Zelfs aandeelhouders fileren ING

Amsterdam

‘Wij bankiers hebben het ook niet makkelijk’, klinkt het maandagmiddag op de stoep bij de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van ING in Amsterdam. ‘Al dat geld, je krijgt het gewoon niet op. Probeer je dáár nou eens in te verplaatsen.’

Aan het woord is geen echte bestuurder of commissaris van de geplaagde bank, maar cabaretier Erik van Muiswinkel. Hij spreekt in de witte tent waar de SP deze maandag een alternatieve aandeelhoudersvergadering belegt. Als ‘topman Ludo uit Heem­stede’ heeft hij de lachers op de hand. ‘Ik had op een gegeven moment zoveel huizen in Nederland, dat ik elke week de postcodeloterij won. Vreselijk, nog meer geld!’

Twintig meter verderop, achter de glazen wand van het Muziekgebouw aan ’t IJ, drinken de echte ING-aandeelhouders van hun koffie. Een enkeling maakt met zijn telefoon een foto van het socialistische protest buiten. Maar wie verwacht hier binnen het fuivende grootkapitaal aan te treffen, heeft het mis. Dat blijkt wel als SP-leider Lilian Marijnissen even later aan de microfoon verschijnt in de vergaderzaal. Met vier aandelen mag ook zij haar zegje doen. Ze oogst niet minder applaus dan bij haar partijgenoten buiten. Geef bestuurders dezelfde loonstijging als hun werknemers, stelt ze voor. En ze refereert aan een schoonmaker op het kantoor van ING. Die zou tot 2038 moeten ploeteren om ‘de 3 miljoen van Hamers’ te verdienen.

verontwaardiging

3 miljoen: het getal lijkt deze middag vaker te vallen dan een vierjarige die leert fietsen. Alweer anderhalve maand geleden kwam ING met het plan om CEO Ralph Hamers dat jaarsalaris te gaan betalen. Een verhoging van meer dan 50 procent. Klanten liepen daarop weg, medewerkers begonnen te morren en ook het kabinet toonde zich hoogst ongelukkig. Geschrokken van alle ophef moest president-commissaris Jeroen van der Veer het voorstel intrekken.

De verontwaardiging lijkt er desondanks niet minder om geworden – ook vandaag niet. Losjes wandelend over het podium tracht Hamers de boodschap uit te dragen waarover het volgens de bank eigenlijk zou moeten gaan. Dat ING gekozen is tot beste van de wereld. Dat het een digitale voorloper is. Dat het in de nieuwe platformeconomie zaak is een love brand op te bouwen, ‘net als Starbucks’.

Van die liefde voor het merk ING lijken vooral de vele kleine aandeelhouders niet bepaald over te lopen. Naast de gratis broodjes – samen met ruim zittende jasjes kenmerkend voor elke aandeelhoudersvergadering – biedt deze jaarlijkse landdag hun dé kans om tachtig minuten lang alle mogelijke vragen te stellen aan bedrijfsbestuurders die normaal onbereikbaar zijn. Of om ze publiekelijk de oren te wassen.

Het begint nog voorzichtig, met een spreker die namens enkele van de grootste pensioenfondsen beklemtoont voorstander te zijn van een zeer gematigd beloningsbeleid. Maar dan komen de particuliere beleggers. Zoals de heer Van der Bos, trouw bezoeker van de aandeelhoudersvergadering. ‘Meneer Hamers’ heeft hij hoog zitten, ‘maar hoe kán het gebeuren dat ING nu opnieuw in de broek wordt gezet door het ministerie van Financiën?’

Slechts een enkeling vindt dat de topman juist te weinig verdient. ‘Ik denk dat zijn marktwaarde ligt tussen de 10 en de 25 miljoen euro’, schat een van de aanwezigen in. Waarop hij nog even informeert hoe het kan dat de reisverzekering van ING veel minder vergoedt voor een kapotte bril dan die van ABN Amro.

tactischer aanpak

De ING-top lijkt vastberaden zich met een brede glimlach door deze bijeenkomst te worstelen. ‘Ik ben grensrechter bij het voetbal’, merkt Hamers fijntjes op nadat een vrouw hem ervan heeft beticht dat hij als ‘hockey-scheidsrechter’ niets begrijpt van wat er in de samenleving speelt. Uiteindelijk oogt president-commissaris Van der Veer toch geagiteerd als hij voor de zoveelste keer wil uitleggen dat het allemaal een stuk complexer ligt. ‘Wij móéten mensen van buiten kunnen aantrekken’, doceert hij. ‘Niet van ABN Amro, maar IT-mensen, waarvoor wij concurreren met de Apples en de Googles.’

Na zeven kwartier, als de rijen bij de microfoons bepaald niet korter zijn geworden, tracht commissaris Henk Breukink de gemoederen te sussen. Het is voor hem en zijn collega’s al te verleidelijk om, in reactie op deze stortvloed aan kritiek, de gebeurtenissen nog eens uit te leggen. ‘Maar dan lijkt het voor u toch weer alsof we erachter staan. Dus kunnen we er beter over ophouden.’

Hoe nu verder? Het omstreden voorstel is van tafel. Maar dat Hamers de komende jaren meer moet gaan verdienen – daaraan lijkt niemand op het podium te twijfelen. Wellicht wordt het de volgende keer tactischer aangepakt: niet in één keer 50 procent erbij, maar stapje voor stapje. ‘De afgelopen weken hebben we gezien dat makkelijke oplossingen niet bestaan’, heeft Van der Veer eerder al geconcludeerd. ‘Dus wat gaan we doen? Eerst luisteren, evalueren, nadenken, overleggen.’

Of na zo’n nieuwe aanloop opnieuw een storm losbarst, of dat de onvrede van deze schier eindeloze aandeelhoudersvergadering dan vergeten is? Van der Veer hoeft een beproeving als vandaag in elk geval niet nogmaals te doorstaan. Dit is zijn laatste optreden voor ING. Aan zijn opvolger, oud-politicus Hans Wijers, de weinig aantrekkelijke opdracht om alsnog knopen door te hakken. <