Jongerenproject van de Warme Winkel laat kansen liggen met 'Wagner: De Halve Ring'

Als je ooit een voorstelling maakte waar je later bedenkingen bij hebt, plak je er gewoon een nieuwe productie aan vast die kritisch in dialoog gaat met het oude werk. Het is slim bedacht van de jonge makers van De Hotshop, het jongerenproject van het Nederlandse collectief De Warme Winkel.

Aan het conservatorium maakten ze in 2013 een productie op basis van Das Rheingold, het eerste deel van Der Ring des Nibelungen, de imposante opera-cyclus van Richard Wagner. Vandaag breien de vijf makers daar in regie van Ward Weemhoff en in samenwerking met Monty het tweede deel van Der Ring aan: Die Walküre.

Alleen al dankzij die aanpak biedt Wagner: De halve Ring heel wat kritisch potentieel. Het feit dat je na een weliswaar geslaagde studentenvoorstelling plots een volwassen stuk met dezelfde makers te zien krijgt, doet nadenken over hun artistieke parcours en de mogelijkheden van het medium theater zelf.

Vertrekkend vanuit de vraag naar de betekenis en relevantie van Das Rheingold, bestaat het eerste deel uit een afwisseling van scènes die zowel Wagners werk als zijn biografie ontsluiten. Hoewel vermakelijk, wordt het stuk getekend door typische beginnersfouten, zoals een opbod aan monologen en al te schoolse scènes. De vraag naar Wagners nazi-connecties, zijn Romantische heimatdenken en de link naar het individualisme en het kapitalisme wordt aangeraakt, maar niet uitgepuurd.

Blackface

Het startschot van het rijpere tweede deel is dan ook veelbelovend. De jonge makers doen afstand van Wagner als kunstenaar en persoon. Niet alleen vinden ze de typerende leidmotieven veel te illustratief voor de tekst, ze verwerpen ook de antisemitische ideologie die in Der Ring verweven zit. Daarmee sluit de productie aan bij het actuele debat rond de aanpak van repertoire op het podium. Zelfs de blackface-kwestie passeert de revue.

Als de Hotshoppers vervolgens op aanmoediging van gefingeerde commentaren vanuit het publiek tòch met Die Walküre aan de slag gaan, deconstrueren ze de muziek. De spelers playbacken vol overgave terwijl het geluid geregeld blijft haperen en vervormt. De Israëlische vlag wordt boven gehaald en het hoofdpersonage Wotan komt pervers klaar op zijn dochter. Gehuld in een latex pakje personifieert zij op haar beurt de door Wagner geobjectiveerde vrouw.

Als toeschouwer blijf je echter op je honger zitten. Terwijl je zou verwachten dat de vele uitgezette lijnen uit deel één en twee – van de actuele betekenis van Der Ring, over metatheatrale commentaren tot het repertoiredebat – op het einde in elkaar zullen haken, vervalt het stuk in ironiserende opera-pastiche zonder consequente pointe.

Het is raden naar het voorstel of de positie van de makers. Wat willen ze artistiek bijdragen aan het debat? Ondanks hun relevantie blijven de vele aangeraakte thema’s als opgelaten ballonnetjes in de lucht hangen.

Gezien op Love at First Sight. Op tournee tot 4 november.