Pukkelpop in cijfers: urban acts domineren, rock moet inboeten

Het is geen verrassing: zoals de getijden veranderen, verandert ook de muzikale voorkeur van de pukkelende muziekliefhebber. Generaties komen en gaan, en rockmuziek zal altijd bestaan, maar het genre moet de laatste jaren zijn voortrekkersrol afstaan aan elektronica – vandaag goed voor zo'n 38 procent van de affiche. Toch is vooral de stijging van urban artiesten de meest opvallende trend: er staan maar liefst vier keer meer hiphop- en r&b-acts dan tien jaar geleden geprogrammeerd. 

2009 was officieel het laatste jaar waarin rock duidelijk de scepter droeg. De opmerkelijkste val van het rockgenre werd opgetekend in 2014: het jaar dat Calvin Harris, Macklemore & Ryan Lewis en Outkast bovenaan de Pukkelpop-affiche stonden. Het was echter in 2016 dat voor rockliefhebbers de grootste 'heiligschennis' plaatsvond, met de komst van Rihanna. Pukkelpop-programmator Eppo Janssen heeft evenwel geen spijt van die keuze. "Ze was toen muzikaal ongelooflijk belangrijk voor onze jonge bezoekers en werkelijk alle radiozenders draaiden haar."

Major Lazer voor Neil Young

De trend was drie jaar eerder al waarneembaar, toen Neil Young op het laatste moment werd vervangen door Major Lazer. "Dat was misschien wel het minst vanzelfsprekende dat we ooit hebben gedaan. Maar tot onze grote verbazing trokken tijdens dat optreden zelfs indiefans hun T-shirts uit om ze vrolijk boven hun hoofd te zwaaien. Een statement was die wissel absoluut niet, maar het is wel uitzonderlijk fijn als zoiets werkt." 

Janssen geeft wel toe dat hij allicht was geschrokken, als je hem de analyse van de afgelopen tien jaar in 2008 had getoond. "Maar vandaag ziet Pukkelpop eruit zoals het zou moeten zijn: alle niveaus worden bespeeld."

Ook op de wei wordt er al lang niet meer gediscussieerd over smaken en kleuren. Kwaliteit wordt gewikt en gewogen, maar de muziekliefhebbers weten: niemand heeft het grote gelijk. Zo ook niet Bart, Hans, Sven en Sam, vier late dertigers die voor het eerst over de wei liepen in 1999. Vroeger gingen ze naar Queens of the Stone Age en Millionaire kijken, vandaag komen ze voor James Holden, Maribou State, The War on Drugs en Bonobo. 

"We denken dat we zijn meegeëvolueerd, al wordt het elk jaar net iets minder interessant voor ons", vertellen ze. Dat wijten ze volledig aan hun leeftijd. "We komen steeds meer voor de nostalgie en de sfeer." Of de niet te stuiten opmars van hiphop daar iets mee te maken heeft? "Eigenlijk wel. Kendrick Lamar hoeft voor ons niet." Iets wat je duidelijk best niet in de buurt van jonge festivalgangers zegt. 

Omwille van de naam – in tegenstelling tot andere festivals komt er geen 'rock' in voor – kon Pukkelpop zich altijd al meer permitteren. Elektronica en urban kregen al in de jaren 90 een plaats op de affiche. "Ik hoop nu alleen dat de urban acts hun puike reputatie kunnen bestendigen", zegt Janssen. "Er was een tijd dat ze doodleuk niet kwamen opdagen, en soms is het nog steeds niet meer dan een roeper met een dj. Ze zijn niet allemaal zoals Coely."

Uiteindelijk komt het er volgens Janssen op neer dat je de juiste namen en headliners weet te vinden om het publiek te overtuigen. En daarnaast blijft Pukkelpop vooral een festival waar vernieuwende bands kunnen tonen wat ze in hun mars hebben. Zo hebben Oscar and the Wolf en Netsky hier voor het eerst voor een volle wei mogen bewijzen waarom ze relevant waren.