Foto: Belga

Amerikaans kunstschaatsteam opnieuw getroffen: in 1961 verongelukte ploeg al eens bij vliegtuigramp in België

De vliegtuigramp in Washington D.C. doet denken aan de vliegtuigcrash in Berg bij Kampenhout, intussen alweer 64 jaar geleden. Ook toen kwamen verschillende leden van het Amerikaanse kunstschaatsteam om het leven. Belg Marcel Lauwers raakte destijds gewond terwijl hij op het veld aan het werk was. Echtgenote Juliette Pelgrims getuigt bij Radio 2 Vlaams-Brabant over de noodlottige dag in 1961.

Dit artikel verscheen voor het eerst in 2021. Naar aanleiding van het recente vliegtuigongeluk in de Verenigde Staten bieden we het, in een geüpdatete versie, opnieuw aan.

Op 15 februari 1961 stortte in Berg, Kampenhout, de Boeing 707-329 OO-SJB van Sabena neer, op een boogscheut van landingsbaan 20 waar het vliegtuig zou moeten landen. Het vliegtuig kwam uit New York en had, na een tussenstop in Brussel, Praag als eindhalte. 61 passagiers, waaronder de 34 leden van het Amerikaanse kunstschaatsteam en 11 bemanningsleden, lieten het leven in de crash. Ook een landbouwer die aan het werk was in Berg kwam om het leven, zijn collega werd zwaargewond.

"Ik was in Vilvoorde aan het werk in café Luminor toen ik over de crash hoorde op de radio", vertelt Juliette Pelgrims. "Ik had eerst niet goed opgelet, maar toen zei mijn baas dat ik moest luisteren, dat er een vliegtuig was neergestort in Berg, waar ik woonde. Hij vermoedde dat mijn man, Marcel Lauwers, erbij betrokken was."

Na het radioverslag bracht de cafébaas Juliette naar huis. "Er stond een grote groep mensen op straat", herinnert Juliette zich. "Ik had nog nooit zoveel mensen samen gezien. Nadat ik mijn identiteitskaart getoond had aan de politie, mocht ik door. Het was daar een grote ravage. Het vliegtuig was recht met de snuit de grond in gegaan."

"Eenmaal binnen in mijn huis zag ik dat de zetel vol bloed hing. Niet veel later kwamen plots koning Boudewijn en koningin Fabiola binnen. Toevallig was de koningin net als ik 3 maanden zwanger. Na even gepraat te hebben, vertrok het koningspaar weer en bracht mijn baas me naar het ziekenhuis. Daar zag ik voor het eerst mijn man."

"Marcel was er heel erg aan toe. Ik dacht dat hij zou sterven. Op het moment dat het vliegtuig neerstortte, was Marcel witloof aan het oogsten samen met onze buurman, Theo de Laet, een boer. Marcel vertelde dat ze een vliegtuig vreemd heen en weer hadden zien vliegen. Plots was het op hen afgekomen. Mijn man heeft nog naar de buurman geroepen dat hij aan de kant moest springen. Allebei zijn ze een andere kant uit gesprongen, Marcel naar links, Theo naar rechts. Marcel verloor zijn been, Theo werd onthoofd. Hij heeft het niet overleefd. De radio die hij pas gekocht had, had hij nog in zijn handen."

Foto: Belga

Verbrande soeplepel

Juliette vindt dat zij en haar man Marcel niet genoeg steun kregen na de crash. "Wij hebben heel veel geld moeten uitgeven om te procederen om een schadevergoeding te krijgen. Uiteindelijk was het een peulschil wat we achteraf gekregen hebben. Marcel is intussen overleden, maar dat heeft hem altijd dwarsgezeten."

Toch heeft Juliette nog een aandenken aan de crash in haar huis liggen. "Een soeplepel met de 'S' van Sabena op, die in het vliegtuig aanwezig was. De lepel is platgedrukt en blauw van de hitte. Marcel heeft die nadien op het veld gevonden en de lepel is altijd bij ons gebleven."

De verbrande soeplepel  van Sabena die Marcel Lauwers achteraf in het veld vond.

Amerikaanse kunstschaatsers

Hoewel het de grootste vliegtuigramp in België was, is de ramp niet bij iedereen bekend. "Het is natuurlijk al lang geleden", vertelt Kevin Cleynhens. Hij schreef het boek 'Sabena 548, de laatste vlucht van Juliet Bravo' over de crash.

"Hij is vooral bekend bij Amerikaanse kunstschaatsers. Het voltallige Amerikaanse kunstschaatsteam zat namelijk aan boord van dat vliegtuig. Alle 34 leden kwamen om. Het team was op weg naar Praag om daar deel te nemen aan het WK Kunstschaatsen. Plots was de VS haar hele team kwijt." Na de ramp werd er in Amerika het 'United States Figure Skating Memorial Fund' opgericht, ter herdenking van het omgekomen kunstschaatsteam en waarmee de Amerikaanse schaatsbond jonge schaatsers steunt.  In 2011 werd er ook een documentaire over het drama, 'Rise', getoond in 500 zalen in de VS.

"In Kampenhout is jaarlijks een kleine herdenking en is er onlangs ook een nieuw monument opgericht", weet Cleynhens. Hij hoopt ook met zijn boek te voorkomen dat de ramp vergeten wordt. Cleynhens tekende tientallen getuigenissen van ooggetuigen en slachtoffers op. "Het verbaasde me hoeveel foto's en krantenknipsels zij bewaard hadden. Ook de luchtverkeersleiders die op het moment van de crash in de toren zaten, wisten ook nog perfect wat er toen gebeurd was, ondanks hun intussen hoge leeftijd. Het is duidelijk dat de ramp voor degenen die hem meemaakten, in het geheugen gegrift staat."

De vliegtuigramp in Berg-Kampenhout is de eerste met passagiers van de Boeing 707, destijds een revolutionair straalvliegtuig voor lange afstanden. Uit het onderzoek bleek dat technische mankementen aan het staartvlak waarschijnlijk de ramp veroorzaakten.

Bekijk: beelden uit 1961 van de vliegtuigramp

Meest gelezen