Nee, er is geen wetenschappelijk bewijs dat deodorants met aluminium en parabenen je hormoonhuishouding verstoren

De laatste maanden duiken veel filmpjes op waarin wordt gewaarschuwd voor deodorants met aluminium en parabenen, bijvoorbeeld in een Instagramvideo met 137.000 en een TikTokvideo met 71.000 weergaven.

Een vaak terugkerende claim is dat deodorants met deze stoffen je hormonen kunnen verstoren. Ook een Nederlandse youtuber maakte er een video over en raadde zijn volgers aan om een natuurlijke deo te kopen. Maar klopt de bewering? 

Wanneer zweet wordt afgebroken door bacteriën, kan dat geur veroorzaken. Deodorants bevatten daarom bijna altijd een parfum om die zweetgeur te verbergen. Om de houdbaarheid van deodorants te verlengen, worden conserveermiddelen toegevoegd. Conserveermiddelen gaan de groei van schimmels en bacteriën tegen. Enkele van de soorten conserveermiddelen in deodorant zijn parabenen.

Er bestaan ook antitranspirante deodorants, die de vorming van zweet verminderen. Aan die deodorants worden vaak aluminiumzouten toegevoegd. Deze chemicaliën blokkeren de zweetklieren, waardoor de vorming van zweet wordt tegengegaan.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) definieert hormoonontregelaars als stoffen, of mengsels van stoffen, die één of meer functies van het hormoonsysteem verstoren en als gevolg daarvan schadelijke gezondheidseffecten veroorzaken. Op de lijst met stoffen die als hormoonverstoorders zijn geïdentificeerd en wettelijk goedgekeurd zijn binnen de EU, is een bepaald parabeen, namelijk butylparaben, terug te vinden.

"Laboratoriumonderzoek heeft aangetoond dat sommige parabenen een zwakke oestrogene werking hebben, wat betekent dat ze het effect van het vrouwelijke hormoon oestrogeen kunnen nabootsen", vertelt professor Dirk Devroey van de faculteit geneeskunde en farmacie aan de VUB. De werking van parabenen is wel beduidend zwakker dan die van het natuurlijk vrouwelijke hormoon oestradiol, dat valt binnen de groep van oestrogenen.

Daarnaast haalt Devroey aan dat het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in 2018 een literatuuronderzoek voerde naar de hormoonverstorende effecten van de drie meest gebruikte parabenen.

Het RIVM concludeerde dat er op basis van de beschikbare informatie onvoldoende bewijs is om te bepalen of deze parabenen daadwerkelijk hormoonverstorend werken bij dieren of mensen. Ze merkten ook op dat de blootstelling van consumenten aan deze parabenen lager lijkt dan de hoeveelheid waarbij gezondheidseffecten kunnen worden verwacht.

Alle ingrediënten van cosmeticaproducten moeten voldoen aan regels. Zo zijn in de Europese Cosmeticaverordening maximale hoeveelheden voor de verschillende parabenen vastgesteld. Op de site "waarzitwatin" van het RIVM wordt geconcludeerd dat producten met parabenen bij normaal gebruik, dit wil zeggen als je het product gebruikt zoals op het etiket beschreven staat, veilig zijn.

Dat bevestigt ook professor Adrian Covaci van het departement farmaceutische wetenschappen aan de UAntwerpen. "De concentraties parabenen in cosmetische producten veroorzaken geen gezondheidsproblemen", zegt professor Covaci. "Sommige mensen kiezen ervoor om parabenen te vermijden uit bezorgdheid over mogelijke gezondheidseffecten, maar er is geen wetenschappelijke consensus dat parabenen schadelijk zijn."

Hetzelfde geldt voor deodorants met aluminiumzouten. Hoewel dat geen hormoonverstorende stoffen zijn, wordt online soms beweerd dat aluminiumzouten het afvoeren van afvalstoffen uit je lichaam verstoren of zelfs borstkanker zouden veroorzaken.

Ook hiervoor is geen wetenschappelijk bewijs. Op de Europese lijst met stoffen die als hormoonverstoorders zijn geïdentificeerd is aluminium ook niet terug te vinden.

"De Hoge Gezondheidsraad van België heeft de toxiciteit van aluminium onderzocht en stelt dat aluminium over het algemeen weinig giftig is voor mensen", zegt professor Devroey. De Hoge Gezondheidsraad raadt wel aan om voorzichtig om te gaan met het gebruik van een deodorant of antitranspirant die aluminium bevat. Zo gebruik je ze beter niet of weinig op een beschadigde huid, vlak na het ontharen en tijdens een zwangerschap.

De Europese Cosmeticaverordening legt bovendien de veiligheidseisen voor alle deodorants vast. Als je in de Europese Unie een deodorant koopt, is die bij normaal gebruik dus veilig.