ABVV verwerpt loonakkoord, ACV en ACLVB keuren het wel goed

Vorige maand sloten de sociale partners een groot sociaal akkoord, waarin onder meer werd bepaald dat de lonen de komende twee jaar met 1,1 procent kunnen stijgen. De leden moesten nog hun goedkeuring geven. De werkgevers gaven al hun goedkeuring, nu volgt ook de christelijke vakbond ACV en de liberale vakbond ACLVB. Bij het ACV was er een meerderheid van 65 procent, bij de liberale was 75 procent pro.

Naast loonafspraken regelt het akkoord ook het optrekken van de laagste uitkeringen, onder meer van de pensioenen voor wie geen volledige carrière heeft gewerkt. Daarnaast werden ook de vooropgestelde regels rond brugpensioen bij bedrijven in moeilijkheden versoepeld. De minimumleeftijd gaat dit jaar naar 58 jaar, en niet niet naar 59 zoals de regering had gewild.

Voor de socialistische vakbond ABVV is dat echter onvoldoende. Een meerderheid van 56 procent van de achterban verwerpt het akkoord. Het ABVV “is van oordeel dat het ontwerp onvoldoende antwoorden biedt op de legitieme vragen van de werknemers voor meer koopkracht en betere arbeidsvoorwaarden, en dit zeker niet voor de werknemers met de laagste lonen”. Het ABVV eist dat de regering en het parlement nog werk maken van “sociaal rechtvaardige maatregelen, zowel wat de sociale uitkeringen betreft als einde loopbaan.”

Unizo reageert ontgoocheld op de formele afwijzing van het ontwerp van IPA door het ABVV. “We hadden gehoopt dat de redelijkheid en het gezonde pragmatisme het finaal zouden halen”, zegt topman Danny Van Assche. Dat de twee andere bonden het IPA wel goedkeurden, toont volgens Unizo aan dat er een groot draagvlak is “om de afspraken die we gemaakt hebben uit te voeren. Het is van groot belang voor de werknemers en de werkgevers in dit land dat dit ook gebeurt”. 

Ook werkgeversorganisatie VBO pleit ervoor om het akkoord alsnog in de praktijk om te zetten. “Een ruime meerderheid bij de vakbonden en de volledige werkgeversdelegatie hebben het IPA goedgekeurd. Deze meerderheid moet gerespecteerd worden”, zegt topman Pieter Timmermans.

Lopende zaken

De bal ligt nu in het kamp van de regering. In het verleden is het nog al voorgevallen dat het ABVV als enige sociale partner het loonakkoord verwierp, zoals in 2015. In dat geval hakt de regering de knoop door. De vraag is hoe dat nu moet gebeuren, nu de regering in lopende zaken is. De toekomst van het akkoord is hoogst onzeker geworden.

Minister van Werk Kris Peeters (CD&V) toonde zich net als premier Charles Michel (MR) voorstander van het uitvoeren van het akkoord, maar coalitiepartner Open Vld verzet zich. De liberalen hebben, net als N-VA, vooral problemen met de versoepeling van het brugpensioen.

“We zullen nu de sociale partners zo snel mogelijk uitnodigen om te kijken of er alsnog een compromis mogelijk is”, reageert Peeters. “Is dat niet het geval, dan moeten we verdere stappen ondernemen.” Eerst en vooral wordt gekeken of de loonmarge van 1,1 procent behouden blijft. In principe kan Peeters dat op eigen houtje beslissen, maar dat ligt moeilijk gezien de regering in lopende zaken is. 

Mogelijk komt er een wet die in het parlement wordt gestemd. Maar wat gaat de Open Vld doen? Bovendien: binnen een kleine maand wordt het parlement ontbonden met het oog op de verkiezingen. “Time is running” (sic), waarschuwt Peeters.

Daarnaast is de vraag of het ABVV wél verder wil gaan met het optrekken van de laagste uitkeringen. Dat vormt een luik van het globale akkoord, maar zou ook afzonderlijk kunnen worden goedgekeurd. Ook wijst Peeters erop dat de sociale partners zelf nog aparte CAO’s kunnen sluiten over kleinere deeldossiers, zoals de versoepeling van het brugpensioen. Maar ook dat ligt moeilijk. Al die aparte maatregelen zijn het resultaat van een delicate evenwichtsoefening, die nu doorbroken is. “Ik wil geen voorafnames doen,” zegt hij, “maar het zou spijtig zijn dat ACV en ACLVB worden afgestraft omdat ze hun nek hebben uitgestoken.”