Zeven partijvoorzitters, negen ultieme vragen

Welke maatregel wilt u na 26 mei meteen nemen om het begrotingstekort te dichten? (Hoeveel moet die opbrengen?)

Peter Mertens (PVDA): “De fiscale achterpoortjes voor winstgevende multinationals moeten dicht. Dat levert 3 miljard euro per jaar op.”

Meyrem Almaci (Groen): “Gezondere loopbanen zorgen voor minder zieken, dat levert 400 miljoen euro op. Jobcreatie door lastenverlaging voor de lage en middenlonen nog eens 700 miljoen euro.”

John Crombez (sp.a): “Een meerwaardebelasting invoeren zodat alle types inkomsten gelijk behandeld worden. Dat is goed voor 1 procent van het bbp, iets meer dan 4 miljard euro.”

Wouter Beke (CD&V): “We hebben een plan ingediend waarmee we 240.000 extra jobs creëren. Dat zal 2 miljard euro opbrengen.” 

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Als er hier evenveel mensen zouden werken als in Nederland, zou er geen gat in de begroting zijn. Dus: beperk de werkloosheidsuitkering in de tijd. Dat levert 1,5 miljard euro op.”

Bart De Wever (N-VA): “De werkloosheid in de tijd beperken. We moeten de werkzaamheidsgraad opkrikken. Dat zou 1,5 miljard moeten opbrengen.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “Vlaanderen heeft zijn begroting op orde, Wallonië is het probleem. Stop dus met de transfers van 7 miljard euro per jaar. Zij moeten eindelijk op eigen benen staan en zelf het gat dempen, niet wij.”

Welke maatregel zou meteen genomen moeten worden om de asielproblematiek op te lossen?

Peter Mertens (PVDA): “Europa moet de oorzaken aanpakken. Pas de handelsrelaties aan: Afrika verliest 50 miljard euro per jaar aan multinationals. Stop de militaire interventies. Rol een klimaatplan uit.”

Meyrem Almaci (Groen): “Er moet een solidair Europees spreidingsplan komen. In eigen land moeten de terugkeerprocedures korter.” 

John Crombez (sp.a): “De mensen ter plekke te helpen. Europa moet daarvoor een fonds oprichten, want de investeringen in huisvesting, scholen enz. in de eigen regio zijn de afgelopen jaren alleen gedaald.”

Wouter Beke (CD&V): “Een kortere asielprocedure: mensen moeten sneller weten of ze hier kunnen blijven of niet. In Nederland duurt dat zes weken, hier maanden tot zelfs jaren.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Zorg dat er asielaanvragen kunnen worden ingediend in opvangcentra buiten de EU. Een eenvormige asielprocedure voor de hele EU. Betere bewaking van de Europese buitengrenzen.”

Bart De Wever (N-VA): “We moeten vluchtelingen opvangen in eigen regio.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “Je kan niet dweilen met de kraan open: de afgelopen 5 jaar kwamen er 250.000 niet-Europese vreemdelingen naar hier. Doe onmiddellijk een migratiestop, dat bespaart weer 7 miljard euro.

Welke maatregel wilt u meteen nemen om de klimaatverandering tegen te gaan?

Peter Mertens (PVDA): “Een bindende uitstootnorm voor de grootste vervuilers is het allerbelangrijkste. Vandaag mag de betaler vervuilen: schaf het systeem af waardoor multinationals schone lucht mogen afkopen.”

Meyrem Almaci (Groen): “We voorzien 500 miljoen euro om woningen energiezuinig te maken. Dat maakt onderdeel uit van ons klimaattplan. Net zoals 10.000 ha extra bossen en 1 coördinerende klimaatminister.”

John Crombez (sp.a): “We willen de komende 15 jaar 150.000 woningen verplicht laten renoveren en isoleren. De energiefactuur en de CO2-uitstoot zullen dalen en het zal de economie een boost geven.”

Wouter Beke (CD&V): “De btw op het slopen van woningen moet ­verlaagd worden van 21 naar 6 procent. Zo ­komen er meer duurzame woningen bij.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Verlaag de btw op sloop en wederopbouw van 21 naar 6 procent. Je creëert extra woningen die aan de nieuwste normen voldoen én je neemt geen ­extra ruimte in beslag.”

Bart De Wever (N-VA): “De kerncentrales openhouden.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “Hou de kerncentrales langer open: hun CO2-uitstoot is nul. Investeer in de ontwikkeling van batterijopslag, zodat iedereen zijn overproductie aan groene energie thuis kan opslaan.”

Welke maatregel wilt u meteen nemen om de verkeersproblematiek en het fileleed op te lossen?

Peter Mertens (PVDA): “We hebben een compleet nieuw idee over openbaar vervoer nodig. Een beter ontsloten, fijnmazig net. Met bijvoorbeeld lightrails, zodat 60.000 werknemers zonder auto in de haven geraken.”

Meyrem Almaci (Groen): “Investeer in het openbaar vervoer. Dat is minder stipt geworden, het aanbod is gedaald en het is nooit zo duur geweest. Wij willen het omgekeerde.” 

John Crombez (sp.a): “Telewerken. Als iedereen gemiddeld één dag in de week thuis zou mogen werken, verminderen we het aantal autokilometers per jaar met 3,4 miljard. Een gigantische impact op de files.”

Wouter Beke (CD&V): “Meer fietsinfrastructuur en een versnelde aanleg. Daar moeten dus meer middelen tegenover staan, maar ook vereenvoudigde procedures.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Een klantgerichter en beter openbaar vervoer. Dat wil ook zeggen: betrek private partners. Daarnaast kan een betere verkeerssturing veel fileleed ­verhelpen.”

Bart De Wever (N-VA): “Daarvoor heb ik een hele reeks maatregelen in mijn hoofd. De meest belangrijke, maar de minst populaire is capaciteitsuitbreiding: de Brusselse ring verbreden, Oosterweel afwerken.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “Investeer in meer weginfrastructuur: meer rijstroken, meer wegen tout court. Het openbaar vervoer moet beter. Flexibelere werkuren zodat niet iedereen op hetzelfde moment op de baan is.”

Welke maatregel wilt u meteen nemen om de daling van de kwaliteit van het onderwijs te counteren?

Peter Mertens (PVDA): “Meer leerkrachten in kleinere klassen. Afkomst mag niet bepalen welke onderwijskansen je krijgt.”

Meyrem Almaci (Groen): “Extra handen in de klas. Er moeten zorgleerkrachten bijkomen in het kleuteronderwijs en extra leerkrachten in het lager: 5.000 in totaal. Zo krijg je ook kleinere klasjes.” 

John Crombez (sp.a): “Neem de administratieve taken weg bij de leerkrachten. Het geeft hen 15 tot 20 procent meer tijd om te besteden aan hun kerntaak: lesgeven en zorgen voor de kinderen.”

Wouter Beke (CD&V): “Meer middelen voor het basisonderwijs: 250 miljoen euro voor de komende legislatuur. Het secundair onderwijs is al hervormd, nu moeten we investeren in het lager onderwijs.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Leerkrachten moeten opnieuw les kunnen geven. Meer helpende handen in de klas, minder paperassen, een betere ondersteuning in het kader van het M-decreet.”

Bart De Wever (N-VA): “Wij pleiten voor een moratorium van pedagogische hervormingen, opgelegd van bovenaf.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “Wij zijn tegen de hervorming van het onderwijs. Pak de diversiteit in de klas aan: taaltoetsen voor de start van het eerste leerjaar en een verplicht taalbad voor anderstalige leerlingen.”

Welke maatregel wilt u meteen nemen om de toekomst van de pensioenen te verzekeren?

Peter Mertens (PVDA): “10,4 procent van het bbp gaat nu naar de pensioenen: verhoog dat tegen 2040 naar 15 procent. Dat betalen we onder meer met de miljonairstaks en door de loonlasten niet meer te verlagen.”

Meyrem Almaci (Groen): “De gemiddelde loopbaan is 33 jaar. Dat moet naar 42 jaar, maar wel op een gezonde manier: we hebben dus een beter loopbaanbeleid nodig.” 

John Crombez (sp.a): “Ons pensioenmodel moet gewoon anders. Een loopbaan moet 42 jaren duren, dat is drie jaar langer dan vandaag (incl. gelijkgesteld periodes). De pensioenleeftijd kan dan terug naar 65 jaar.”

Wouter Beke (CD&V): “Voortdoen op de ingeslagen weg en naast een taxshift ook een social shift bewerkstelligen. Hoe meer mensen er aan het werk zijn, hoe minder uitkeringen je moet uitbetalen.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Zorgen dat de mensen langer kunnen werken, ­bijvoorbeeld doordat ze op het einde van hun loopbaan een andere functie kunnen opnemen of vier vijfde gaan werken.”

Bart De Wever (N-VA): “We moeten meer mensen aan de slag krijgen en dus de werkzaamheidsgraad verhogen.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “De opvangkosten van een nieuwkomer kunnen oplopen tot 2.250 euro per maand. Geef hen pas rechten na 8 jaar legaal verblijf en 3 jaar werken, zoals in Denemarken.”

Met welke partners (in Vlaanderen en Wallonië) denkt u deze prioriteiten het makkelijkst te realiseren?

Peter Mertens (PVDA): “Met de sociale bewegingen en vakbonden zullen wij vanuit de oppositie wegen op het beleid. Om te besturen moet je groot genoeg zijn, anders weeg je niet. Dat komt nu nog te vroeg voor ons.” 

Meyrem Almaci (Groen): “Met Ecolo uiteraard, en alle andere progressieve partijen. Dat zijn de socialisten, maar op sommige vlakken ook CD&V en Open Vld. We willen vooral niet meer van hetzelfde.”

John Crombez (sp.a): “Groen, PS en Ecolo zijn onze meest bevoorrechte partners. Alleen hebben we samen wellicht helaas geen meerderheid. CD&V en cdH zijn de volgende opties.”

Wouter Beke (CD&V): “Alle partijen die met ons programma akkoord gaan. We gaan niet terugkomen op de sociaal-economische hervormingen en we willen een oplossing voor de zware beroepen.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Sowieso MR. Voor de rest zullen we zien hoe de kaarten vallen, maar het is logisch dat we graag ons werk zouden willen afmaken. De twee andere uittredende coalitiepartners liggen voor de hand.”

Bart De Wever (N-VA): “De centrumrechtse.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “N-VA is onze natuurlijke bondgenoot. Toen ik hoorde dat ze een voorakkoord hebben zitten plannen met Groen, moest ik slikken. Hoe gaat Theo Francken zijn programma dan verwezenlijken?”

Als er transfers in de politiek mogelijk zouden zijn, welke Belgische politicus zou u dan graag naar uw partij halen?

Peter Mertens (PVDA): “Ik heb heel veel respect voor Dirk Vander Maelen van sp.a: een echte, oprechte socialist.” 

Meyrem Almaci (Groen): “Doe maar Jan Peumans (N-VA). Hij heeft zijn nek vaak uitgestoken voor groene thema’s en wil ook een ommekeer in het beleid. Dirk Vander Maelen (sp.a) en Eric Van Rompuy (CD&V) zouden ook welkom zijn.”

John Crombez (sp.a): “Inge Vervotte. Zij zet zich ten volle in voor zorg en welzijn, een domein waar CD&V de afgelopen jaren verschrikkelijk ontgoocheld heeft. Maar ik heb haar niet gevraagd, nee.”

Wouter Beke (CD&V): “Jan Peumans (N-VA). Dat is een sympathieke Limburger en hij past hoe langer hoe meer bij ons dan bij N-VA.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Charles Michel (MR) zou echt een bonus zijn. Voor de rest zie ik veel talenten bij andere partijen, maar ze hangen een andere filosofie aan.”

Bart De Wever (N-VA): “Egbert Lachaert (Open Vld). Bij alles wat hij naar buitenkomt, denk ik: waarom heb ik dat zelf niet gezegd? Soms hebben we het zelfs al gezegd, maar dan mag hij het komen uitleggen op de radio.”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “Hendrik Vuye van Vuye en Wouters. Ik heb geprobeerd, maar er waren praktische bezwaren. Heel jammer dat hij uit de politiek verdwijnt nu, we hadden hem kunnen gebruiken.”

Als het verboden zou zijn op uw eigen partij te stemmen, naar welke andere Vlaamse partij zou dan uw stem gaan?

Peter Mertens (PVDA): “Een onmogelijke vraag. Ik zou een eigen partij oprichten.” 

Meyrem Almaci (Groen): “Ik zie me dan enkel op personen stemmen. Nele Lijnen (Open Vld), bijvoorbeeld. Zij hangt niet vast aan partijlijnen. Of Mohamed Ridouani (sp.a), met wie we heel goed samenwerken in Leuven.”

John Crombez (sp.a): “Sowieso voor Dier/Animal. Niet te verwarren met die Partij voor de Dieren, die voor Vlaams Belang oproept, die komt niet eens op.”

Wouter Beke (CD&V): “Blanco dan maar. Dat is geen antipolitiek: ik zou zeker gaan stemmen. Maar het liefst zou ik CD&V weer uitvinden.”

Gwendolyn Rutten (Open Vld): “Ik zou op zoek gaan naar liberaal denkende ­mensen in andere partijen. Namen? Pas!”

Bart De Wever (N-VA): “Dat is als aan een getrouwde man vragen met welke vrouw hij verkering zou willen. Als ik dan toch een antwoord moet geven: Dier/Animal. Ik ben voor de diertjes!”

Tom Van Grieken (Vlaams Belang): “De Partij voor de Dieren, met volle overtuiging. Zij hebben opgeroepen om op ons te stemmen en we hebben samen een 16-puntenplan voor de diertjes opgesteld.”