Zo is het wonen in de Ardennen: “Vlaanderen is zo volgebouwd”

ZOMERREEKS. Veel mensen denken erover na om hun huis in de stad of rand in te ruilen voor een nieuwe plek, ver van de files en de drukte. Maar er zijn ook mensen die het gewoon doen. Deze bewoners kozen bewust voor een ander stukje België

Je zou voor minder verliefd worden op dat uitzicht. Vanop het terras van Leo en Mimi kun je niet alleen de kerk van Stoumont zien, aan de overkant van de rivier, maar ook het indrukwekkende kasteel, glooiende heuvels en alle schakeringen groen die je je maar kunt indenken.

“Als we kunnen, zitten we buiten” zegt Mimi, die uit de keuken een pan verse tomatensoep haalt. Ze heeft zelf brood gebakken en de kaas komt van een boerderij wat verderop. “Hier op de heuvel staat wel wat wind en door de koeien zitten hier veel vliegen. Ik zal de vliegenmepper nog even halen.”

Welkom op ‘den buiten’, 174 kilometer van Antwerpen. Geen files, geen luchtvervuiling, geen stadslawaai. Als er tenminste geen motorclub langs komt op zondagmiddag. De grootste zorg van Leo is momenteel de kwaliteit van het bronwater waarvan het dorp afhankelijk is. Hij is ‘fontainier’, vicepresident van de watervoorziening. In de winter is er voldoende water voor iedereen. Maar als de toeristen in de zomer Cheneux bevolken, is er soms een watertekort en moet er vanuit Stoumont water worden aangevoerd.

“Ik moet ervoor zorgen dat het water zuiver is, dat er geen dieren in de buurt van de bron kunnen komen. Er komt hier eigenlijk Bru uit de kraan, met een lichte ijzersmaak.” Het is veilig om te drinken, maar zelf drinken Leo en Mimi toch liever flessenwater. “Op dat vlak zijn we echte stadsmensen gebleven.”

Windmolens

Er is nog iets waarover Leo zich zorgen maakt. Electrabel heeft concrete plannen om zes enorme windmolens op de kam van de heuvels te plaatsen. “Het is hier een natuurpark, dat past hier niet. Aan de snelweg is een veel geschikter terrein. Het dorp is in beroep gegaan tegen de plannen. Hopelijk winnen we dat.”

Los van die twee zaken, is het leven hier alleen maar in superlatieven te omschrijven. De tachtig mensen in het dorp leven vreedzaam samen, af en toe is er een dorpsfeest, en vorig jaar werd iedereen uitgenodigd op het kasteel van de familie De Harenne toen Greg Van Avermaet ereburger van Stoumont werd. “Dat was een bijzonder feest. Voor veel mensen was het de eerste keer dat ze het kasteel van binnen zagen.”

Nog een grappig detail: Sapic, de hond van hun dochter, koos ook bewust voor een leven in de Ardennen. Hij kwam logeren nadat zijn baasje na haar zwangerschapsverlof weer aan het werk ging, en het was duidelijk dat de Ardennen hem beter bevielen dan de stad Herentals. Sindsdien zit Sapic voornamelijk in Cheneux, waar hij met Leo en Mimi door de bossen wandelt en in riviertjes duikt om te blaffen naar het kabbelende water.

Materialen uit de buurt

Het was eigenlijk aan de overkant dat Leo en Mimi in 2003 een vakantiehuis kochten, samen met een vriend. “We hadden het ontdekt tijdens een fietstocht. Ik heb me in de tuin op een bankje onder de perelaar gezet, om rustig rond te kijken”, vertelt Leo. “De winter is de beste periode om een buitenverblijf te kopen. Dan zie je de negatieve punten. Maar ik zag meteen ook de voordelen. Bovendien vind je hier het mooiste landschap van heel de Ardennen.”

Met de hulp van lokale aannemers ging Leo aan de slag. Een hele klus, maar het resultaat mocht er zijn.

Toen het huis klaar was, viel Leo’s oog op de grond aan de overkant. Het bleek bouwgrond te zijn van twee zussen die niet eens wisten dat ze die nog hadden. “We mochten het kopen. Mijn dochter Babs, die met haar man architectenbureau Karuur runt, heeft ons huis getekend. Ik heb opnieuw met mensen uit de streek zo veel mogelijk zelf gedaan. De tachtig ton stenen die voor de gevel zijn gebruikt, komen van een steengroeve vijf kilometer verderop.”

Het appartement op het Eilandje, dat Leo twintig jaar geleden had gekocht voor zijn oude dag, is ondertussen verkocht. “Dat was een oud pakhuis. Ik had zelfs een lift geïnstalleerd voor mijn fiets. Op de gelijkvloerse verdieping zagen we een café, of een inwonende verpleegster als dat nodig was. Maar na mijn pensioen voelden we er toch meer voor om hier naartoe te trekken. De stad is zo vol en in hoge torens wonen, druist volgens mij in tegen de menselijke natuur. Een boom, die is hoog. Op grotere hoogte voelt een mens zich vaak niet comfortabel.”

Als hij nu op het Eilandje komt, vindt Leo het er maar druk. “We zijn de ruimte nu gewoon. Vlaanderen is zo volgebouwd.” Als ze de stad missen, trekken ze naar de cinema in Luik. Mimi gaat met vriendinnen nog wel eens naar deSingel in Antwerpen en verder gaan ze af en toe naar de andere dochter in Herentals. Achter haar huis wordt nu nog een kangoeroewoning gebouwd voor als ze later niet meer uit de voeten zouden kunnen in de Ardennen. “We hopen er lang te blijven, maar we hebben in onze omgeving gezien dat het niet altijd loopt zoals je hoopt”, zegt Mimi. “Dan kun je maar beter voorbereid zijn.”

Oude watermolen

Leo en Mimi zijn lang niet de enige Vlamingen die zich in de gemeente Stoumont gevestigd hebben. In Moulin-du-Ruy hebben Peter Bruyndonckx en Linda ­Diricx uit Schelle een oude watermolen gekocht. Het zijn vrienden van Leo en Mimi, dus gaan we er samen naartoe. Peter is in een gietijzeren kookpot soep aan het maken boven een vuur. Door de week is hij programmeur bij de Karel de Grote Hogeschool, in het weekend is hij gastheer van de appartementen in het huis, en molenaar in spe. “Deze zomer komt er ook een tipi achterin de tuin voor mensen die liever middenin het bos slapen.”

Na een molenaarscursus in 2003 en een jarenlange zoektocht naar een molen, kwamen ze in 2012 bij de molen in de vallei van de Roannay terecht. “De komende jaren gaan we de molen restaureren om opnieuw graan te kunnen malen met de kracht van het water”, zegt Peter. “Daarnaast gaan we ook elektriciteit opwekken.” Deze zomer wil hij al een klein rad bouwen in het riviertje dat door hun tuin loopt. Met die opgewekte elektriciteit zullen bezoekers hun gsm kunnen opladen.

Alpaca’s

Behalve toeristen uit Vlaanderen, hebben ook Brusselaars en Walen de feeërieke plek ontdekt.

“Zelfs politici komen hier soms voorbij gewandeld”, vertelt Peter. “Laatst kwam Paul Magnette hier eens kijken, hij is een gepassioneerd amateurbakker. Bart Somers heb ik ook al eens voorbij zien komen, net zoals een acteur uit Thuis, Daan Hugaert.”

Ook mensen met paarden komen hier graag iets drinken op het terras, omdat hun paarden dan kunnen grazen in de wei.

“Laatst waren hier zelfs mensen met alpaca’s. Die bleken twee dorpen verderop te wonen en gingen wandelen met hun dieren.”

Peter komt meestal al op donderdagavond naar Moulin-du-Ruy om de appartementen voor de gasten klaar te maken. Dan neemt hij de trein naar Coo en legt de laatste vier kilometer te voet af. Meestal in het donker, met enkel de maan om hem bij te lichten. “Dat voelt als thuiskomen. Ik hoor de rivier stromen, ruik het bos en kom soms wilde dieren tegen. In de wei hiernaast zitten herten, wilde zwijnen en vossen. In deze vallei komt ook een zeldzaam vogeltje voor. Alleen in september kun je die hier spotten.”

Peter is ook verantwoordelijk voor een van de wandelroutes in het gebied: de LG 5. “Ik controleer geregeld of de bordjes er nog hangen. Heel dit gebied is trouwens beschermd. Er mag geen bouwgrond meer bijkomen.”

In het weekend en in de vakanties is het café van de molen open voor wandelaars, fietsers en andere bezoekers. Peter hoopt de watermolen zelf zo snel mogelijk weer in werking te krijgen, al zal dat nog minstens een jaar duren. Het rad voor de molen zal waarschijnlijk in Frankrijk worden gebouwd. De metalen bakjes die het water opvangen, zullen bij vzw De Brug in Mortsel door mensen met een beperking gemaakt worden, en een beroepsschool in Malmedy zal alles aan elkaar lassen. Peter: “Ik vind het belangrijk dat dit ook een sociaal project is. Bovendien drukt het de kosten. We hebben ook een crowdfunding opgezet om alles te financieren.”

Pizza’s bakken

De molen dateert uit 1812, is een paar keer afgebrand en weer opgebouwd, en heeft gefunctioneerd tot het einde van de jaren zestig. “Veel mensen in het dorp hebben dat nog geweten. We willen de molen echt teruggeven aan het dorp.” Nog een paar jaar en dorpsbewoners en bezoekers kunnen samen broden en pizza’s bakken van deeg dat gemaakt is van graan dat met de kracht van het water tot bloem is gemalen.

Leo en Mimi zullen zeker bij dat historische moment bij zijn, net zoals de vaste klanten uit Spa die op het terras een lokaal biertje drinken. “Spa is niet zo’n drukke stad, maar ook wij voelen de behoefte om de natuur in te trekken”, vertellen ze. “Hier komen we pas echt tot rust.”

www.neumoulin.be