Minderheidsregering moet vooral rekenen op goodwill van N-VA

Een creatieve oplossing, zo noemen politicologen het minderheidskabinet dat premier Charles Michel (MR) dit weekend uit zijn mouw schudde. Daarin doet de regering gewoon voort zonder N-VA, wier bevoegdheden onder de resterende regeringsleden worden verdeeld. Het voordeel is dat er zo geen nieuwe ministers moeten worden ingezworen, en dat er grondwettelijk gezien ook geen nieuwe regering is. De stabiliteit lijkt verzekerd.

Maar dat zou wel eens kunnen tegenvallen. De meerderheid van de regering-Michel was al niet zo ruim in de Kamer. Nu de grootste fractie eruit stapt, kan ze zelfs niet meer spreken van een meerderheid. De oranje-blauwe coalitie kan nog maar steunen op 52 van de 150 volksvertegenwoordigers. Voor elke belangrijke beslissing moet ze dus op zoek naar de steun van 24 extra oppositieleden.

“De grote vraag is hoe N-VA zich zal gedragen”, zegt politicoloog Dave Sinardet (VUB). “De partij wekt de indruk dat ze een heleboel dossiers die al in de steigers stonden mee zal goedkeuren vanuit de oppositie. Het is zelfs niet uitgesloten dat voormalige coalitiepartners straks na de verkiezingen opnieuw een coalitie vormen. Zo lijkt dit toch allemaal een beetje cinema. Een maskerade die N-VA toelaat om haar blazoen proper te vegen.”

Eigen overtuiging

N-VA-voorzitter Bart De Wever beloofde dat N-VA haar steun zal verlenen voor de sociaal-economische dossiers van de regering. Maar dat is geen zekerheid, vooral niet omdat de verkiezingen van mei nu heel snel naderen. Voormalig vicepremier Jan Jambon waarschuwde gisteren dat N-VA de begroting enkel zal meestemmen als alle delen van het Zomerakkoord, dat N-VA mee uitwerkte, worden uitgevoerd.

Die voorwaarde roept twijfels op in de Wetstraat. Als de begroting al zo delicaat ligt voor N-VA, hoe zal het dan lopen met de andere gevoelige dossiers die nog op tafel liggen, zoals de zware beroepen?

De Vlaamse socialisten staan alvast niet te springen om de coalitie te depanneren als N-VA het laat afweten. “Het beleid dat deze regering de afgelopen vier jaar gevoerd heeft, staat haaks op waar wij als socialisten voor staan”, zegt partijvoorzitter John Crombez (sp.a). Ook de PS “tekent geen blanco cheque”, waarschuwt fractieleider Ahmed Laaouej (PS).

De groenen stellen zich iets constructiever op, al blijven ze erg terughoudend. “We hebben al vaak getoond dat we bereid zijn om mee te werken aan goede oplossingen, maar hebben ook onze eigen overtuiging”, zegt Groen-fractieleider Kristof Calvo.

Tindemans

Professor grondwettelijk recht Toon Moonen (UGent) verwacht dat de regering zich zal voortslepen tot aan de verkiezingen op 26 mei. “Zolang het parlement geen motie van wantrouwen uitspreekt tegen de regering, kan ze voorlopig voort”, zegt hij. Van zo’n motie is nog geen sprake. “Waarschijnlijk omdat niemand echt een alternatief ziet.”

Een andere optie is natuurlijk dat de premier zelf zijn ontslag zou indienen bij de koning. “Als hij straks week na week nederlagen oploopt in het parlement, dan kan hij bijna niet anders”, zegt Moonen. Maar in het licht van de nakende verkiezingen lijkt ook dat weinig waarschijnlijk.

Michel staat wel voor een zware taak, zo leert de geschiedenis. Leo Tindemans probeerde het al eens met een minderheidsregering in 1974, maar dat duurde slechts een half jaar. Ook Gaston Eyskens vormde in 1958 een minderheidsregering, nadat liberalen en socialisten weigerden om mee te besturen. Uiteindelijk vond hij bij de oppositie in het parlement genoeg steun voor zijn Schoolpact, waarna de liberalen alsnog toetraden tot zijn regering.

Maar Eyskens had toen slechts 3 stemmen te kort. Premier Michel moet straks op zoek naar 24 stemmen.