Berichten-app Telegram komt in Europa onder Belgisch toezicht
Het Belgische Instituut voor Post en Telecommunicatie (BIPT) gaat in Europa toezicht houden op de berichten-app Telegram. Dat meldt De Standaard en is bevestigd aan VRT NWS. Op Telegram circuleert een massa illegale inhoud die tot nu amper gemodereerd wordt. Het is een geliefd actieterrein voor extreemrechts, dealers en terroristen.
Telegram werd in 2013 ontwikkeld door de Russische broers Nikolaj en Pavel Doerov. De app zou wereldwijd tussen de 700 en 900 miljoen actieve gebruikers hebben. In Europa zouden het er zo'n 41 miljoen zijn.
Moderatie van de inhoud op de app is er -in tegenstelling tot bij andere sociale media- zeer beperkt. Daardoor tieren complottheorieën er welig en wordt de app ook gebruikt voor illegale activiteiten. De app was jarenlang ook een geliefd communicatiekanaal voor terreurgroepen.
"De grote kracht van de app is dat je er anoniem aan de slag kan", legt Tim Verheyden, sociale media-expert van VRT NWS uit in De Ochtend op Radio 1. "Groepen op Telegram kunnen tot 200.000 mensen bevatten. We kennen het al sinds de opkomst van terreurgroep IS die het gebruikte om extreme boodschappen te verspreiden. Er wordt zeer extremistische en extreme inhoud op verspreid. Er zijn "expose"-groepen met naaktbeelden van jonge meisjes, je kan er op zoek gaan naar drugs, ... De inhoud loopt fel uiteen."
Gevolg van Digital Services Act
Het verscherpte toezicht op Telegram is een gevolg van de Digital Services Act, een set van Europese regels die de lidstaten in staat moet stellen om de inhoud van sociale media meer te controleren om de gebruikers te beschermen. Door de strengere regels wordt het voor gebruikers ook makkelijker om illegale inhoud die ze tegenkomen te rapporteren.
"Die Act moet de grote sociale mediabedrijven tot meer transparantie en moderatie dwingen. De grote platformen, zoals bijvoorbeeld Facebook, worden opgevolgd door de Europese Commissie."
Telegram heeft zijn hoofdkwartier in Dubai. Het bedrijf is actief in Europa, maar geldt hier als een van de kleinere spelers (minder dan 45 miljoen gebruikers per maand). Daarom moest het in Europa nog een wettelijke vertegenwoordiger aanwijzen. Het bedrijf koos voor EDSR in Brussel.
Ik ben heel benieuwd hoe men dat gaat regelen, Telegram zelf is al jaren onbereikbaar
Het BIPT zal daardoor bevoegd worden voor overtredingen in Europa. "Stel dat je als meisje weet dat er naaktbeelden van jou circuleren op Telegram en Telegram doet daar niets tegen, dan kan je een klacht indienen bij het BIPT", geeft Verheyden als voorbeeld. "Of wanneer je iemand ziet oproepen tot geweld."
Dat principe geldt voor alle personen of instanties die ergens in Europa signaleren dat er illegale inhoud op Telegram staat. Als de app zich niet aan de regels houdt, kan het BIPT een straf opleggen.
Het BIPT zal dus mogelijk heel veel klachten te verwerken krijgen. "Ik ben heel benieuwd hoe men dat gaat regelen", zegt Verheyden. "Telegram zelf is al jaren onbereikbaar, dat hoor ik ook bij de politie. Als je iets wil vragen of wil laten ingrijpen, is het moeilijk om hen te pakken te krijgen. Dat geldt ook voor journalisten, je krijgt niemand te pakken wanneer je vragen hebt."
BIPT pas binnen enkele weken volledig bevoegd
Het BIPT wacht nog op zijn officiële aanwijzing als bevoegde autoriteit en zal pas binnen enkele weken volledig bevoegd zijn om zijn toezichtsopdrachten in het kader van de Digital Services Act officieel uit te oefenen.
Maar het BIPT zal ook nauw moeten samenwerken met regulatoren in de deelstaten (VRM, CSA en Medienrat). Daarvoor moeten de federale, Vlaamse, Franstalige en Duitstalige parlementen nog een samenwerkingsakkoord bekrachtigen. Ook op Europees niveau zal er met andere regulatoren samengewerkt moeten worden.