Hoe mos je leven redt in het bos: Vlaming leert ons ‘bushcraften’

Zoek een berk

Een berk is het manusje-van-alles in het bos. De jonge blaadjes zijn eetbaar en in het voorjaar kun je berkensap aftappen om te drinken. “Snij met een bijl een stuk van een afhangende tak af en hang een fles over dat gaatje. Je krijgt perfect drinkbaar sap waar ook suikers in zitten. Van berkenhout kun je dan weer makkelijk lepels of kopjes maken. Op een berk groeien ook zwammen, de berkenzwam is ideaal om muggen te verjagen. Of van de berkenweerschijnzwam kun je ‘bushcoffee’ zetten. Drogen en malen en je krijgt iets wat op koffie lijkt.”

Oef, pluis in de navel

De meesten vinden het vies, maar als je vuur moet maken in de regen, zul je blij zijn wanneer iemand van je gezelschap een fikse pluis in de navel zitten heeft. “Het is ideaal als fijn tondel”, zegt Mike. “Dat is fijn en zeer brandbaar gerief waarin je met een magnesiumstick een vonkje kan leggen en waarmee je een vuur in gang kan krijgen. Navelpluis zit altijd op een warme én droge plek, bestaat uit kleine katoenen vezeltjes en na twee dagen in het bos heb je ­zeker voldoende. Zeker bij vochtig weer is dat het beste materiaal dat voorhanden is.”

Bonen in tomatensaus, goed voor mens én vis

Altijd goed voor wanneer je honger krijgt en de jacht niets opbracht. Bonen in tomatensaus bevatten veel proteïnen en zouten, wat ideaal is als je net een grote inspanning hebt ­geleverd. Maar ze zijn ook uitstekend als aas of lokvoer voor vissen. Barbelen, brasems of ­karpers zijn er gek op.

De truc met ‘LURD’

“Een leuk weetje om je te ­oriënteren. Ga ’s nachts op je rug liggen en steek een gevorkte tak naast je in de grond. Kijk daardoor en volg een ster zo’n half uur lang. Zo zie je welke kant die opgaat. Neem vervolgens je blaadje waarop de letters LURD boven die van NESW staan. De L staat voor left, U is ‘up’, R is ‘right’ en D is ‘down’. De letters eronder ­horen bij de windstreken: North, East, South en West. Ging de ster omhoog (up), dan kijk je naar het oosten.”

Steek salie in brand

Muggenmelk vergeten? Dat is geen ramp. De natuur heeft ook wel wat middeltjes in de aanbieding. “Droge salie aansteken en naast je leggen wanneer het rookt. Of een berkenzwam drogen naast het vuur en vervolgens op een puntige stok plaatsen en die in brand steken. Alsof je een wierookstokje in brand steekt. Het houdt muggen op afstand want ze ruiken je lichaamsgeur niet meer.”

Vissen met je veters

“Haal je veters uit je stapschoenen en vervang ze door ‘paracord’ ofwel parachutetouw. Dat is superstevig en ­bestaat uit 14 verschillende touwtjes. Van één meter schoenveter maak je er veertien waarmee je kan vissen of bogen kan maken. En omdat er rond die touwtjes een omhulsel zit, kun je daarmee perfect je schoenen blijven strikken.”

Een condoom voor de zekerheid

Dat je er water mee kan opvangen, zullen de meesten wel al weten. Maar dat je er ook vuur mee kan maken? “Het is niet de makkelijkste manier, maar het kan wel”, zegt Mike. “Je vult het condoom met helder water en maakt er zo eigenlijk een bolle lens van. Laat de zon door het condoom schijnen, zodat je net zoals met een vergrootglas de stralen bundelt en richt daarmee op brandbaar materiaal. Met het nodige geduld maak je vuur.”

glaasje versgeperst mos

“In ons land val je zelden zonder water in de natuur. Mocht het toch gebeuren, dan is je urine drinken uit den boze. Daar zitten zo veel zouten en afvalstoffen in dat je nog sneller uitdroogt. Veel makkelijker is het een touwtje te binden aan een handdoek en daar ’s morgens mee over het natte gras te stappen. Zo vang je de dauw. Of wring mos uit. Na een kwartiertje zoeken heb je mos genoeg voor een paar liter. Kook dat water wel voor de zekerheid, je weet maar nooit dat er net een vos op heeft geplast. Water uit de beek moet je zeker koken. Is dat echt niet mogelijk, schep dan zo diep mogelijk waar het water het koudst is. Eenmaal uit het bos rep je je wel best zo snel mogelijk naar de dokter. Want echt gezond is dat water doorgaans niet.”

Strooi peper in de wonde

“Gedroogd kruid van gewoon duizendblad werkt uitstekend om een bloeding te stelpen. Maar dan moet je jezelf al danig voorbereid hebben door de ­bovengrondse delen van de plant te drogen en tot poeder te malen. Veel makkelijker is het om altijd wat gemalen witte keukenpeper mee te nemen. Een prima middel om te stelpen. En het prikt echt niet.”

‘Mike De Roover, Bushcraft, over leven in de natuur’, verschijnt op 2 oktober bij Manteau en kost 24,99 euro.