Kamer: ANBI-status sneller afnemen
Den Haag
In de praktijk worden nu vaak andere argumenten gebruikt om goede doelen hun speciale status te ontnemen. De officiële reden is dan dat de organisaties hun financiële stukken niet of niet op tijd hebben gepubliceerd – de zogeheten publicatieplicht. Zonder zulke omwegen is het intrekken van de ANBI-status, waardoor giften aftrekbaar zijn van de inkomstenbelasting, ingewikkeld.
In het geval van haatzaaien of geweld kan het alleen als een ‘bestuurder of (gezichts)bepalend persoon’ van de organisatie recent onherroepelijk veroordeeld is. En zelfs dan kunnen goede doelen gemakkelijk onder een intrekking uitkomen, door de veroordeelde uit het bestuur te zetten.
Met name coalitiepartijen VVD en CDA vinden dit ‘onbevredigend’. Zij benadrukken dat de Belastingdienst zo’n tachtig keer informatie kreeg van de veiligheidsdiensten die genoeg reden was voor een extra controle. ‘Wij willen af van de publicatieplicht als enige grond om maatregelen te nemen’, aldus VVD-Tweede Kamerlid Helma Lodders. ‘Een organisatie die administratief alles op orde heeft, maar verder heel rare dingen doet, is niet aan te pakken.’
Ook PVV en D66 willen bekijken of haatzaaiende organisaties eerder aangepakt kunnen worden. Daarmee is daar een meerderheid voor.
Volgens CDA’er Pieter Omtzigt moeten goede doelen hun voordelen verliezen als ze handelen in strijd met de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. ‘Als een imam oproept afvalligen te doden, is dat duidelijk in strijd met het verdrag. Want daarin wordt het recht om je geloof af te zweren, volledig erkend. De Belastingdienst kan dan zelfstandig beslissen de ANBI-status in te trekken.’
nul
Staatssecretaris Snel ‘snapt het ongemak’ over goede doelen die zich misdragen. ‘Het is best moeilijk iemand voor haatzaaien veroordeeld te krijgen. Op de vraag hoeveel ANBI’s enkel en alleen wegens zo’n veroordeling zijn ingetrokken, is het antwoord: nul.’
De bewindsman wil kijken wat er mogelijk is, maar is tegelijk voorzichtig. ‘De Belastingdienst gaat niet Facebook afspeuren naar berichten die als haatzaaien gezien zouden kunnen worden’, zegt Snel over een ander voorbeeld van VVD en CDA. ‘Er moet echt iets zijn gebeurd, en daar moet iemand onherroepelijk voor veroordeeld zijn. Dat mag vervolgens meespelen bij de beslissing om de belastingvoordelen af te nemen.’
Snel krijgt daarin bijval van coalitiepartij D66. ‘We moeten inderdaad nadenken over wat we met signalen van veiligheidsdiensten kunnen’, stelt Kamerlid Steven van Weyenberg. ‘Maar ik wil absoluut niet dat de belastinginspecteur gaat bepalen welke uitlatingen strafrechtelijk door de beugel kunnen. Ook verzet ik me tegen het beeld dat het hier alleen over moskeeën gaat. De wet geldt voor alle organisaties, ook atheïstische.’ <