Antwerpse moeder Sophie Crane ontdekte de stigmatiserende uitspraken in het handboek ‘Tijd voor taal’ van uitgeverij Van In, voor het vijfde leerjaar. De tekst gaat over een kind dat duidelijk niet tevreden is met haar krulhaar, en erover nadenkt om het af te scheren. “Ik meen dat niet echt. (…). Ik zal maar leren leven met mijn krullenbol.”

“Om van te huilen”, reageerde de moeder verontwaardigd op Facebook; mijn zoontje (M.) heeft ook zo’n mooie bos krullen, waar hij zich anders geen vragen bij stelt. Inmiddels heeft de moeder door de massale reacties, de Facebook-post afgeschermd van openbaar naar privé. De Antwerpse was niet te spreken over het feit dat krullen als iets negatiefs werden bestempeld. Vooral omdat er bij de foto in het handboek een vrouw met diverse roots was afgebeeld, die haar krullen wanhopig lijkt vast te houden voor de spiegel. “Ik dacht: eindelijk worden mensen met een migratieachtergrond vertegenwoordigd. Maar pas dan zag ik de tekst. Mijn zoontje was er op het eerste gezicht niet van aangedaan, maar hij beseft wel dat het ook over zijn haar gaat. Hij vindt het vreemd.”

De Facebook-post veroorzaakte heel wat ophef. Onder andere onderneemster Sihame El Kaouakibi, schrijfster Dalilla Hermans en Groen-politica Elisabeth Meuleman uitten hun bezorgdheid over de “stigmatiserende beeldvorming”.

De moeder deed een oproep aan uitgever Van In, die verantwoordelijk is voor de test, om er verandering in te brengen. De toets zou negatieve beeldvorming over etnische krullen stimuleren en hiermee bijdragen een schoonheidsideaal dat niet past in de huidige diverse samenleving. Voor heel wat kinderen kan dit gevoelig liggen. Want net als huidskleur, is je haar iets waar je mee wordt geboren of niet.

Uit de context

Nadat Crane met de uitgever contact had opgenomen, kreeg ze eerst geen concreet antwoord. Het was pas na de ophef dat er reactie kwam van de uitgever. Winfried Mortelmans, CEO van Van In vertelde aan onze redactie dat het zeker niet de bedoeling was om mensen te stigmatiseren. “De oefening kadert juist in een reeks van oefeningen met als thema ‘Anders Zijn.’ Mortelmans geeft aan dat het daarom spijtig is dat er veel van de context verloren ging. “De oefening maakt immers deel uit van een oefeningenreeks die leerlingen wil stimuleren met verschillen om te gaan in het uiterlijk. Het was net de bedoeling dat leerlingen omarmen wat ze anders maakt. En ze met een positieve manier leren omgaan met hun verschillen.”

Toch heeft Mortelmans begrip voor de reacties. Daarom bood de uitgever zijn excuses aan. “De oefening zal niet langer in online lesmateriaal voor leerkrachten opgenomen worden en vervangen worden door een andere oefening.” Hiermee wil de uitgever ook benadrukken dat ze het onderwerp diversiteit en de dialoog erover belangrijk vinden. “Ons team van pedagogen bestaat uit mensen van verschillende origines, met of zonder krullen, sproeten en noem het maar op. We luisteren ook graag naar de ouders en leerkrachten, die bij ons vaak deelnemen aan panels.”

Uitgelezen kans

De Antwerpse moeder vertelde aan onze redactie dat ze aangenaam verrast is door het antwoord. “Ik hoop dat de uitgever dit als een kans ziet en in de toekomst meer zal werken met auteurs en pedagogen met een migratieachtergrond die een beter begrip hebben van de leefwereld en ontwikkeling van onze jongste nieuwe Vlamingen en Belgen. Ik hoop dan ook dat de uitgever zich verder kan ontwikkelen als een maatschappelijk verantwoord bedrijf dat commerciële mogelijkheden ziet in de markt van de superdiverse samenleving.”