Ze hebben een manifestatie aangevraagd voor vijfduizend man en krijgen politiebegeleiding. Hoeveel mensen er uiteindelijk gaan zijn, is afwachten. Voor de paardenliefhebbers is zondag ook een belangrijke wedstrijddag. De jagers zouden in principe volop aanwezig kunnen zijn, want het regulier jachtseizoen ligt stil. Bij de vissers zijn er veel op vakantie, klinkt het. De Hubertus Vereniging Vlaanderen (HVV) is de enige vakorganisatie die pal achter haar leden staat en waar de vlag mee mag gedragen worden. De ruitersportfederaties en Landelijke Ruiterij Vereniging houden zich afzijdig, naar eigen zeggen om de onderhandelingen die ze achter de schermen voeren niet te hypothekeren. Die houding zorgt voor teleurstelling bij de leden.

“Dat is inderdaad heel spijtig”, vindt ook Kristel Caes uit Borsbeek, die in februari al als een van de weinige paardenmensen mee ging betogen met de boeren. “Deze keer hopen we met veel meer te zijn. Sommigen wilden met hun paard komen, maar dat vinden we te gevaarlijk. Er moest maar eens iemand met slechte bedoelingen zijn die de dieren gaat ophitsen. Wij gaan herkenbaar zijn aan onze toc (ruiterhelm, red.).”

LEES OOK. Paardenhouders voor het eerst schouder aan schouder met boeren: “Waar moeten we ze nog zetten, op ons terras?”

Het initiatief gaat uit van Bart Dickens van de Farmers Defence Force. “Eigenlijk hebben we in grote lijnen allemaal dezelfde problemen. Ik ben zelf actieve landbouwer, paardenfokker en architect”, vertelt Kristel. “De roep om een beter wettelijk kader te creëren voor de paardensport klinkt steeds luider. Het is belangrijk om professionele paardenhouderijen, zoals opfokstallen of africhters, te erkennen als volwaardige para-agrarische activiteit. Dit vraagt een wettelijk kader waarin particuliere stallen, inclusief verhardingen, mestputten en buitenpistes, kunnen worden aangelegd. Je moet nu als kleine paardenhouder maar eens een vergunning voor een pistje proberen vast te krijgen.”

Als architect botst Kristel Caes op veel regels. “De overheid wil dat oude landbouwbedrijven alleen nog mogen worden ingenomen door landbouwers. Maar er zijn steeds minder landbouwers. Boeren die met pensioen gaan zien hun eigendom ontwaarden. Paardenhouders moeten de kans blijven krijgen om hun intrek te nemen in gedesaffecteerde landbouwbedrijven, oftewel boerderijen die niet langer in gebruik zijn voor agrarische activiteiten. Paardenhouders werken sowieso intensief samen met boeren voor het bewerken van hun weides. Ze hebben ons proberen op te zetten tegen elkaar, maar dat is mislukt.”

De woorden van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) dat het allemaal de schuld is van de ‘verpaarding’ hebben veel kwaad bloed gezet. Grote sportstallen zoals Axel Verlooy, James Peeters en Stefan Conter tekenen zondag present in Antwerpen. Op Canvas loopt sinds kort de nieuwe docureeks Ruiters. “Ik heb de twee eerste afleveringen gezien, maar daarin wordt de top van de piramide getoond. Daaronder zit nog een heel brede basis”, zegt Bart Van Hove uit Malle, die zondag ook meestapt. Zijn grootouders hadden vroeger manege De Galgenhoeve, waar hij en zijn broer De Vinck Sporthorses runnen. Ze leiden veel jonge paarden op. All In, het later olympisch wereldpaard van Peder Fredricson, leerde de basis in Westmalle.

“Als je op landbouwgrond zit, ben je eigenlijk verplicht te fokken. Maar wat met de gewone maneges en mensen die paarden willen opfokken en opleiden?”, vraagt Van Hove. “Wil onze overheid die allemaal naar recreatiegrond sturen? De schaarse recreatiegrond wordt ingenomen door padel- en voetbalvelden. Paardenhouders hebben rechtszekerheid nodig om te kunnen investeren.”

Volgens Van Hove is de paardenwereld veel breder dan men denkt. “Het is een hele economie, vanaf de eerste rijles tot de top en alles daartussen beweegt er veel.”

Jan Jacobs uit Schoten (55) heeft een gemengd landbouwbedrijf en houdt ook paarden. “Ik ging normaal zondag maïs zetten, maar het heeft nu toch weer te hard geregend om met de tractor op het veld te rijden. Daarom ga ik zondag mee betogen. Als landbouwer hangen wij vast aan een kalender wanneer je zaait en oogst. Maar wij zijn afhankelijk van het weer. Wij mogen niet meer zelf kiezen wat we zaaien. Vorig jaar heb ik verplicht 4 procent graan moeten zetten van de Europese Commissie, door de oorlog in Oekraïne.”

Jacobs heeft drie kinderen van 30,26 en 24. “Zij mogen van mij het bedrijf niet overnemen. Wij hebben in Vlaanderen advocaten nodig om onze eigendommen te beschermen. Ze pakken het gewoon af. Ik had nog maar twee jaar grond gekocht in de regio Lier en werd er onteigend, omdat ze daar een nat leefgebied voor de roerdomp gaan creëren. Nu voel ik eenzelfde dreiging hier in het gebied van de Schijnvallei. Ik kocht een oud, vergund landbouwgebouw, maar mijn vergunning om de stal te saneren werd geweigerd, hoewel die vol asbest zit.”

Boer Jacobs zette protestborden met een galg voor zijn bedrijf. “Die pop haal ik eraf, omdat er te veel schoolkinderen passeren. Het is een wanhoopsdaad.”

Zelfs de jachtsector klaagt over administratieve lasten. “Bijvoorbeeld het telprotocol patrijs, dat alleen via een complexe app of een moeilijk digitaal formulier kan gebeuren. Voor onze oudere leden is dat zeer gebruiksonvriendelijk. Wij zijn zeker niet tegen wildtellingen, vroeger gebeurden die ook, maar de overheid maakt alles zeer moeilijk. We gaan niet met geweren komen naar Antwerpen, wees gerust”, zegt Christophe Rutsaert van de Hubertus Vereniging Vlaanderen.

“Maar er leeft heel veel gezamenlijke frustratie in het buitengebied. Onder de vorige legislaturen was er periodiek overleg met onder meer het Agentschap Natuur en Bos (ANB). Nu onder N-VA is er totaal geen overleg geweest. Terwijl bij ons toch ook veel faunakennis zit. Het ANB werd monddood gemaakt door het kabinet Demir. Een overleg met het kabinet is nu het aanhoren van een monoloog geworden, zonder kans op écht overleg. Ze kan haar persoonlijke aversie niet wegsteken en heeft een polariserend beleid gevoerd.”

De negatieve beeldvorming stoort Rutsaert. “Bashing is misschien te sterk uitgedrukt, maar veel verschilt het toch niet. Wat ons nog stoort: als één individu in de fout gaat – bijvoorbeeld bij het illegaal uitzetten van fazanten – wordt het hele gebied mee gestraft. Wij steunen die strenge straffen, maar goedmenende jagers die er niks mee te maken hebben, mogen niet mee de dupe worden.”

Joël Smets, voormalig wereldkampioen en Belgisch kampioen motorcross, zit zelf zondag op een WK-wedstrijd in Frankrijk. “Anders was ik gekomen. Ik heb zo veel mogelijk motorcrossers proberen te mobiliseren. Er bestaan nog amper vier circuits in Vlaanderen. We moeten die bestaansrecht geven. Een vergunning krijgen voor een pop-upcircuit voor een weekendwedstrijd wordt stilaan onmogelijk, want je komt dan automatisch bij landbouwgronden uit, of je zit te dicht in natuurgebied. In Nederland zijn er zestig oefencircuits. Die liggen ook allemaal omringd door velden en natuur. Daar gaat dat perfect in harmonie.”

Robby Fish is naast bestuurslid van de Fortvissers zaakvoerder van de bekendste speciaalzaak voor hengelaars in Wommelgem. “Het Agentschap Natuur en Bos en Natuurpunt kopen massaal visvijvers op. De Parkvissers uit Mechelen, nochtans een koninklijke vereniging, verliezen hun vijver. In Wommelgem heeft Natuur en Bos zijn voorkooprecht laten gelden en verliest hengelclub Sodico na vijftig jaar haar viswater. Ze pakken de mensen hun hobby af. En waarom? Wij zijn ook natuurliefhebbers. Bij ons op het fortwater in Wommelgem, waar wij heel goed samenwerken met de gemeente, zitten verschillende ijsvogelkoppels. Het ligt vol kikkerdril. Zelfs de dokken in Antwerpen zijn nu voor driekwart afgesloten voor vissers.”

In de meeste gevallen worden de vijvers afgegraven naar het oorspronkelijk niveau om er overstromingsgebied van te maken. “Bij Sodico gaan ze het zogezegd opnieuw natuur laten worden. Maar als je daar de dode takken en bomen nooit uitruimt, ’s zomers geen zuurstof bijgeeft en nooit eens voert, sterven die vissen. Met de droge zomer in 2020 zijn wij 600 vissen gaan redden uit de drooggevallen slotvijver rond Kasteel Hof van Zevenbergen in Ranst. Wij zijn ook pro natuur.”