Antwerps ontwerpersduo geeft speelgoed tweede leven na Sinterklaas

Een rood keukentje. Een groene dino. Een plastic auto met een wiel af. Het ene stuk speelgoed na het andere verdwijnt in de container van ecoBirdy. “Als ik de kinderen zo enthousiast hun oude speelgoed zie geven, dan denk ik: missie geslaagd”, zegt Debbie Goudriaan (36), directrice van de MondoMioschool in Balen. “We hadden aan de ouders gevraagd om oud of kapot plastic speelgoed mee te geven, zodat we ecoBirdy kunnen helpen om zo veel mogelijk speelgoed een tweede leven te geven als designmeubels voor kinderen.”

Iets doen om de natuur te helpen, dat willen kindjes graag. Maar als het betekent dat ze daarvoor hun eigen speelgoed moeten afgeven… “Dan ligt dat toch een beetje moeilijker, merk ik”, zegt Debbie. “Mijn twee dochters, Nora en Mila, die hier ook naar school gaan, wilden toch niks van thuis meenemen. Maar op de speelplaats zoeken naar kapot plastic speelgoed, daar waren ze wel enthousiast over. De groene dino die kapot is, wat plastic kegels met blutsjes in… die hebben ze met plezier in de container van ecoBirdy helpen gooien.”

Red Scooter

Dat was nadat ‘De Professor’ Nora, Mila en de andere kinderen een les over ecoBirdy had gegeven. “Hij vertelde het verhaal van Scooter, een plastic stepje, dat het beste vriendje was van een kind. Maar dan staat Scooter eenzaam en triest op een donker plekje in huis, omdat er niet meer met hem gespeeld wordt. De Professor redt Scooter van verbranding in een afvaloven en neemt hem mee naar de fabriek van ecoBirdy, waar hij van Scooter een stoel maakt. Waar het kind nu elke dag op gaat zitten, zodat ze opnieuw vriendjes zijn.”

Dat mooie verhaal over vriendschap maakt het voor kinderen emotioneel makkelijker om van hun oud speelgoed afstand te doen. “Zo’n verhaal gaat over meer dan milieubewustzijn alleen. Mochten we nog een keertje zo’n inzameling organiseren, ik denk dat de kinderen veel minder zouden aarzelen om hun speelgoed aan De Professor te geven. Bovendien zitten onze kleuters elke dag op de stoeltjes van ecoBirdy, we hebben ook een lamp en een opbergmeubel van het merk gekocht. Hun kindermeubilair past ook perfect bij de visie rond duurzaamheid die wij in onze school willen meegeven.”

Het enige wat Debbie spijtig vindt, is dat ecoBirdy ook geen tafels en stoelen voor kinderen ouder dan zes heeft. “Dan zou ik ook in de lagere school hun meubilair kunnen gebruiken. Maar misschien komt dat nog in de toekomst?”

Rhinolamp

In hun atelier in Antwerpen zijn Joris Vanbriel (38) en Vanessa Yuan (37), het ontwerpersduo achter ecoBirdy, alvast plannen aan het smeden voor meer nieuwe ontwerpen. “Tegen volgende zomer hopen we die te kunnen lanceren”, zegt Joris. “Maar het is nog te vroeg om te zeggen wat het zal worden. Ouders spelen ons geregeld hun ideeën en wensen door. Als ze onze oude miniprototypes zien van de Rhinolamp of de Kiwi-opbergbak, dan vragen ze soms: ‘Kunnen we die ook niet kopen? Dat zou heel leuk zijn als speelgoed.’ Maar speelgoed gaan we voorlopig niet maken. We houden het bij meubels.”

Het begon allemaal tweeënhalf jaar geleden met stoel Charlie, genoemd naar Joris’ neefje. “Zelf hebben Vanessa en ik nog geen kinderen, maar ons neefje Charlie, een stevig, energiek kereltje, was degene die we in het achterhoofd hielden als we onze ontwerpen tekenden. Hij en ons nichtje Celeste hebben onze prototypes mogen testen.”

De liefde voor de natuur kreeg Joris al van jongs af mee. “Ik groeide op in Limburg, te midden van de bossen. Ik herinner me nog dat ik heel veel gespeeld heb met een plastic boot, die ik meenam op mijn avonturen in het bos. Ik denk niet dat kinderen vandaag meer plastic speelgoed hebben dan in mijn eigen kindertijd het geval was”, zegt Joris. “Het is wel zo dat we ons vandaag meer bewust zijn van hoe plastic ons milieu vervuilt”, zegt Vanessa. “De naam ecoBirdy hebben we gekozen omdat kinderen van dieren houden, maar ook omdat 90 procent van de zeevogels plastic in zijn maag heeft.”

Toen Joris en Vanessa enkele jaren geleden ecoBirdy begonnen, was het probleem van microplastics en plastic soep in onze oceanen minder actueel. “Nu heb je acties als Mei Plasticvrij, maar toen was dat nog geen hot issue”, zegt Joris. “Toen we mekaar ontmoetten, waren we allebei in Milaan aan het werk bij verschillende bedrijven ”, zegt Vanessa. “Ik maakte displays voor modemerken als Dolce&Gabbana, Joris maakte industriële ontwerpen voor onder meer media-apparatuur. Het idee om samen een eigen ontwerpstudio en een eigen merk op te starten, groeide organisch. En dat ons ontwerp moest inspelen op de noden van deze tijd – hoe afval beperken en recycleren – vonden we heel logisch.”

Toen Vanessa op een rapport stootte over plastic speelgoed, was hun interesse gewekt. “Negentig procent van alle kinderspeelgoed is gemaakt van plastic, en na gemiddeld zes maanden wordt er niet meer mee gespeeld”, zegt Vanessa. “Zo eindigt 80 procent van dat speelgoed in verbrandingsovens, wordt het begraven op stortplaatsen of gedumpt in de zee. Vergeleken met een meubel of huishoudapparaat, wordt speelgoed maar heel kort gebruikt. Het harde plastic in loopfietsjes, keukens of auto’s, is trouwens van uitstekende kwaliteit voor recy-clage. Het leek ons het ideale materiaal om nieuwe meubels van te maken.”

Zoon van Will Smith

De designmeubels van ecoBirdy zijn bestemd voor kinderen. Vanwaar die keuze? “Eén plastic keukentje levert ons al voldoende grondstof op voor twee kinderstoelen. Aangezien kinderen snel uit de spullen groeien die ze gebruiken, is het belangrijk dat die van duurzame materialen zijn. Helaas is het nog steeds duurder om gerecycleerd plastic te gebruiken om een stoel of lamp te maken, zoals wij doen, dan zogenaamd virgin plastic.”

Dat maakt dat het Mammut-kinderstoeltje van Ikea voor 12,99 euro het uwe is, terwijl de Charliestoel van ecoBirdy 159 euro kost, verzending inbegrepen. Kopen vooral bakfietsouders bij ecoBirdy? “Het merendeel van onze meubels verkopen we in Noord-Europa. In Zweden en Denemarken is het publiek dat eco- en designminded is groter dan in België. In Antwerpen kan je ecoBirdy vinden in de ecowinkel Rewind tegenover ons atelier in de Riemstraat. Maar online is voor ons belangrijker qua verkoop dan winkels. We hebben klanten van Australië tot Amerika.”

De bestellingen uit Amerika begonnen toe te stromen, nadat Jaden Smith – zoon van acteur en zanger Will Smith – zich fan had verklaard en op so-ciale media had gepost dat hij een Rhinolamp en twee tafeltjes bij ecoBirdy besteld had. “Ja, dat is wel fijn, dat je onverwacht steun krijgt van een ster met miljoenen volgers”, zegt Joris. “Ons aantal volgers op Instagram verdriedubbelde daardoor in één nacht en we hebben niet alleen naar Jaden Smith, maar ook naar andere Amerikanen onze meubels mogen opsturen. Dat het online designmagazine Dezeen ons selecteerde als een van de beste tien producten toen we ecoBirdy voorstelden op de beurs van Parijs, zorgde ook voor veel internationale persaandacht. En ondertussen hebben we ook al een vijftal designprijzen gekregen voor ecoBirdy, van Duitsland tot Australië. In januari komt daar nog een prachtige Belgische prijs bij: de Henry Van de Velde Award voor duurzaam design.”

Ontwerpen Joris en Vanessa eigenlijk voor de kinderen zelf of naar de smaak van de ouders? “Het is waar dat de ouders beslissen, en dat overwegend ouders met oog voor design ons vinden. Maar wij hebben echt alles vanuit het kind ontworpen”, zegt Vanessa. “Zo zijn de randen van de stoel Charlie smaller dan het zitvlak, zodat een kinderhandje makkelijk de rand kan vastnemen. Ze zijn bovendien erg stabiel en niet te zwaar. Een kind vanaf anderhalf jaar kan de stoel zelf vlot oppakken en verplaatsen.”

Dat neemt niet weg dat ecoBirdy ook bij volwassenen in de smaak valt. “Ik ken mannen die ons opbergmeubel in de vorm van een Kiwi zo leuk vinden dat ze het voor zichzelf bestellen”, zegt Vanessa.

Van Horta tot neushoorn

Al 14.121 stuks speelgoed kregen dankzij ecoBirdy een tweede leven. En straks krijgen de Rhinolamp, Kiwi-opbergbak en tafel en stoel er nieuwe vriendjes bij. Waar halen Vanessa en Joris hun inspiratie vandaan? “Da’s heel uiteenlopend. Voor de vloeiende lijnen van de Luisatafel heeft de art nouveau van Victor Horta ons geïnspireerd. Het nieuwsbericht dat de laatste witte neushoorn gestorven was, bracht ons op het idee om een Rhinolamp te maken als eerbetoon”, zegt Vanessa. “De neushoorn en de kiwi hebben we bewust gekozen om de aandacht te vestigen op bedreigde diersoorten.”

Nu Sinterklaas met z’n stoomboot weer in het land is, is het hoog tijd om in de kast wat ruimte te maken voor hij weer over de daken loopt met zijn zak vol speelgoed. “Wij zamelen in België veel speelgoed in via scholen die ons uitnodigen om langs te komen voor een les van De Professor. Maar ook een jeugdbeweging kan ons uitnodigen. Of wie een partij vergeten speelgoed heeft liggen, kan altijd een mailtje naar mij of Vanessa sturen.”

Niet alle plastic is bruikbaar als basismateriaal voor ecoBirdy. “Een pop kan niet, want het plastic daarvan is te zacht. Wij zijn op zoek naar hard plastic speelgoed dat groter dan een hand is. In principe zouden we ook Playmobilmannetjes of legoblokjes kunnen recycleren, maar die zijn te klein. Maar keukens, plastic loopfietsjes, boten, auto’s, buitenspeelgoed… zijn allemaal welkom!