Direct naar artikelinhoud
LiveblogOorlog in Oekraïne

Live - Oekraïne. Lavrov: ‘Levering F-16’s is nucleair signaal van NAVO’ • NAVO-chef wil wapensteun aan Oekraïne financieren met fonds van 40 miljard euro

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov.Beeld AFP

Lees de belangrijkste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne hieronder in de liveblog. Download de app van De Morgen en krijg meteen een bericht bij belangrijk nieuws.

• Achtergrond. ‘Het wordt tijd dat wij Rusland rode lijnen opleggen’: experts over Poetins jongste dreigement

• Achtergrond. En plots kan ons land in één klap dertig F-16's sturen na een bezoekje van Zelensky: waarom lukt het nu wel?

• Reportage. Het levensgevaarlijke werk van de elektriciens in Charkiv: ‘Hier sturen we uiterst ervaren kerels op af’

• De gedachte. Het zou naïef zijn te denken dat het moedige Belgische engagement helemaal zonder gevaren komt

Live

  1. NAVO-chef wil wapensteun aan Oekraïne financieren met fonds van 40 miljard euro

    Om Oekraïne op de lange termijn te voorzien van militaire steun wil NAVO-chef Jens Stoltenberg een fonds oprichten. Stoltenberg wil dat NAVO-lidstaten ten minste 40 miljard euro inleggen voor dat fonds, zegt een bron bij het bondgenootschap tegen persbureau Reuters. De ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO-lidstaten komen momenteel bijeen in de Tsjechische hoofdstad Praag.

    De wapenleveranties aan Oekraïne worden nu gecoördineerd door de zogeheten Ramsteingroep, een door de Amerikanen geleide groep van vijftig landen. Het fonds dat Stoltenberg voorstelt moet Oekraïne verzekeren van voldoende wapensteun, ook als de steun uit de Verenigde Staten opnieuw stilvalt. Eerder dit jaar lag de Amerikaanse steun maandenlang stil, tot het Congres het vorige maand eindelijk eens werd over een nieuw steunpakket.

    NAVO-baas Jens Stoltenberg in Praag, Tsjechië. Beeld ANP / EPA

    Daan de Vries

  2. Duitsland zegt Oekraïne half miljard aan wapens toe

    Duitsland heeft Oekraïne voor ongeveer vijfhonderd miljoen euro aan nieuw wapentuig in het vooruitzicht gesteld. Minister van Defensie Boris Pistorius deed die toezegging tijdens een bezoek aan de Oekraïense havenstad Odesa.

    Duitsland behoort internationaal tot de belangrijkste bondgenoten van Oekraïne. In het nieuwe pakket zitten raketten voor luchtverdedigingssysteem IRIS-T SLM. Ook sturen de Duitse autoriteiten drones, kogels en reserveonderdelen voor artilleriesystemen en tanks.

    Duitsland zal raketten voor het Iris-T-luchtverdedigingssysteem leveren aan Oekraïne. Beeld Boevaya mashina / Wikimedia Commons

    "We blijven jullie steunen in dit defensieve conflict", verzekerde Pistorius zijn Oekraïense ambtgenoot, Roestem Oemjerov. Details over het bezoek van de Duitse bewindsman waren uit veiligheidsoverwegingen geheimgehouden.

    Oekraïne vraagt internationale bondgenoten regelmatig om meer ondersteuning voor de eigen luchtverdediging. Het land zegt momenteel niet de middelen te hebben om de massale Russische bombardementen te stoppen.

  3. Lavrov: 'Levering F-16's aan Oekraïne is nucleair signaal van NAVO'

    De geplande leveringen van F-16's door het Westen aan Oekraïne zijn een "nucleair signaal van de NAVO". Dat heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov donderdag gezegd tijdens een interview met het Russische staatspersbureau Ria Novosti.

    De moderne gevechtsvliegtuigen hebben volgens de Rus altijd centraal gestaan tijdens de "zogenaamde gezamenlijke nucleaire missies van de NAVO". Rusland "kan dus niet anders dan de levering van F-16's aan Oekraïne zien als een duidelijk signaal van de NAVO op nucleair gebied", klinkt het.

    Toch is er geen sprake van dat Oekraïne de gevechtsvliegtuigen zou uitrusten met nucleaire wapens. Kiev zegt dat het de F-16's nodig heeft om de situatie aan het front te keren.

    De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov.Beeld REUTERS

    Lavrov verzekerde tijdens het interview nog dat Rusland de vliegtuigen "zal vernietigen, net zoals andere NAVO-wapens". De Rus dreigde er ook mee dat Moskou de beperkingen op zijn nucleaire arsenaal zou versoepelen.

    Lavrovs kritiek volgt op de aankondiging van ons land om nog dit jaar de eerste F16-'s naar Oekraïne te sturen. Dat heeft premier Alexander De Croo (Open Vld) dinsdag gezegd tijdens een persconferentie met de Oekraïense president Volodymyr ZelenskyZelensky bezocht dinsdag Brussel. Eerder beloofden ook andere landen, onder andere Nederland en Denemarken, om F-16's te sturen.

  4. Sri Lanka neemt maatregelen tegen ronseling Sri Lankanen door Russisch leger

    De regering van Sri Lanka wil voorkomen dat Sri Lankaanse mannen zich aansluiten bij het Russische leger. Sinds het begin van de invasie van Oekraïne zijn vanuit Rusland honderden Sri Lankanen geronseld, vaak met valse beloftes over hoge salarissen. Sri Lanka gaat het moeilijker maken om een toeristenvisum aan te vragen voor Rusland en de regering stuurt een delegatie naar Moskou die zal proberen om tientallen Sri Lankanen terug te halen.

    In online campagnes, vaak op berichtendienst WhatsApp, wordt mannen gouden bergen beloofd als zij zich bij het Russische leger melden. De campagnes richten zich vooral op ex-militairen, die hebben gevochten in de decennialange burgeroorlog die in 2009 ten einde kwam. Door de slechte economische situatie zijn veel Sri Lankanen vatbaar voor de beloofde salarissen en verblijfsvergunningen.

    Sri Lanka is niet het enige Zuid-Aziatische land waar het Russische leger soldaten ronselt: ook India en Nepal hebben ermee te maken. Om te voorkomen dat burgers naar Rusland afreizen, geeft de Nepalese regering sinds begin dit jaar geen vergunningen meer uit. De Sri Lankaanse regering heeft sinds het begin van de invasie 455 klachten ontvangen van families van geronselde mannen. Ook zijn zeker zestien Sri Lankanen in Oekraïne vermist geraakt en hebben 37 mannen verwondingen opgelopen aan het front.

    Daan de Vries

  5. Belgische bijdrage van 200 miljoen euro munitiesteun voor Oekraïne na drie maanden nog niet betaald

    Slechts vier van de achttien EU- en NAVO-lidstaten die beloofd hebben dat ze geld zouden bijdragen aan een Tsjechisch plan om artilleriemunitie voor Oekraïne te kopen, hebben hun belofte voorlopig al ingelost. België, dat op 28 februari toezegde 200 miljoen euro te storten, is daar niet bij.

    Enkel Nederland, Denemarken, Canada en Portugal hebben in de afgelopen maanden effectief geld gestort om buiten de Europese Unie broodnodige artilleriemunitie voor Oekraïne aan te kopen, zei de Tsjechische minister van Defensie Jana Černochová woensdagavond.

    Het was de Tsjechische premier Petr Fiala die in februari aankondigde dat zijn diensten minstens 800.000 artilleriegranaten hadden gelokaliseerd buiten de EU, die een coalitie van bereidwillige landen zou kunnen opkopen voor Oekraïne. Dat land zit al maanden in de verdrukking op het slagveld en werd op een bepaald moment met een Russisch overwicht van 10 tegen 1 artilleriegranaten geconfronteerd. Dankzij Amerikaanse leveringen is dat overwicht de laatste weken meer wat verminderd.

    155 mm-granaten voor artilleriehouwitsers, hier van Amerikaanse makelij, voor Oekraïne.Beeld AP

    Toch is de nood aan de artilleriegranaten, waarvan er duizenden per dag worden afgevuurd, hoog. In totaal zegden achttien landen tot nu toe 1,6 miljard euro toe, zei Černochová. België is met een belofte van 200 miljoen euro een van de meest gulle schenkers. Nederland zegde 250 miljoen euro toe.

    Alleen blijft het bij de meeste landen voorlopig bij beloftes, aldus Černochová gisteren in Brussel na een bijeenkomst van de Europese ministers van Defensie. Haar diensten coördineren het initiatief en regelen zowel de aankoop als de nodige logistieke ondersteuning. Černochová riep de landen die hun deel nog niet hebben bijgedragen op dat zo snel mogelijk doen, “aangezien we geen munitie kunnen kopen op krediet”. “Wanneer sommige landen wel een overeenkomst hebben gesloten, maar nog geen fondsen hebben gestort, kunnen we niet verder met de aankoop. Ik roep die landen op het geld te sturen.”

    De woordvoerder van minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) zegt in een reactie dat “ons land de toegezegde fondsen zal storten binnen de afgesproken termijnen zoals vastgelegd in de overeenkomsten”. Wat die termijnen zijn, is echter niet bekend.

    Met het geld dat wel al gestort is, zouden tegen het einde van het jaar 500.000 stuks munitie naar Oekraïne gestuurd kunnen worden. De eerst leveringen zouden de komende dagen beginnen.

  6. Deense kandidate voor EU-verkiezingen trekt zich terug op verdenking van banden met Moskou

    Alexandra Sasha, de liberale kandidate voor de verkiezingen voor het Europees Parlement in Denemarken, trekt zich terug. Dat heeft ze laten weten op Facebook. De 28-jarige onderneemster doet dat na berichtgeving in de Deense tabloid B.T. over haar zogenaamde banden met Rusland.

    Sasha zegt al weken het slachtoffer te zijn van een "lastercampagne vol valse beweringen en onaangename interpretaties." Die kwamen fysiek en mentaal zwaar aan. "Ik moet nu toegeven dat ik het niet meer aankan", klinkt het.

    Alexandra Sasha, de liberale kandidate voor de verkiezingen voor het Europees Parlement in Denemarken, trekt zich terug.Beeld Instagram

    Volgens de tabloid heeft Sasha in 2016 en 2017 deelgenomen aan bijeenkomsten van het European Russian Forum, dat volgens experts de Russische president Vladimir Poetin steunt en is "opgericht om de belangen van Rusland te bevorderen".

    "Ik ben altijd heel uitgesproken geweest over mijn steun voor Oekraïne en de vrijheidsstrijd van het Oekraïense volk", verdedigt Sasha zich. Ze stelt de politiek vaarwel te zeggen.

    De Denen kiezen op 9 juni 15 Europarlementsleden. Volgens de laatste peilingen krijgt extreemrechts, verdeeld over twee partijen, de meeste stemmen, gevolgd door de liberale partij Venstre, die fors minder scoort dan bij de Europese verkiezingen in 2019.

  7. Oekraïne: Rusland verzamelt troepen bij Charkiv, ‘niet genoeg voor grootschalig offensief’

    Rusland is bezig met het verzamelen van troepen in de buurt van het noorden van de regio Charkiv. Dat schrijft de Oekraïense legerleider Oleksandr Syrsky op berichtendienst Telegram. De aantallen zijn volgens de generaal echter niet groot genoeg om een grootschalig offensief te laten slagen.

    De meeste gevechten spelen zich nog altijd af in het oostelijke deel van Oekraïne, waar de Russen deze maand een offensief startten. Het Oekraïense leger kampt nog altijd met een tekort aan manschappen, wat de Russen in staat heeft gesteld de afgelopen weken enkele kilometers op te rukken. Ook doet Rusland er alles aan om het dagelijks leven in de stad Charkiv te ontwrichten: zo bombardeerde het afgelopen zondag een volle bouwmarkt, waarbij zeker veertien doden vielen.

    Oekraïne zegt de situatie aan het front te hebben gestabiliseerd, meldt persbureau Reuters. Generaal Syrsky zegt dat de aangevulde munitievoorraad ervoor gezorgd heeft dat het leger zich beter kan verdedigen tegen Russische aanvallen. Hoewel hij de VS niet expliciet noemde, lijkt het vorige maand toegezegde steunpakket vanuit Amerika zijn vruchten af te werpen.

    Beeld ANP / EPA

    Jasper Daams

  8. Italië stuurt geen grondtroepen naar Oekraïne en verzet zich tegen oproep Stoltenberg

    Italië stuurt onder geen beding grondtroepen naar Oekraïne. Dat zei de Italiaanse minister Antonio Tajani van Buitenlandse Zaken in een interview met de Italiaanse publieke omroep RAI. Tajani herhaalde ook nog maar eens de boodschap dat de wapens die Italië naar Oekraïne stuurde, niet op Russisch grondgebied gebruikt mogen worden.

    De afgelopen week heeft NAVO-chef Jens Stoltenberg de druk bij lidstaten opgevoerd om Oekraïne toe te staan door het Westen geleverde wapens in te zetten tegen militaire doelen in Rusland. Van steeds meer landen mag Oekraïne dit doen, maar onder meer Italië en Duitsland peinzen er niet over. 

    Onder premier Giorgia Meloni is Italië een belangrijke bondgenoot van Kiev, maar Rome wil niet meer doen dan het leveren van militaire steun. Sinds het begin van de oorlog heeft Italië daar ongeveer een miljard euro aan uitgegeven.

    Jasper Daams

  9. Le Monde: ‘Inzet Europese opleiders in Oekraïne mogelijk kwestie van dagen’

    De Franse president Emmanuel Macron werkt aan een coalitie van Europese landen die op vrijwillige basis bereid zijn om militaire instructeurs naar Oekraïne te sturen. Dat meldt Le Monde. Volgens de Franse krant staat voorlopig niets vast, maar zou het sturen van Franse en Europese opleiders naar Oekraïne ene kwestie van weken en zelfs dagen kunnen zijn

    Macron zou de beslissing naar verluidt willen aankondigen tijdens het bezoek van Oekraïens president Volodymyr Zelensky aan Frankrijk op 6 juni, ter gelegenheid van de herdenking van 80 jaar D-day, de landing van de geallieerde troepen op de Normandische kusten op 6 juni 1944, wat het begin van het einde van de Tweede Wereldoorlog betekende.

    De Franse president Emmanuel Macron (l.), hier samen met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.Beeld AFP

    Macron kondigde bijna vier maanden geleden als eerste wereldleider aan dat hij niet uitsloot dat er op termijn westerse militairen naar Oekraïne gestuurd zouden worden. Niet aan het front en niet als gevechtseenheden, maar wel om bijvoorbeeld ter plaatse opleidingstaken uit te voeren. Ook zouden troepen uit Europa grenspatrouilletaken in het westen van Oekraïne kunnen uitvoeren, zodat er Oekraïense troepen vrijgemaakt kunnen worden voor het front.

    Bedoeling zou zijn om op termijn honderden opleiders naar Oekraïne te sturen, om ter plaatse bijvoorbeeld ontmijners op te leiden, maar ook om te helpen nieuwe militaire brigades op touw te zetten. 

    De komende dagen zou over de kwestie nog druk Europees topoverleg plaatsvinden. Macron zou het idee ook met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz besproken hebben tijdens zijn staatsbezoek aan Duitsland de voorbije dagen.

    Eind vorige week ontstond al speculatie toen de Oekraïense opperbevelhebber, generaal Oleksandr Syrsky, meldde dat hij de nodige documenten had getekend voor de ontvangst van Franse militairen. Het Oekraïense ministerie van Defensie nuanceerde dat bericht later en zei dat er nog niets beslist was.

    Lees ook. Boots on the ground onder de EU-vlag: ‘Wat als het trainingskamp getroffen wordt door een Russisch projectiel?’

  10. ▶ ‘Twee Russische patrouilleboten vernietigd op de Krim’, zegt Oekraïne

    De Oekraïense militaire inlichtingendiensten zegt dat het vannacht met behulp van zeedrones twee Russische patrouille- en transportboten van het type Tunets heeft uitgeschakeld in de Zwarte Zee ten zuiden van de Krim. “Op 30 mei 2024 viel de speciale eenheid van de GUR van het ministerie van Defensie van Oekraïne, 'Groep 13', met de hulp van Oekraïense Magura V5-marineaanvalsdrones met succes het scheepsdepot van de agressorstaat Rusland aan in de tijdelijk bezette Krim”, klinkt het in een bericht van de inlichtingendiensten.

    Rusland zou meerdere keren gevechtsvliegtuigen de lucht in hebben gestuurd in een poging de zeedrones uit te schakelen. “Niets weerhield de speciale troepen van het ministerie van Defensie van Oekraïne er echter van om hun gevechtsmissie met succes te voltooien”, klinkt het nog. “Als gevolg van de aanval werden twee Russische boten vernietigd: volgens voorlopige gegevens het hogesnelheidsamfibietransport KS-701 Tunets.”

    Op een bijbehorende video gemaakt vanuit een camera op de zeedrones is te zien hoe vliegtuigen en helikopters de drones proberen te onderscheppen. Ook is te zien hoe de onbemande vaartuigen richting twee schepen aan de kade varen, waarna een grote ontploffing volgt.

    Rusland van zijn kant zegt dat de Russische luchtafweer vannacht acht ATACMS-raketten heeft neergehaald boven de Zee van Azov, net als acht drones en twee onbemande vaartuigen boven en op de Zwarte Zee. De Russische claims kunnen niet onafhankelijk gecontroleerd worden.

    De door Rusland aangestelde bezettingsautoriteiten meldden dat “door brokstukken van raketten” twee ferry’s nabij de stad Kertsj beschadigd zijn geraakt. De schepen kunnen momenteel niet meer uitvaren, en ook het scheepvaartverkeer tussen de Krim en het Russische vasteland ligt stil.

    De twee geviseerde schepen in kwestie.Beeld rv

    Nabij de stad Kertsj ligt de gelijknamige brug die Rusland liet aanleggen na de annexatie van de Krim in 2014, en die Rusland met het schiereiland verbindt. Oekraïne heeft de brug al twee keer aangevallen, waardoor die zwaar beschadigd raakte, en heeft herhaaldelijk gezegd dat het de bedoeling is het bouwwerk de komende maanden definitief te proberen opblazen.

    De Oekraïense inlichtingendiensten zeggen dat ze sinds begin 2024 met behulp van autonome zeedrones al minstens vier Russische schepen hebben uitgeschakeld, waaronder het schip Ivanovets, van waarop kruisraketten werden gelanceerd, en het grote landingsschip Caeser Koenikov.

    In de nacht van woensdag op donderdag voerde Rusland ook opnieuw luchtaanvallen uit op Oekraïne. Volgens de luchtstrijdkrachten in Kiev zijn militaire steunpunten en belangrijke infrastructuur in Oekraïne het doelwit geworden van aanvallen met raketten en drones, maar alle 32 drones en 7 kruisraketten zouden zijn neergehaald.

    Lees ook. Oekraïne kondigt ‘ergste nachtmerrie’ voor Russische schepen aan: ‘Deze lente gaan we op jacht’

  11. Vier gewonden bij Russische drone- en raketaanval

    De Oekraïense luchtverdediging heeft vannacht zeven Russische raketten en 32 drones vernietigd. Dat zegt de commandant van de luchtmacht op Telegram. In totaal zou Rusland 51 raketten en drones hebben afgevuurd op ‘militaire faciliteiten en kritieke infrastructuur’.

    Onder andere de Oost-Oekraïense stad Charkiv zou tot de doelwitten hebben behoord. In een afzonderlijke verklaring zegt de burgemeester van de Oost-Oekraïense stad, Ihor Terechov, dat Rusland gisteravond kritieke infrastructuur in de stad heeft beschoten. Vier mensen zouden daarbij gewond zijn geraakt.

    Vrijwel dagelijks bestoken de Russen Oekraïne met drones en raketten. Het Oekraïense leger kampt al tijden met een tekort aan luchtverdedigingssystemen. Daar lijkt binnenkort echter verandering in te komen. Zweden heeft gisteren als eerste land toegezegd radarvliegtuigen naar Kyiv te sturen, waarmee Oekraïne het luchtruim kan bewaken. Ook verwacht Oekraïne binnenkort door het Westen geleverde F-16’s in gebruik te kunnen nemen.

    Jasper Daams

  12. Nieuwste Amerikaanse steun heeft ‘reëel effect’ op het Oekraïense slagveld, zegt Blinken

    Het recentste Amerikaanse steunpakket voor Oekraïne ter waarde van 61 miljard dollar begint zijn vruchten af te werpen, zegt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken. Volgens Blinken "zien we dat het reële effecten heeft, inclusief het stabiliseren van het front".

    Na maanden gebakkelei ging het Amerikaanse Congres eind april akkoord met het steunpakket voor Oekraïne. Op dat moment had Oekraïne aan alles tekort, van luchtafweer tot artillerie. Oekraïne sprak de verwachting uit dat mei en juni nog hele zware maanden zouden worden, omdat Rusland met extra offensieven zou proberen te profiteren van de periode totdat de Oekraïense voorraden waren aangevuld.

    De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken.Beeld Photo News

    Zo’n offensief kwam er onder meer in de grensregio Charkiv, waar de Russen binnen mum van tijd tientallen vierkante kilometers wisten te veroveren. Inmiddels is het front daar stabiel, zei Oekraïne al eerder. Veel van de toegezegde Amerikaanse hulp laat echter nog op zich wachten.

    Bovendien frustreert het de Oekraïners dat ze de Amerikaanse wapens niet tegen militaire doelen ín Rusland in mogen zetten. Volgens Oekraïne had het de Russische troepenopbouw aan de grens met Charkiv kunnen verstoren, als die beperking er niet was geweest. NAVO-baas Jens Stoltenberg en verschillende lidstaten hebben inmiddels opgeroepen Oekraïne ook in Rusland doelen te laten treffen met westerse wapens.

    Blinken wilde dat vandaag nog niet toezeggen. "We hebben ons altijd aangepast en bijgestuurd waar dat noodzakelijk was. Dat zullen we blijven doen", aldus Blinken in Moldavië, waar hij begon aan een korte tour door Europese landen. "We luisteren altijd, we leren altijd en we maken afwegingen over wat noodzakelijk is voor Oekraïne om zich te blijven verdedigen."

    Joram Bolle

  13. Drie mensen opgepakt in Polen na mogelijke brandstichtingen namens Rusland

    Er zijn drie personen opgepakt in Polen die verdacht worden van brandstichtingen namens Rusland. Dat hebben de Poolse veiligheidsdiensten woensdag gemeld.

    Het gaat om nieuwe aanhoudingen in het kader van een onderzoek naar sabotageactiviteiten van een georganiseerde criminele bende, verduidelijkt een woordvoerder in een verklaring. In dit geval gaat het vooral om brandstichting in naam van de Russische geheime dienst. De afgelopen maanden waren er meerdere branden met een onbekende oorzaak in Polen.

    De opgepakte personen, een Pool en twee Wit-Russen, zijn in voorlopige hechtenis geplaatst en riskeren een levenslange gevangenisstraf.

  14. Borussia Dortmund krijgt wapenfabrikant Rheinmetall, die tanks en munitie levert aan Oekraïne, als sponsor

    De Duitse wapenfabrikant Rheinmetall is per direct een nieuwe sponsor van voetbalclub Borussia Dortmund. Dat meldt de club, die zaterdag in de finale van de Champions League staat tegen Real Madrid, op de eigen website.

    Rheinmetall is onder meer de producent van onderdelen voor Duitse Leopard-tanks, zoals het kanon. Sinds vorig jaar zijn door Rheinmetall gereviseerde Leopard 1- en 2-tanks actief op het slagveld in Oekraïne. Die tanks zijn mede door Nederland gefinancierd. Ook maakt Rheinmetall granaten voor artillerie en munitie voor andere gevechtsvoertuigen, zoals luchtdoelgeschut Gepard. Er staan nieuwe fabrieken gepland in Duitsland en Oekraïne om aan alle vraag te kunnen voldoen.

    Beeld ANP / EPA

    Volgens Borussia Dortmund is het besluit om in zee te gaan met een wapenfabrikant het gevolg van een "nieuw normaal" dat na de Russische invasie van Oekraïne is ontstaan. "Veiligheid en defensie zijn fundamentele hoekstenen van onze democratie", aldus voorzitter Hans-Joachim Watzke in een verklaring. "Daarom vinden we dit de juiste beslissing, als we kijken naar hoe we die hoekstenen moeten beschermen. Zeker nu we elke dag zien hoe die vrijheid in Europa moet worden verdedigd."

    De wapenfabrikant zal niet op het shirt van Borussia Dortmund staan, maar het logo is vanaf nu wel zichtbaar bij persconferenties en rondom wedstrijden. De sponsorovereenkomst geldt in ieder geval voor de komende drie jaar.

    Joram Bolle

  15. Nieuw Zweeds hulppakket van 1,16 miljard euro voor militaire steun aan Oekraïne

    Zweden zal voor 1,16 miljard euro aan militaire hulp naar Oekraïne sturen. Het gaat onder meer om nieuwe radarvliegtuigen en gepantserde transportvoertuigen. Het zestiende hulppakket voor Oekraïne is het grootste van de Zweden tot nog toe en moet de Oekraïense luchtafweer versterken.

    Volgens de Zweedse minister van Defensie, Pål Jonson, bevat het pakket onder meer ASC 890-vliegtuigen. Die toestellen kunnen doelwitten op lange afstand identificeren. "De ASC 890 zal Oekraïne een nieuwe capaciteit bieden tegen zowel lucht- als maritieme doelwitten", aldus de minister op X.

    Twitter bericht wordt geladen...

    In het pakket zitten ook de training, technische uitrusting en ondersteuning voor de nieuwe capaciteit, staat in een persbericht van de Zweedse regering. Door die donatie zal de eigen capaciteit afnemen. Zweden zal daarom bijkomende S 106 GlobalEye-vliegtuigen aankopen en de eerdere bestelling van twee GlobalEye-toestellen versnellen, klinkt het.

    Het Zweedse hulppakket bevat ook RB 99-AMRAAM-raketten, die kunnen worden gebruikt door vliegtuigen en luchtafweersystemen op de grond. Voor gebruik vanop de grond zullen de raketten opnieuw ontworpen worden, klinkt het.

    Voorts zal Zweden onder meer de volledige voorraad aan gepantserde troepentransportvoertuigen op rupsband (PBV 302) doneren. "Het Oekraïense leger organiseert een aantal nieuwe brigades en heeft daarvoor gepantserde voertuigen voor infanteriecompagnieën nodig", klinkt het. Zweden geeft ook wisselstukken, materiaal voor onderhoud en munitie mee met de voertuigen.

    Verder krijgt Oekraïne van Zweden ook artilleriemunitie van het kaliber 155 mm, waar Kiev een tekort aan heeft. Het hulppakket bevat ook middelen voor het onderhoud van eerder gedoneerd materiaal en financiële steun aan coalities voor bepaalde capaciteiten voor Oekraïne.

    Zweden was aanvankelijk van plan om Gripen-gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne te geven. Dat project is dinsdag opgeschort. Stockholm reageerde zo op de vraag van partnerlanden om eerst de voorkeur te geven aan de levering van F-16's.

    Sinds Rusland Oekraïne in februari 2022 binnenviel, leverde Zweden Kiev al voor 43,5 miljard Zweedse kroon (bijna 4 miljard euro) aan hulp.

  16. Rusland en Oekraïne melden droneaanvallen over en weer

    Oekraïne is vannacht opnieuw aangevallen met Russische drones, zegt de Oekraïense luchtmacht in een bericht op Telegram. Dertien van de veertien drones zouden uit de lucht zijn geschoten. Elf daarvan werden neergehaald boven Mykolajiv, meldt de gouverneur van de zuidelijke provincie op Telegram. Daarbij zou geen schade zijn aangericht. De beweringen kunnen niet onafhankelijk worden geverifieerd.

    Ook de centraal gelegen provincie Kirovohrad en de noordwestelijke provincie Rivne zijn volgens Oekraïne het doelwit van droneaanvallen. In Kirovohrad veroorzaakte brokstukken van neergehaalde drones schade aan elektriciteitskabels. Doordat in Rive infrastructuur voor energievoorziening werd geraakt door brokstukken, zaten in sommige plekken mensen tijdelijk zonder stroom.

    Een Oekraïense militair lanceren een drone.Beeld REUTERS

    Rusland bestookt Oekraïne vrijwel dagelijks met drone- en raketaanvallen. Die richten zich regelmatig op het elektriciteitsnetwerk. Daarbij worden geregeld ook doelen getroffen in regio’s die een minder goede luchtverdediging hebben. Oekraïne kampt al langer met een tekort aan luchtverdedigingssystemen zoals de Amerikaanse Patriots.

    Ook Rusland zegt afgelopen nacht het doelwit te zijn geweest van een Oekraïense droneaanval. De gouverneur van de zuidelijke provincie Krasnodar meldt in een bericht op Telegram dat boven de stad Armavir een drone is neergehaald. In die stad staat een radarstation, bedoeld om vijandige raketaanvallen vroegtijdig te detecteren en om te waarschuwen voor een (nucleaire) aanval.

    Deze week berichtte het Oekraïense medium Kyiv Independent over eerdere aanvallen op radarstations in Rusland. Die zouden het werk zijn van de Oekraïense inlichtingendienst. Bij een aanval vorige week zou het radarstation bij Armavir zijn geraakt, waardoor er brand zou zijn uitgebroken.

    Thom Canters

  17. Rusland plant belastingverhogingen om oorlog te betalen

    Rusland werkt aan belastingverhogingen voor de hoge inkomens en de bedrijven. Dat heeft het ministerie van Financiën dinsdag aangekondigd. Rusland zoekt geld voor zijn oorlog in Oekraïne.

    De Russische overheidsuitgaven zijn sinds de inval in Oekraïne in 2022 vele malen hoger dan de inkomsten, waardoor het land met een aanzienlijk begrotingstekort kampt.

    Het ministerie heeft voorgesteld om de bedrijvenbelasting te verhogen van 20 naar 25 procent en om nieuwe belastingdrempels in te voeren voor de hoogste inkomens. Voor soldaten die actief zijn in Oekraïne komen er uitzonderingen.

    De hervormingen zouden nog dit jaar door het Russische parlement kunnen passeren en volgend jaar van kracht gaan.

  18. Macron en Scholz willen Oekraïne 'toelaten militaire sites te treffen op Russisch grondgebied'

    Oekraïne moet het recht hebben om Russische militaire installaties uit te schakelen met wapens uit het Westen, ook als die installaties zich op Russisch grondgebied bevinden. Dat hebben de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz vanavond gezegd op een gezamenlijke persconferentie in het Duitse Meseberg.

    "Wij steunen Oekraïne, en we willen geen escalatie. Daar is niets aan veranderd", zei Macron na een vraag van een journalist over de kwestie die de laatste weken voor fel debat zorgt. Oekraïne zegt dat met een hand op de rug moet vechten doordat het met wapens die het van zijn bondgenoten krijgt niet mag vuren op bijvoorbeeld Russische raketinstallaties binnen Rusland.

    Vooral de Verenigde Staten laten dat niet toe. Maar Macron maakte duidelijk dat wat hem betreft die beperking onnodig is. "Hoe leg je aan de Oekraïners uit dat ze hun steden moeten beschermen tegen Russische raketaanvallen als we hen tegelijk zeggen: 'Je mag de sites vanwaar de raketten worden gelanceerd niet raken'? Dan zeggen we hen eigenlijk: we leveren jullie wapens, maar jullie mogen jullie niet verdedigen. Wij (Macron en Scholz, red.) vinden dat we hen zouden moeten toelaten om militaire sites te neutraliseren van waaruit raketten worden afgevuurd en van waaruit Oekraïne wordt aangevallen." 

    De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.Beeld AFP

    Macron zei ook dat "andere doelwitten in Rusland en civiele of andere militaire sites in Rusland" echter nog steeds uitgesloten zouden moeten zijn.

    Scholz zei op zijn beurt dat hij het eens was met Macron, en dat Oekraïne het recht heeft zich te verdedigen "zolang het de voorwaarden naleeft volgens het internationaal recht en die de landen die de wapens leveren opleggen, inclusief de Verenigde Staten". "Maar Oekraïne heeft elke toelating onder het internationaal recht voor wat het doet. Dat moet expliciet gezegd worden. Ik vind het vreemd dat sommige mensen zeggen dat Oekraïne zich niet mag verdedigen en daarvoor de gepaste maatregelen mag nemen."

    Eerder vandaag waarschuwde Russisch president Vladimir Poetin voor een "permanente escalatie die ernstige gevolgen kan hebben" indien Oekraïne met bijvoorbeeld westerse raketten Russische doelwitten op Russisch grondgebied zou proberen uitschakelen (zie bericht 17.51 uur). NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg zei echter geen escalatie te vrezen en riep de lidstaten van de alliantie op de beperking achterwege te laten.

    Lees ook. ‘We zagen militaire uitrusting liggen, 1 of 2 kilometer van de grens, en konden niets doen’: Oekraïne wil af van beperking westerse wapens

  19. Rutte: leveren artilleriegranaten aan Kiev loopt volgens plan, eerste levering binnen enkele dagen

    Het Tsjechische initiatief om honderdduizenden artilleriegranaten te kopen voor Oekraïne loopt op dit moment volgens plan, aldus Nederlands ontslagnemend premier Mark Rutte. Hij is dinsdagavond in Praag voor overleg met de Tsjechische premier Petr Fiala en enkele andere bondgenoten.

    Tijdens de bijeenkomst wordt gekeken of er "aanpassingen nodig zijn en hoe we het kunnen versnellen", zei Rutte. Landen moeten volgens hem worden aangezet om te blijven leveren aan Oekraïne dat te maken heeft met een Russisch offensief. De situatie aan het front is enigszins gestabiliseerd, hoorde Rutte van de Oekraïeners.

    Volgens premier Fiala heeft het Tsjechische initiatief dat wordt gesteund door vijftien lidstaten van de NAVO en de EU, inmiddels meer dan 1,6 miljard euro opgeleverd. Hij zei volgens persbureau Reuters dat volgende maand de eerste tienduizenden 155 mm artilleriegranaten aan Oekraïne zullen worden geleverd. De eerste leverantie kan Oekraïne binnen enkele dagen verwachten, aldus Fiala.

    De Tsjechische premier Petr Fiala (l.) samen met Nederlands premier Mark Rutte in Praag.Beeld ANP / EPA
  20. Zelensky bij herdenking D-day in Frankrijk

    De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is volgende week aanwezig bij de officiële herdenking van D-day in Frankrijk, meldt de Franse president Emmanuel Macron. Samen met andere leiders staat Zelensky op 6 juni stil bij de landing van de geallieerden tachtig jaar geleden op de kust van Normandië.

    D-day geldt als begin van het einde van de Tweede Wereldoorlog in West-Europa. Hoewel ook de Russen meevochten tegen nazi-Duitsland, is de Russische president Vladimir Poetin niet welkom bij de herdenking door de Russische oorlog tegen Oekraïne. Rusland mag zich wel op een andere manier laten vertegenwoordigen.

  21. Poetin bedreigt ‘kleine en zeer dichtbevolkte’ Europese landen

    De Russische president Vladimir Poetin heeft opnieuw gewaarschuwd tegen het eventueel toekomstig Oekraïens gebruik van westerse wapens tegen Russische doelwitten op Russisch grondgebied. Daarover is er steeds meer discussie in de westerse hoofdsteden, al staan onder andere vooral de Verenigde Staten, Duitsland en Italië Oekraïne voorlopig nog niet toe terug te schieten naar de Russen wanneer die Oekraïne vanuit Russisch grondgebied aanvallen en bombarderen.

    "In Europa, en zeker in de kleine landen, moeten ze goed nadenken waar ze mee spelen", zo zei Poetin deze namiddag op een persbriefing tijdens een bezoek aan Oezbekistan. "Ze kunnen zich maar beter herinneren dat het vaak gaat om staten met een klein grondgebied en een zeer hoge bevolkingsdichtheid. Dat is een belangrijke factor om in het achterhoofd te houden voor ze spreken over het in de diepte toeslaan op Russisch grondgebied. Deze permanente escalatie kan ernstige gevolgen hebben."

    Russisch president Poetin vanmiddag in Oezbekistan.Beeld AFP

    De waarschuwing van Poetin lijkt specifiek gericht tegen de kleine Baltische staten Estland, Letland en Litouwen. Daar leeft effectief de vrees dat Rusland na een eventuele overwinning in Oekraïne ook hen zal bedreigen en mogelijk de gok wil nemen dat de NAVO geen oorlog met Rusland zal durven riskeren voor een van de drie kleine NAVO-lidstaten.

    Eerder vandaag zei NAVO-topman Jens Stoltenberg dat wat hem betreft de bestaande beperkingen voor Oekraïense aanvallen worden opgeheven. Voor Oekraïne is het moeilijk zich te verdedigen in de oblast Charkiv, wanneer de Oekraïners geen doelwitten zoals artillerieposities of luchthavens aan de andere kant van de grens kunnen aanvallen, aldus de secretaris-generaal. De gevechten in de oblast vinden vooral plaats aan de grens tussen Rusland en Oekraïne.

    Lees ook. ‘We zagen militaire uitrusting liggen, 1 of 2 kilometer van de grens, en konden niets doen’: Oekraïne wil af van beperking westerse wapens

  22. Levering Zweedse Gripens opgeschort, F-16's krijgen de voorkeur

    Zweden schort het project om Gripen-gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne te sturen op. Het land reageert zo op de vraag van partnerlanden om eerst de voorkeur te geven aan de levering van F-16's. Dat zegt het Zweedse defensieministerie.

    "De andere landen (...) hebben ons gevraagd te wachten met het doneren van het Gripen-systeem", aldus de woordvoerder van Pål Jonson, de Zweedse minister van Defensie.

    "Onze partners van de coalitie (...) onderstrepen dat de gelijktijdige invoering van twee luchtgevechtssystemen erg complex is en dat we ons nu moeten concentreren op de invoering van het F-16-systeem in de Oekraïense luchtmacht", aldus Jonson. De Gripen-straaljager is geproduceerd door de Zweedse fabrikant Saab.

    Een Gripen-gevechtsvliegtuig.Beeld Getty Images

    Een ander obstakel voor de mogelijke levering van de Gripens aan Kiev, is het gebrek aan "beschikbaarheid van Oekraïense piloten", aldus nog de woordvoerder van de minister.

    De Zweedse regering kondigde in september aan dat Oekraïense piloten met succes een eerste vorming op de Gripen hadden gevolgd. "We sluiten de levering van Gripens later niet uit, maar we concentreren ons nu op het F-16-systeem."

  23. EU wil nog meer Oekraïense soldaten trainen, geen consensus over locatie

    De lidstaten van de Europese Unie willen het ambitieniveau van de missie voor de opleiding van Oekraïense soldaten verder optillen. Dat heeft hoge vertegenwoordiger Josep Borrell van het Europese veiligheidsbeleid dinsdag aangegeven. Er is wel geen consensus over de vraag of Europese instructeurs dat ook op Oekraïens grondgebied moeten doen.

    "Oekraïne gaat meer soldaten mobiliseren, dus het heeft meer opleiding nodig", zo verklaarde Borrell na afloop van een vergadering met de defensieministers van de 27 lidstaten. "Wij gaan onze opleidingscapaciteit moeten aanpassen aan de noden van Oekraïne en binnenkort nieuwe doelstellingen moeten vastleggen. Er is een groeiende consensus om het ambitieniveau te verhogen".

    De opleidingsmissie EUMAM startte in 2022 met de ambitie om 15.000 Oekraïense soldaten te trainen. Intussen hebben ruim 50.000 soldaten een opleiding gekregen. Borrell hoopt dat de lidstaten dit aantal tegen het einde van de zomer kunnen optillen tot 60.000, maar de Spanjaard laat zich vooralsnog niet vastpinnen op een nieuwe doelstelling. Dat deed de Estse minister Hanno Pevkur wel: hij suggereerde de lat te verleggen naar 100.000 soldaten.

    De opleidingen vinden voorlopig enkel in de EU plaats. Sommige lidstaten menen dat het zinvol zou zijn om een aantal trainingen in Oekraïne zelf te geven, maar andere zijn beducht voor de risico's die gepaard gaan met de aanwezigheid van Europese militaire instructeurs op Oekraïens grondgebied, ook al gaat het niet om gevechtstroepen. "Er is over gepraat, maar er is geen duidelijk gemeenschappelijk Europees standpunt", stelde Borrell.

    Oekraïense soldaten bij een opleiding in de regio Donetsk.Beeld Anadolu via Getty Images
  24. Eerste F-16’s ‘zeer binnenkort’ te zien boven het slagveld, zegt Oekraïne

    Oekraïne zegt dat het ‘zeer binnenkort’ kan beschikken over de eerste door het Westen geleverde F-16’s. Minister van Defensie Roestem Oemerov maakt dat bekend in een interview met persbureau Reuters. Daarin zegt hij ook dat het Westen haast moet maken met het sturen van meer wapens.

    De training van F-16-piloten is op dit moment in volle gang. Als de straaljagers eenmaal zijn geleverd, hoopt Oekraïne weer een luchtoverwicht te kunnen bereiken in eigen land. Op dit moment heeft Oekraïne niet voldoende geavanceerde vliegtuigen om Russische raketten en gevechtsvliegtuigen tegen te houden. Daar zou de F-16 verandering in moeten brengen.

    De allereerste F-16’s zullen waarschijnlijk van Nederland en Denemarken afkomstig zijn. Die landen zijn ook betrokken bij de training van piloten. Eerder vandaag kondigde ook België aan dertig F-16’s te zullen leveren. Die levering vindt plaats in de loop van een paar jaar, al zullen de eerste F-16’s dit jaar nog naar Oekraïne gaan. België heeft expliciet gezegd dat de F-16’s alleen boven Oekraïens grondgebied mogen worden ingezet. Op dit moment woedt binnen de NAVO een discussie of westerse wapens niet ook op Russisch grondgebied ingezet moeten kunnen worden. Met name de VS en Duitsland zien dat niet zitten.

    Hoewel Oemerov blij is dat F-16 binnenkort zijn intrede kan maken boven het slagveld, is dat volgens hem niet voldoende om Rusland af te houden: ‘We hebben meer wapens nodig, meer vuurkracht, meer langeafstandsraketten, we moeten ze niet toestaan ons grondgebied te betreden.’ Volgens Oemerov laat tot de helft van de toegezegde militaire hulp op zich wachten: ‘Tijd is supercruciaal. Om aanvallen af te weren, moeten de leveringen op tijd plaatsvinden’.

    De Oekraïense minister van Defensie Roestem Oemerov.Beeld REUTERS

    Joram Bolle

  25. NAVO-chef sust: geen oorlog met Rusland bij inzet westerse wapens

    In het debat over het gebruik van westerse wapens voor Oekraïense aanvallen op militaire doelwitten in Rusland, verhoogt de NAVO-topman Jens Stoltenberg de druk. Hij wil dat de bestaande beperkingen voor Oekraïense aanvallen worden opgeheven.

    Voor Oekraïne zou het moeilijk zijn zich te verdedigen in de oblast Charkiv, wanneer de Oekraïners geen doelwitten zoals artillerieposities of luchthavens aan de andere kant van de grens kunnen aanvallen, aldus de secretaris-generaal. De gevechten in de oblast vinden vooral plaats aan de grens tussen Rusland en Oekraïne.

    Zijn uitspraken - in de marge van de vergadering van de EU-defensieministers in Brussel - zetten landen zoals Noorwegen en Duitsland onder druk. Zij leggen beperkingen op het gebruik van door hen geleverde wapens op. Zo mogen ze geen doelwitten in Rusland aanvallen. Ook premier De Croo zei eerder vandaag dat Oekraïne de Belgische F-16's enkel boven hun eigen grondgebied mogen gebruiken. De vrees bestaat dat de NAVO zo een conflictpartij wordt.

    Stoltenberg en defensieministers uit oostelijke NAVO-landen zeiden dinsdag in Brussel geen groot risico op escalatie te zien. De secretaris-generaal van de NAVO benadrukte dat de wapens na levering eigenlijk Oekraïense wapens zijn en dat enkele NAVO-landen al lang wapens zonder beperkingen leveren. Bovendien dekt het zelfverdedigingsrecht van Oekraïne het gebruik van wapens tegen militaire doelwitten, klonk het.

    De Estse minister van Defensie, Hanno Pevkur, verklaarde dat er ook was gewaarschuwd voor het risico op escalatie bij de levering van tanks, gevechtsvliegtuigen en kruisraketten door Frankrijk en Groot-Brittannië, maar dat er uiteindelijk niets is gebeurd. "Rusland gebruikt natuurlijk elke mogelijkheid om te zeggen dat het een escalatie is wanneer we iets nieuws sturen", aldus Pevkur.

    NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg.Beeld Photo News
  26. Polen sluit sturen troepen naar Oekraïne niet uit

    De Poolse minister van Buitenlandse Zaken zegt niet te willen uitsluiten dat er Poolse troepen naar Oekraïne gaan. Radoslaw Sikorski deed die uitspraak in een interview met de Poolse krant Gazeta Wyborcza.

    Hoe serieus het plan daadwerkelijk is, is nog de vraag. Sikorski zegt dat hij met zijn opmerking verwarring wil zaaien bij de Russen: "Laat Poetin maar raden wat we zullen doen." Met zijn woorden sluit Sikorski zich aan bij Frans president Emmanuel Macron, die eerder al zei niet te willen uitsluiten dat de NAVO troepen naar Oekraïne stuurt. Die ambiguïteit leidde tot afwijzende reacties van andere NAVO-lidstaten en NAVO-baas Stoltenberg.

    Sikorski liet zich er niet over uit wanneer en in welke hoedanigheid Poolse troepen mogelijk naar Oekraïne gaan. De Duitse krant Der Spiegel berichtte dit weekend dat naast Polen ook de Baltische staten overwegen troepen te sturen als Rusland een grote doorbraak bewerkstelligt. Polen, Estland, Letland en Litouwen vrezen dat als Rusland wint in Oekraïne een inval in hun land een kwestie van tijd is.

    Joram Bolle

  27. Wat moeten we onthouden van de persconferentie?

    Politiek journalist Ann De Boeck volgde de ontmoeting van Zelensky en De Croo en de persconferentie van de twee staatsleiders ter plaatse. "Het is duidelijk dat er draconische veiligheidsmaatregelen werden getroffen", zegt ze aan de telefoon.

    Lees hier meer: Over het verrassingsbezoek van Zelensky aan België: ‘Dit is mooi meegenomen voor De Croo in de campagne’

    Ann De Boeck volgde de persconferentie van Zelensky en De Croo.Beeld Eva Beeusaert - Photo News
  28. Zelensky: Biden zou naar vredestop in Zwitserland moeten komen

    Op de persconferentie haalde Oekraïens president Volodymyr Zelensky ook nog een geplande vredestop over de invasie in zijn land aan. Die zal half juni plaatsvinden in Zwitserland. Om van die top een succes te maken, zou ook Amerikaans president Joe Biden moeten aansluiten, aldus Zelensky. 

    Dat Biden zijn aanwezigheid nog niet bevestigd heeft, noemt de Oekraïense president "geen sterke beslissing". Bovendien speelt Bidens afwezigheid volgens hem in het voordeel van Poetin.

    Zelensky beschuldigt Russisch president Vladimir Poetin er ook van de top te willen "saboteren". "Poetin is erg bang voor de vredestop", aldus Zelensky tijdens de persconferentie. "Hij heeft geprobeerd deze top te doen mislukken en hij blijft dat doen."

    Oekraïens president Volodymyr Zelensky en Belgisch premier Alexander De Croo tijdens de persconferentie.Beeld Photo News
  29. Nederland doet poging om met verschillende landen één compleet Patriot-systeem bij elkaar te sprokkelen

    Nederland probeert samen met andere landen een Patriot-systeem samen te stellen, meldt het Nederlandse ministerie van Defensie. Door in verschillende landen naar Patriot-onderdelen te zoeken, hoopt Nederland Oekraïne één volledig systeem te kunnen bieden.

    Oekraïne vraagt al maanden om meer Patriot-systemen. Die geavanceerde Amerikaanse luchtafweer moet helpen om grote steden in het land te verdedigen. Vanwege een gebrek aan luchtafweer kunnen de Russen de afgelopen weken onder meer met regelmaat Charkiv treffen, de tweede stad van het land. Westerse landen zijn echter zeer terughoudend in de levering van Patriots. Hoewel Oekraïne op korte termijn vijf tot zeven Patriots nodig zegt te hebben, heeft alleen Duitsland beloofd een compleet systeem te leveren.

    Twitter bericht wordt geladen...

    Een systeem bestaat meestal uit zes tot acht lanceerinstallaties met verschillende raketten, een radarsysteem, een besturingssysteem, stroomvoorziening en een antennemast. Eerder heeft Nederland Oekraïne enkele lanceerinstallaties en raketten geleverd. Nederland heeft drie volledige Patriot-systemen en eenheden die ze bedienen. Ook beschikt Nederland over materiaal om een vierde vuureenheid operationeel te maken. De onderdelen daarvan dienen ook als reserve voor de drie operationele systemen.

    Welke onderdelen Nederland nu aan Oekraïne ter beschikking wil stellen, is onduidelijk. Volgens minister Ollongren van Defensie kan Nederland het risico nemen om zelf tijdelijk minder onderdelen te hebben, omdat toeleveranciers gezegd hebben versneld met vervanging te komen. Bovendien heeft NAVO-baas Stoltenberg opgeroepen om voor Oekraïne toch de reserves in te zetten die een land volgens de regels eigenlijk zelf aan moet houden.

    Joram Bolle

  30. Oekraïne mag Belgische F-16's alleen gebruiken op eigen grondgebied

    De F-16's die ons land levert aan Oekraïne mag het Oekraïense leger enkel gebruiken op het eigen grondgebied. Dat heeft premier Alexander De Croo geantwoord tijdens de persconferentie. Nochtans vraagt Oekraïens president Volodymyr Zelensky om Oekraïne "alsjeblieft het recht te geven om met de geleverde wapens aanvallen op Russisch grondgebied uit te voeren".

    Het is door de recente Russische opmars in de grensregio Charkiv dat in het Westen de discussie is ontstaan of Oekraïne de geleverde wapens ook mag gebruiken om doelen op Russisch grondgebied te treffen. Verschillende landen hebben het gebruik van de wapens die ze leveren beperkt tot het grondgebied van Oekraïne, waaronder de Krim en de Donbas. Aanvallen op Russisch grondgebied zijn dus verboden met die westerse wapens. 

    Toch krijgt Zelensky in zijn vraag steun vanuit de NAVO-top. Gisteren zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg nog dat Oekraïners  "met een hand op de rug gebonden" moeten vechten als ze geen doelen op Russisch grondgebied mogen treffen. Hij acht het tijd "om een aantal beperkingen te heroverwegen".

    Die oproep herhaalt Stoltenberg vandaag op een EU-top met de defensieministers in Brussel. Het gebruik van westerse wapens door het Oekraïense leger op doelen in Rusland "zou de NAVO en zijn leden geen deel van het conflict maken", benadrukt hij.

  31. De Croo bevestigt 'zo snel mogelijk' F-16's te sturen: 'We moeten meer doen, sneller en beter'

    In een persconferentie bevestigt premier Alexander De Croo (Open Vld) dat ons land "zo snel mogelijk" F-16's aan Oekraïne zal leveren. Het doel is om het eerste gevechtsvliegtuig "voor het einde van 2024" te kunnen bezorgen, zegt De Croo, al staat dat volgens een Belgische bron niet zwart op wit in het veiligheidsakkoord. Het Oekraïense volk heeft "het juiste materiaal nodig om zich te verdedigen tegen deze brutale invasie", aldus De Croo.

    Daarnaast zal ons land het Oekraïense leger ook bijstaan in het onderhoud van het materieel en zal het ook op industrieel vlak steun geven. De overeenkomst voorziet ook in steun aan de heropbouw van het verwoeste land. Daarnaast erkent De Croo dat "er meer gedaan moet worden, sneller en beter".

    De Croo drukt ook de blijvende steun van België aan Oekraïne uit. Hij benadrukt dat Oekraïne in België een partner heeft gevonden die het land zal bijstaan in het pad naar het EU- en NAVO-lidmaatschap.

  32. Zelensky en De Croo tekenen veiligheidsakkoord: '997 miljoen euro militaire hulp'

    Oekraïens president Volodymyr Zelensky en premier Alexander De Croo hebben in Brussel een veiligheidsakkoord ondertekend. Dat omvat voor dit jaar nog de levering van zeker 977 miljoen euro aan militaire hulp. Daarnaast belooft Brussel de komende tien jaar verdere steun aan Kiev. Dat meldt Zelensky op X.

    Zelensky en De Croo tekenen het bilaterale akkoord.Beeld BELGA

    Zoals Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) eerder al aankondigde, zal België dertig F-16's leveren. De eerste moeten dit jaar al aankomen, werd afgesproken. Zelensky bedankt op X De Croo, de Belgische regering en alle Belgen voor hun "onwrikbare en langdurige" steun.

    Twitter bericht wordt geladen...

    De steun bestaat verder uit moderne pantservoertuigen, de uitrusting om te voldoen aan de Oekraïense luchtmacht- en luchtverdedigingsbehoeftes, het beschermen van maritieme veiligheid, het helpen met de opruiming van mijnen, de deelname aan de artilleriemunitiecoalitie en militaire opleiding.

    Een ander luik van het akkoord behelst de samenwerking op het vlak van defensie-industrie, steun voor het Oekraïense tienpuntenplan voor vrede, strengere sancties tegen Rusland, schadevergoedingen, gerechtigheid voor de aanvallen, gebruik van bevroren Russische tegoeden en economisch herstel.

    Er komt ook een verdere samenwerking op het vlak van inlichtingen, cyberveiligheid en de aanpak van desinformatie. Er is, nog volgens Zelensky, Belgische steun voor het Oekraïense lidmaatschap van EU en NAVO.

    Tijdens zijn bezoek aan Brussel zal Zelensky ook nog door de koning ontvangen worden, om daarna op de militaire luchthaven van Melsbroek de piloten, instructeurs en technici van de F-16's te ontmoeten, samen met minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS).

  33. België wil in totaal 30 F-16's leveren aan Oekraïne tegen 2028, eerste vliegtuig dit jaar geleverd

    Ons land wil in totaal dertig F-16's leveren aan Oekraïne tegen 2028, dat kondigde minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) aan op Bel-RTL. Dat is een forse verhoging van de eerste belofte: eerder ging het om maximaal vier vliegtuigen

    Het eerste gevechtsvliegtuig moet "tegen het einde van dit jaar" geleverd worden, zegt Lahbib. De federale regering had zich eerder al geëngageerd om, indien mogelijk, een eerste F-16 dit jaar nog te leveren.

    Ons land heeft nieuwe gevechtsvliegtuigen aangekocht, de F-35's. De oudere F-16's kunnen pas geleverd worden aan Oekraïne wanneer de F-35's inzetbaar zijn, wat naar verwachting "vanaf 2025" is.

  34. Zelensky vandaag in ons land: dit staat op de planning

    Voor de vierde keer sinds het begin van de oorlog in februari 2022 brengt Oekraïens president Volodymyr Zelensky een bezoek aan ons land. Hij zal vandaag premier Alexander De Croo (Open Vld) ontmoeten en beide staatsleiders zullen een bilateraal veiligheidsakkoord ondertekenen. Ook zullen ze de militaire steun van ons land aan Oekraïne bespreken. Om 10.30 uur volgt daarover een gezamenlijke persconferentie, die u hier ook live zult kunnen volgen.

    Na de persconferentie, om 11.30 uur, zal koning Filip de Oekraïense president ontvangen op het paleis voor een audiëntie.

    Het bezoek eindigt om 12.15 uur op de militaire basis van Melsbroek. Daar zal Zelensky samen met premier De Croo en minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) enkele Belgische F-16-piloten, -instructeurs en -technici ontmoeten. Daarna zal Zelensky verder reizen naar Portugal.

  35. EU-ministers van Defensie bijeen over Oekraïne

    De ministers van Defensie van de Europese Unie komen dinsdag bijeen in Brussel om over militaire hulp aan Oekraïne te praten en over pogingen om de Europese defensie-industrie te versterken.

    De EU heeft 5 miljard euro gestoken in militaire hulp aan Oekraïne via het fonds Europese Vredesfaciliteit. Maar de betalingen worden opgehouden door Hongarije. Alle lidstaten hebben vetorecht.

    "Deze vertraging kan worden uitgedrukt in mensenlevens", zei EU-buitenlandchef Josep Borrell maandag na een vergadering met de EU-ministers van Buitenlandse Zaken. "We hebben afgesproken dat de Hongaarse bijdrage aan de European Peace Facility niet zal worden gebruikt om militaire steun aan Oekraïne te geven."

    De ministers zullen de situatie op het slagveld in Oekraïne bespreken. Oekraïens minister van Defensie Roestem Oemjerov en secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg zullen deelnemen aan de discussies.

    Onderdeel van de agenda is ook een EU-plan ter waarde van 1 miljard euro om de wapenindustrie te versterken, zodat de EU zich beter kan verdedigen en Oekraïne kan bewapenen.

  36. Oost-Oekraïense stad Loehansk opnieuw aangevallen

    De door Rusland gecontroleerde stad Loehansk in het oosten van Oekraïne is voor een tweede keer 's nachts aangevallen. Dat zegt Rodion Mirosjnik, een functionaris van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Volgens Mirosjnik hebben de inwoners van de stad twee explosies gehoord. “Het kan niet worden uitgesloten dat de herhaalde aanval plaatsvond op de plek waar reddingsteams bezig zijn met de nasleep van de vorige raketaanval”, schrijft hij op Telegram.

    Loehansk ligt in de oostelijke Donbas-regio, waar Rusland al sinds 2014 de macht probeert over te nemen. In september 2022 claimde Rusland de annexatie van de regio Loehansk via schijnreferenda die internationaal niet erkend worden.

  37. Zelensky brengt verrassingsbezoek aan België

    De Oekraïense president Volodymyr Zelensky brengt morgen een verrassingsbezoek aan België, na een bezoek aan Spanje eerder vandaag.

    Morgen zal Zelensky in Brussel premier Alexander De Croo (Open Vld) ontmoeten, waar ze een bilateraal veiligheidsakkoord zullen ondertekenen. Om 10.30 uur volgt er een persbriefing die ook online wordt uitgezonden, en om 11.30 uur wordt Zelensky ook ontvangen bij koning Filip. De Croo maakte het bezoek vanavond bekend in het Play4-programma De verkiezingstafel.

    Zelensky zal het samen met De Croo en minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) ook hebben over de F-16-gevechtsvliegtuigen, waarvan Oekraïne er mogelijk nog dit jaar er een aantal zal krijgen van ons land. België voorziet nu ook al opleidingen en technische ondersteuning voor de Oekraïense piloten en onderhoudstechniekers, onder andere in Denemarken.

    Zelensky zou oorspronkelijk eerder deze maand al naar ons land komen. Het bezoek werd geannuleerd nadat gevechten oplaaiden in het gebied rondom de stad Charkiv. Oekraïne heeft volgens Zelensky dringend meer internationale hulp nodig. Hij verklaarde op een persconferentie in Madrid dat Rusland deze maand al zo’n 3.200 geleide bommen heeft gebruikt bij aanvallen op zijn land. De Oekraïners zouden niet de middelen hebben om de grootschalige bombardementen te stoppen.

    Zelensky ondertekende samen met premier Sanchez wel een bilateraal veiligheidsakkoord, en kreeg van de Spaanse regeringsleider de toezegging voor een nieuw militair steunpakket ter waarde van meer dan 1 miljard euro.

    Het is het vierde bezoek van Zelensky aan België sinds het begin van de oorlog in februari 2022.

  38. Nog steeds overleg over sturen Franse troepen, preciseert Kiev

    Het Oekraïense ministerie van Defensie verduidelijkt in een mededeling dat het nog niet zeker is dat Frankrijk militaire instructeurs naar het land zal sturen. Dat voorstel maakt nog steeds onderdeel uit van gesprekken, klinkt het vanuit Kiev.

    Eerder vanavond had Oleksandr Syrsky, de commandant van de Oekraïense strijdkrachten gemeld dat hij alle documenten in orde had gebracht en dat Frankrijk "binnenkort" de eerste militairen zou sturen. Vanuit Parijs kwam daar echter geen bevestiging van.

  39. Grote explosie en brand na Oekraïense aanval op fabriek in door Rusland bezette stad Loehansk

    In de door Rusland bezette Oost-Oekraïense stad Loehansk heeft vanavond een grote explosie plaatsgevonden. Op beelden is te zien dat de explosie een grote brand heeft veroorzaakt. Volgens Artem Lysohor, de Oekraïense gouverneur van de provincie Loehansk, ging het om een Oekraïense aanval. Bij de aanval zou een fabriek zijn getroffen waar vliegtuigen worden gerepareerd. De door Rusland aangestelde autoriteiten melden eveneens een explosie, maar laten zich niet uit over het doelwit van de aanval.

    Delen van Loehansk worden al sinds 2014 door Rusland bezet, inclusief de gelijknamige provinciehoofdstad. Na de grootschalige Russische invasie is vrijwel de hele provincie in Russische handen gevallen. De afgelopen weken heeft Oekraïne meermaals succesvolle aanvallen uitgevoerd op brandstofdepots in bezette delen van Loehansk.

    Twitter bericht wordt geladen...

    Daan de Vries

  40. Warschau koopt raketten met bereik van 1.000 kilometer van VS

    Polen koopt kruisraketten met een bereik van duizend kilometer van de Verenigde Staten voor een bedrag van 677 miljoen euro. Dat heeft Warschau maandag aangekondigd. Bedoeling van Polen is om zijn defensiecapaciteit te vergroten in het licht van een mogelijke dreiging van Rusland.

    "De oorlog in Oekraïne toont het belang aan van het kunnen afvuren van raketten op doelen zelfs ver van de frontlinie", stelt het Poolse ministerie van Defensie in een verklaring. Daarom koopt Warschau raketten van het type AGM-158 JASSM-ER aan met een bereik van ongeveer duizend kilometer. De leveringen zullen tussen 2026 en 2030 plaatsvinden.

    Polen heeft al JASSM-raketten met een bereik van 370 kilometer. Die gebruikt het in zijn F-16-vliegtuigen.

    Het contract, dat dinsdag officieel wordt ondertekend, maakt deel uit van een modernisering van het Poolse leger. Die modernisering wordt versneld door de Russische oorlog tegen Oekraïne.

    Als reactie op de Russische dreiging heeft Warschau zijn defensiebudget verhoogd tot ongeveer 4 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat is het hoogste percentage van alle NAVO-lidstaten.

  41. Eén dode bij Russische aanval op Charkiv

    Bij een Russische aanval op de stad Charkiv is vandaag één burger om het leven gekomen en zijn tien gewonden gevallen. Dat meldt de gouverneur van de regio op Telegram.

    Het zou gaan om een aanval met een geleide bom, een bom die na het afvuren nog bijgestuurd kan worden. De aanval valt niet onafhankelijk te verifiëren; Rusland heeft nog niet gereageerd en doet dat vrijwel nooit. Op foto’s van persbureaus zijn meerdere beschadigde gebouwen en een beschadigde weg in de stad te zien.

    Rusland opende in de regio Charkiv zo’n twee weken geleden een nieuw front in de oorlog, toen troepen de grens bij het dorp Vovtsjansk overtrokken. Het Russische offensief in het noorden van Charkiv is volgens Oekraïne inmiddels stilgevallen.

    Een zwaarbeschadigde weg in Charkiv.Beeld REUTERS

    Dylan van Bekkum

  42. EU zet Voice of Europe op sanctielijst

    De Europese Unie heeft de pro-Russische nieuwssite Voice of Europe en de zakenmannen Viktor Medvedtsjoek en Artem Martsjevsky op haar sanctielijst gezet. De lidstaten achten de site en de twee mannen verantwoordelijk voor de verspreiding van fake news over de Russische inval in Oekraïne.

    Voice of Europe voerde "een systematische, internationale campagne van manipulatie van media en het verdraaien van feiten om Oekraïne, de EU en haar lidstaten te destabiliseren", zo stelt de EU in een mededeling. De site fungeerde ook als "een vehikel voor het doorsluizen van financiële middelen bestemd voor het vergoeden van propagandisten en het uitbouwen van een netwerk om vertegenwoordigers van politieke partijen in Europa te beïnvloeden".

    De vroegere Oekraïense volksvertegenwoordiger en zakenman Viktor Medvedtsjoek wordt omschreven als iemand met nauwe banden met president Vladimir Poetin, die via partners verscheidene Oekraïense media controleert en gebruikt om "pro-Russische propaganda te verspreiden". Eén van die partners is Martsjevsky, die door de EU wordt bestempeld als "een verdoken leider" van Voice of Europe.

    Sinds de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 heeft de EU meer dan 2.100 individuen en organisaties sancties opgelegd. Hun activa op Europees grondgebied worden bevroren en ze mogen niet langer geld ontvangen van Europese burgers en bedrijven. Tegen de individuen op de lijst wordt er ook een Europees inreisverbod uitgevaardigd.

    Eerder besloot de EU al om Voice of Europe offline te halen. De nieuwssite kwam enkele maanden geleden in het nieuws nadat de Tsjechische inlichtingendiensten het bestaan van een netwerk hadden onthuld dat door Moskou wordt gefinancierd en via de website van Voice of Europe pro-Russische propaganda in Europa verspreidde.

  43. Oekraïense opperbevelhebber: 'Franse instructeurs naar Oekraïne'

    De Oekraïense opperbevelhebber Oleksandr Syrsky heeft vandaag de nodige documenten getekend die Franse instructeurs moeten toelaten om binnenkort hun opleidingen op Oekraïens grondgebied te geven. Dat kondigt Syrsky op Telegram aan. Vanuit Franse zijde is er nog geen bevestiging dat binnenkort Franse militairen naar Oekraïne zullen trekken, maar Frans president Emmanuel Macron ijvert wel al langer voor dat idee.

    "Ik ben blij het Franse initiatief te mogen verwelkomen om instructeurs naar Oekraïne te sturen om Oekraïense soldaten op te leiden", aldus Syrsky na een gesprek dat hij samen met minister van Defensie Roestem Oemerov had met de Franse minister van Defensie Sebastien Lecornu. "Ik heb de nodige documenten al ondertekend die de eerste Franse instructeurs zullen toelaten onze trainingscentra binnenkort te bezoeken zodat ze onze infrastructuur en medewerkers kunnen leren kennen."

    Tot nog toe werden Oekraïense militairen vooral in het buitenland opgeleid door militaire instructeurs van de bondgenoten van het land. Maar steeds meer landen denken na om die opleidingen in Oekraïne zelf te geven, om meer snelheid te kunnen maken. Syrsky heeft het over een "ambitieus project" en zegt dat "de Franse vastberadenheid" andere landen zal aanmoedigen het Franse voorbeeld te volgen.

    Lees ook. Boots on the ground onder de EU-vlag: ‘Wat als het trainingskamp getroffen wordt door een Russisch projectiel?’

  44. Drie doden bij Russische aanval op Mykolajiv

    Een Russische luchtaanval op de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv heeft vanmiddag drie burgers gedood. Dat melden Oekraïense hulpdiensten. Ook raakten vijf mensen gewond.

    De luchtaanval valt momenteel niet onafhankelijk te verifiëren; Rusland heeft nog niet gereageerd en doet dat vrijwel nooit. De aanval zou een brand hebben veroorzaakt in verschillende winkelpanden in de stad.

    Mykolajiv werd aan het begin van de Russische invasie en in de afgelopen winter regelmatig door Rusland onder vuur genomen, met grote verwoestingen tot gevolg. De afgelopen maanden was het rustiger wat betreft aanvallen op de stad.

    Dylan van Bekkum

  45. Spanje zegt 1 miljard euro militaire hulp toe aan Kiev

    De veiligheidsovereenkomst die Spanje en Oekraïne maandag tijdens het officiële bezoek van de Oekraïense president Zelensky aan Madrid hebben ondertekend, omvat een miljard euro aan militaire hulp van Madrid, zo heeft de Spaanse premier Pedro Sanchez bekendgemaakt.

    "De overeenkomst omvat een militaire steuntoezegging voor 2024 van een miljard euro, die Oekraïne in staat zal stellen zijn defensiecapaciteit te versterken in het licht van het Russische offensief", zei Sanchez op een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense president.

    "We zullen Oekraïne bijstaan zolang dat nodig is", aldus Sanchez, die ook zei dat Spanje Leopard-tanks aan Kiev zou leveren. Zelensky was eerder op maandag gearriveerd in Spanje en werd op de luchthaven ontvangen door koning Felipe. Die ontvangst door het staatshoofd onderstreept dat Spanje veel waarde hecht aan het bezoek van de Oekraïense leider. Die tekende later de veiligheidsdeal met de Spaanse premier die voorziet in meer wapensteun.

    De militaire hulp van Madrid aan Kiev is tot nu toe beperkt gebleven. Zelensky van zijn kant riep het Westen op om Rusland te dwingen vrede te sluiten "met alle noodzakelijke middelen". Hij verklaarde op een persconferentie dat Rusland deze maand al zo'n 3.200 geleide bommen heeft gebruikt bij aanvallen op zijn land. De Oekraïners zouden niet de middelen hebben om de grootschalige bombardementen te stoppen.

    Zelensky reist dinsdag door naar Lissabon voor een ontmoeting met de Portugese president en premier, zo maakte de Portugese regering bekend.

    De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Spaanse premier Pedro Sanchez in Madrid.Beeld AP
  46. Oekraïense drone valt op ‘recordafstand’ Russische waarschuwingsradar aan

    Een Oekraïense langeafstandsdrone heeft op ‘recordafstand’ een Russische waarschuwingsradar aangevallen in de buurt van de stad Orsk, in de Russische regio Orenburg. Dat zegt een inlichtingenbron tegen het Oekraïense medium Kyiv Independent. De stad ligt volgens de bron op zo’n 1.800 kilometer van het lanceerpunt.

    De aanval zou zijn uitgevoerd door de Oekraïense inlichtingendienst. Of er schade is aangericht aan de radar is onbekend. Hoewel Moskou nog niet heeft gereageerd op de Oekraïense bewering, meldden verschillende Russische media dat er gisteren een drone is neergekomen in de Orenburg-regio. Daarbij zou niemand gewond zijn geraakt.

    Het doelwit van de aanval was een Russische ‘Voronezh M’-radar, die bedoeld is om vijandige raketaanvallen vroegtijdig te detecteren en te waarschuwen voor een (nucleaire) aanval. Het bereik van de radar is tot wel 6.000 kilometer. Volgens het Russische persbureau TASS zijn in 2017 drie van deze radars geïnstalleerd, waaronder een in de regio Orenburg.

    Volgens de bron is vorige week donderdag ook al een Voronezh-radar bestookt met een drone. Dit zou dichtbij de stad Armavir zijn geweest, gelegen in de zuidelijke Krasnodar Krai-regio. Daar zou als gevolg van de aanval een brand zijn uitgebroken. Het medium RFE/RL, dat wordt gefinancierd door de Verenigde Staten, spreekt op basis van satellietbeelden van ‘significante schade’ aan die radar.

    Twitter bericht wordt geladen...

    Sebas van Aert

  47. Koning Felipe verwelkomt Oekraïense president Zelensky in Spanje

    De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is maandag aangekomen in Spanje. De Oekraïense leider landde in de ochtend op de luchthaven Madrid Barajas. Bij aankomst stond de Spaanse koning Felipe op Zelensky te wachten, zo is te zien op foto's van het Spaanse hof.

    Zelensky had maandag eerst een ontmoeting met de Spaanse premier Pedro Sánchez om te praten over militaire steun aan Oekraïne, dat in oorlog is met Rusland. Volgens de krant El País gaat het om 1,1 miljard euro aan militaire hulp en materieel (zie eerdere berichtgeving).

    De Oekraïense president gaat ook bezoek bij het Koninklijk Paleis in Madrid. Koning Felipe en koningin Letizia organiseren daar een lunch.

    Zelensky zou oorspronkelijk eerder deze maand al naar Spanje komen. Het bezoek werd geannuleerd nadat gevechten oplaaiden in het gebied rondom de stad Charkiv.

    De Spaanse koning Felipe en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Beeld via REUTERS
  48. Stoltenberg: 'Handen van Oekraïne gebonden door beperkingen op inzet wapens in Rusland'

    De handen van Oekraïne zijn gebonden door beperkingen op de inzet van wapens in Rusland die zijn geleverd door westerse bondgenoten. Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg maandag in Sofia gezegd.

    Verschillende landen hebben het gebruik van de wapens die ze aan Oekraïne leveren, beperkt tot het grondgebied van Oekraïne, waaronder de Krim en de Donbas, en hebben aanvallen op Russisch grondgebied verboden.

    "Dit maakt het heel erg moeilijk voor de Oekraïners om zichzelf te verdedigen", verklaarde Stoltenberg bij de opening van een NAVO-bijeenkomst in de Bulgaarse hoofdstad.

    "Ik denk dat het tijd is om een aantal van deze beperkingen te heroverwegen", aldus Stoltenberg. "Kiev heeft het recht om zichzelf te verdedigen en daarom het recht om legitieme militaire doelen buiten Oekraïne aan te vallen", benadrukte hij.

    NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg.Beeld ANP / EPA

    De secretaris-generaal van de NAVO heeft in het verleden gepleit voor het opheffen van westerse beperkingen.

    "Maar", benadrukte hij maandag, "dit is een beslissing voor de geallieerden. Sommigen van hen hebben geen beperkingen opgelegd, maar anderen wel," voegde hij eraan toe, zonder verdere details te geven.

    De Verenigde Staten, de belangrijkste leverancier van militaire hulp aan Oekraïne, en andere Europese landen zoals Duitsland, hebben zich zeer terughoudend opgesteld bij het leveren van wapens zonder beperkingen.

    Toch zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken onlangs, tijdens een bezoek aan Kiev op 15 mei, dat het aan Oekraïne is om te beslissen. "We hebben aanvallen buiten Oekraïne niet aangemoedigd of bepleit, maar uiteindelijk is het aan Oekraïne om zijn eigen beslissingen te nemen over hoe het deze oorlog voert", zei hij. 

    Rusland laat niet na het Westen te waarschuwen voor elke aanval op zijn grondgebied met westerse wapens.

  49. Rusland: twee dorpen in Oekraïne veroverd

    Russische troepen hebben twee Oekraïense dorpen veroverd. Dat zegt het Russische ministerie van Defensie op maandag. Het zou gaan om de dorpen Ivanivka (in de oblast Charkiv) en Netailove (oblast Donetsk). De berichten zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

    Rusland wint al enige tijd terrein in het oosten van Oekraïne. Op 10 mei lanceerde Rusland een nieuw offensief in de regio Charkiv in het noordoosten. Het Oekraïense leger beweerde daar afgelopen vrijdag wel de Russische troepen een halt te hebben toegeroepen. 

  50. Het levensgevaarlijke werk van de elektriciens in Charkiv: ‘Hier sturen we uiterst ervaren kerels op af’

    In de eerste helft van mei werd 80 procent van de energievoorzieningen in Oekraïne aangevallen door Russische raketten en glijbommen. In de regio Charkiv liep dat aantal op tot bijna 90 procent. De Morgen ging op stap met de elektriciens van Energo: "Het is altijd weer spannend."

    Lees hier het artikel.

    Beeld Vincent Haiges